معرفی و موقعیت توپولوژی
شهمیرزاد در 24 کیلومتری استان سمنان قرار دارد که در مقیاس ۳۵٫۷۲°شمالی ۵۳٫۳۳°شرقی واقع شده است و ازنظر تاریخی یک شهر بین المللی شناخته شده است. تقریباً 57 سال پیش از استان مازندران جدا شد و به استان سمنان ملحق شد. جمعیت آن 11 هزار نفر بر اساس سرشماری سال 1390 گزارش شده است اما متناسب با شرایط ییلاقی آن جمعیت در فصل های سرد و گرم متغیر می شود. این شهر به دلیل موقعیت جغرافیایی که در آن قرارگرفته است 750 هکتار باغ گردو و 165 هکتاری باغ آلو را در خود جای داده است. تا حدودی فرهنگ شهمیرزاد به دلیل کوچ ساکنان به استان مازندران تأثیر پذیرفته است و به گویش شام رزایی صحبت می کنند.
درباره شهمیرزاد
شهمیرزاد از نظر آب و هوایی زمستانی سرد و تابستانی معتدل دارد و از لحاظ پوشش گیاهی بسیار سبز و خرم است. همچنین نسبت به شهرهای همسایه اش خنک تر است. گردو و آلو ۲ محصول کشاورزی شهمیرزاد است و وجود خانه باغ ها در نقاط مختلف این شهر باعث جذابیت این شهر برای حضور گردشگران در این منطقه از استان سمنان شده است.
شرکت کشت و صنعت شهمیرزاد به همت جمعی از اهالی شهر در سال ۱۳۶۷ تحت عنوان بزرگ ترین باغ گردوی جهان به مساحت حدود ۷۵۰ هکتار تأسیس شد. در شهمیرزاد بازی های های محلی مانند «جو گندم تاس» و «تیک تیک پلا دارک» و «خوزکه» یا «گردوبازی» از گذشته رواج داشته است. بسیاری از اهالی شهمیرزاد از سالیان قبل در فصل سرما به شهرهای مازندران کوچ می کردند و در شهرهای ساری، سوادکوه، قائمشهر، بابل، نکا و بهشهر ساکن می گردیدند و از اواسط بهار به شهمیرزاد بازمی گشتند. کوه نیزوا یکی از قله های معروف کوه های البرز و سومین قله مرتفع استان سمنان در این بخش واقع است. از مشاهیر این شهر می توان استاد ذبیح الله صفا را نام برد.
باغ گردوی شهمیرزاد
از اصلی ترین دیدنی های شهمیرزاد کوچه ها و باغ های پر از درختش است به خصوص که بزرگ ترین باغ گردوی جهان نیز در این شهر قرار گرفته است. اصلی ترین مشخصه ای که گردوهای باغ شهمیرزاد دارند خوشه ای بودن آن ها است. در باغ بیش از ۲۰ هزار درخت قرار دارد که هر سال تقریبا ۱۴ تا ۱۵ هزار اصله از آن ها بار می آورند. گردوهای تولید شده در شهمیرزاد علاوه بر مصرف داخلی به کشورهای حوزه خلیج فارس، آسیای میانه و ترکیه صادر می شود.
آبیاری این باغ نیز به روش قطره ای انجام می شود و سیراب کردن آن با کم ترین هدر رفت آب همراه است. شهمیرزاد ۵۰۰ درخت کهنسال گردوی بالای ۲۰۰ سال دارد. حتی یک درخت گردو در این شهر وجود دارد که تخمین زده می شود ۱۳ قرن از عمر آن گذشته باشد ارتفاع این درخت ۱۵ متر است. درخت گردوی قدیمی شهمیرزاد دارای تاجی ۲ شاخه و متقارن بوده که این تاج از ارتفاع ۳ متری درخت شروع به روییدن کرده است و زیبایی خاصی در آن جلوه گر شده و به دلیل همین تاج زیبا، در بین اهالی بومی منطقه شهمیرزاد به نام درخت گردوی کمان رستم نامیده می شود. کمان رستم در سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
درخت گردو چنان در فرهنگ مردم شهمیرزاد ریشه دوانده است که این درختان را مهریه دختران شهر می کنند تا ازدواجشان همواره پایدار باشد. در خانواده های اصیل شهمیرزادی ، یک درخت گردو مهریه دختران است و این اعتقاد وجود دارد شهمیرزاد با درختان گردو که به آن میخ طلا می گویند به زمین متصل شده است . این درخت ها مثل درخت نخل شناسنامه و سند مالکیت جداگانه ای هم دارند.
قله نیزوا
نیزوا با ۳۸۱۰ متر مرتفع ترین قله در استان سمنان است و چشم انداز خیره کننده ای دارد. علت انتخاب چنین بادی وزش دائمی بادهای شدید در منطقه است. وا در زبان محلی معنی باد می دهد و این نام یعنی همواره باد همچون نیزه با بدن انسان برخورد می کند. یک دریاچه فصلی زیبا نیز در کنار این قله قرار دارد که تماشای آن خالی از لطف نخواهد بود. چندین مسیر مختلف برای صعود به قله نیزوا وجود دارد (مسیر خوریه – درویشو، مسیر اسپیرلو، مسیر اورپلنگ، مسیر سیاه خانی، مسیر گردنه چشم) قبل از حرکت دقت کنید که لوازم و تجهیرات مناسب را به همراه داشته باشید و همچنین صعود از این مسیرها نیازمند به آمادگی جسمانی بالا می باشد.
شیر قلعه
این قلعه را حکومت طبرستان که در دوره اشکانی در مناطقی از ایران حکومت داشتند، برای حفاظت راه انشعابی از بزرگراه ابریشم، احداث کرده بودند. این قلعه در قرن پنجم و ششم، میزبان اسماعیلی مذهبان بود که مرکز حكومت شان قلعه الموت قزوین بود و به روایتی تونلی زیرزمینی از قلعه به چشمه قلعه ساخته بودند تا از آب چشمه استفاده کنند و از گزند دشمنان در امان بمانند.
شیر قلعه یا قلعه شیخ چشمه در پنج کیلومتری شمال شهر شهمیرزاد واقع شده است.ارتفاع کوهی که شیر قلعه در بالای آن قرار گرفته حدود 250 متر بلندتر از زمین های اطراف است . شیر قلعه که مصالح اصلی آن سنگ و ساروج است هفت برج دفاعی و تقویتی داشته است.
مردم این منطقه معتقدند، ساکنان اولیه قلعه با احداث بنایی برج مانند در پای کوه و ساختن پله های مارپیچی نظیر پله های مناره، آب مورد نیاز را از چشمه پای کوه به داخل قلعه می رساندند. بقایای این برج نیز به خوبی قابل دیدن است. فضاهای داخلی شیر قلعه شهمیرزاد اکنون پس از گذشت قرن ها در زیر خاک مدفون است اما دیوارها، برج و باروهای آن نسبتا سالم مانده است.
فصل شهمیرزاد
از ماه اردیبهشت تا ماه مهر بهترین زمان برای مسافرت و گردش در این روستا است و گردو ( از مرغوب ترین و پر چرب ترین نوع گردو می باشد )، بادام و آلو سیاه از سوغاتی های لذیذ این منطقه هستند و در نهایت ته چین و خورشت محلی شان چیزی نیست که بتوانید از آن بگذرید.
شهمیرزاد قطعا بهشت گمشده ای وسط بیابان است؛ جایی که درختانش مهریه دخترانش می شود تا به برکت ازدواجی مقدس همیشه پایدار بماند؛ انگار تافته جدا بافته از کویر است.
کجا بمانیم؟
جاذبه های گردشگری شهمیرزاد سمنان آن قدر زیاد است که برای بازدید از تمام آن ها لازم است چند روزی را در این شهر اقامت کنید. با این که اقامتگاه در شهمیرزاد زیاد است و شما دایره انتخاب گسترده ای دارید، ولی اقامتگاه بوم گردی شهمیرزاد یکی از بهترین گزینه های اقامت در این منطقه است که کمک می کند هم با زیبایی های زندگی سنتی و فرهنگ مردم آن جا بیشتر آشنا شوید و هم دسترسی راحت تری به جاهای دیدنی شهمیرزاد داشته باشید.
تنگه واشی در کجا واقع شده و جاذبه های دیدنی آن چیست؟
