شهر یئری گورستان انسان‌هایی که دهان نداشتند! + فیلم
انسان‌های بی‌دهان در شهر یئری
شهر یئری از توابع و بخش‌های روستای ارجق در مشکین شهر اردبیل است که از لحاظ تاریخی بسیار مورد اهمیت می‌باشد. این منطقه در کنار رود قره‌سو، در 31 کیلومتری شرق مشگین شهر و 65 کیلومتری اردبیل واقع شده است. شهر یئری دارای سه بخش متفاوت از جمله دژ نظامی، قوشا تپه و یک قسمت دیگر می‌باشد، که در مجموع در زمینی به وسعت 400 هکتار قرار دارد. شهر یئری در زبان ترکی به معنی شهری زمینی می‌باشد. برخی بر این باورند که این کوهستان در زمان قدیم پرستشگاه بوده است.
ویژگی‌های گورستان یئری
شهر یئری دارای سنگ‌های برافراشته و سنگ نگاره‌های زیادی است که با گذشت زمان فرسوده شده و سبب شده آسیب زیادی به این بازمانده‌های باستانی وارد شود به طوری که در گردباد سال1390 باعث تخریب و ویرانی بخش زیادی از محوطه مورد نظر شد. وجود 280 قطعه سنگ افراشت باستانی که قدمت آن به بیش از 8 هزار سال پیش از میلاد می‌رسد توجه محققان را بیش از پیش به خود جلب کرده است. منطقه‌ای که قدمت آن به دوره نوسنگی و مس سنگی، مفرغ و نیز اوایل عصرآهن می‌رسد. ارتفاع این سنگ‌های برافراشته با تفاوت در اندازه آن بین 70 تا 360 سانتی‌متر است و نکته مهم و جالب‌تر آن اینکه این سنگ‌های برافراشته به شکل انسان است و چهره انسان بر روی آنها نقش شده است. این نقش‌ها و حکاکی‌های سنگی به شکل انسان‌هایی است که دست به سینه گذاشته‌اند و بیشترشان دهان ندارند!
نقوش سنگ‌ها در گورستان یئری
سنگ‌نگاره‌های این گورستان با استفاده از سنگ‌های محکم، استخوان حیوانات و فلزات سخت شکل گرفته‌است و نقش‌هایی از بز کوهی، انسان در حالت‌های مختلف و چندین نقش نامشخص دیگر قابل مشاهده‌اند. علاوه بر این، نقوش انسان‌هایی وجود دارد که دهان ندارند و هنوز دلایل این نقوش کشف نشده است. سنگ‌نگاره‌های مناطق عمومی آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان، شباهت‌های ظاهری بسیار قریب به‌هم دارند، به‌طوری که گویی همه نقوش موجود در مناطق کلی آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان طی یک دوره و توسط یک هنرمند با یک سبک و طرح حکاکی شده‌اند. بیش‌ترین نقوش حکاکی شده بز کوهی است، چرا که بز کوهی نمادی از یک فرشته و برگرفته از اسطوره کهن است.
باور عجیب مردم در مورد گورستان یئری
از دیگر شگفتی‌های عجیب این منطقه می‌توان به تنها مجسمه‌ای که دهان دارد اشاره کرد. این مجسمه به شکل یک زن دارای دهان ساخته شده است که اطرافش را مجسمه‌های مردانی بدون دهان احاطه کرده‌اند. باورهای مردمان محلی در مورد این مسئله بیان می‌کند که باید علت را در فرهنگ مردم این منطقه جویا شد، چراکه در بین مردان این طایفه رسم بوده است که سبیل‌های خود را به قدری بلند نگه‌دارند که دهان آنها مشخص نباشد، و به همین دلیل تنها مجسمه‌ای که دهان داشته است متعلق به یک زن بوده است.