شرایط نگهداری و پرورش گیاه فردوس

گیاه فردوس با نام انگلیسی African Milk Bush از خانواده Euphorbiaceae و با نام علمی Euphorbia umbellate که در کشت Synadenium grantii شناخته می شود، گیاه یا درختچه ای نیمه آب دار و همیشه سبز است که در مناطق سردسیر و خشک به عنوان گیاه آپارتمانی یا گل خانه ای پرورش می یابد. عنوان grantii به افتخار کاوشگر آن جیمز آگوستوس گرانت به این گیاه تعلق گرفته است.در اصل گیاه فردوس در سال ۱۸۷۵ میلادی توسط دانیل الیور توصیف و معرفی شد. گیاه فردوس بومی مناطق گرمسیر قاره آفریقا به ویژه در مالاوی، قسمت هایی از تانزانیا، کنیا و اوگانداست. این گیاه معمولاً در ارتفاع ۵۰۰ تا ۲۱۰۰ متر از سطح دریا رشد می کند؛ درنتیجه در بسیاری از مناطق گرمسیر دنیا شناخته شده است.

گیاه فردوس معمولاً با برگ های رگه دار آن معروف است. ساقه و برگ این گیاه نیمه گوشتی و آب دار است. لبه برگ ها دندانه دار است و برگ ها حالتی نرم و مخملی دارند. رنگ برگ در انواع گیاه فردوس متفاوت است. این گیاه در محیط طبیعی خود به ارتفاع ۵ متر و عرض ۲ متر می رسد. با مهیا کردن بهترین شرایط زیستی در محیط آپارتمان ممکن است اندازه گیاه فردوس به ۲ متر هم برسد.این گیاه در فصول سرد سال شروع به گل دادن می کند. گل های آن بسیار کوچک است؛ اما زیبایی خاصی ندارد و بیشتر برای تولید بذر و تکثیر از آن ها استفاده می شود.

روش نگهداری گیاه فردوس

گیاه فردوس مراقبت زیادی نمی خواهد. این گیاه می تواند شرایط دمایی و نور مختلف را تحمل کند و تنها چیزی که نیاز دارد خاکی خوب است که بتواند آب را به خوبی تخلیه کند. این گیاه مانند هر گیاه گرمسیری دیگر از سرما بیزار است و اصلا دلش نمیخواد در محیطی خیس زندگی کند.

گیاه فردوس تا زمانی که جوان است به فسفر بیشتری نیاز دارد تا بتواند ریشه های خود را تقویت کند برای همین بهتر است از کودی استفاده کنید که حاوی فسفر باشد. بهترین زمان برای کود دادن به این گیاه در اوایل فصل رشد گیاه و یا در زمان کاشت این گیاه است.بهتر است این کوددهی را سالانه یک بار انجام دهید و هیچ گاه در زمستان یا اواخر پاییز به گیاه کود ندهید زیرا گیاه در این فصل در حال استراحت است.
کودی که دارای نیترون (N) بالا باشد میتواند باعث رشد بهتر برگ های سبز در گیاه شود و نیتروژن اضافی در خارج از فصل رشد گیاه ممکن است باعث ایجاد جوانه در گیاه شود پس بهتر است برای جلوگیری از این مورد کوددهی را در فصل رشد گیاه انجام دهیم.کوددهی درست و اصولی در فصل رشد گیاه میتواند باعث شادابی و رشد بهتر گیاه شود.برای کود دادن به این گیاه می توان از کودهای محلول در آب یا کودهایی استفاده کرد که با خاک مخلوط شده و به آرامی تجزیه می شوند. میزان کوددهی را مطابق با دستورالعمل نوشته شده بر روی آن انجام دهید.

نور مناسب برای گیاه فردوس

برای این گیاه، نور یک موضوع حیاتی است. گیاه فردوس نیاز به نوری کامل ولی غیر مستقیم دارد. بهترین جا برای این گیاه نزدیک به یک پنجره جنوبی نورگیر است اما می توان آن را در اتاقی روشن نیز قرار داد.برای اینکه این گیاه در سلامت کامل باشد باید نور مناسب خود را دریافت کند. نور مناسب برای این گیاه یعنی شش ساعت نور غیر مستقیم در روز.اگر گیاه فردوس نور کافی را دریافت نکند کم برگ، بی رنگ و پژمرده خواهد شد.

آب دهی گیاه فردوس

در ادامه روش نگهداری گیاه فردوس به نحوه آبیاری گیاه میپردازیم:
گیاه فردوس نیاز دارد که خاکی مرطوب داشته باشد.خاک این گیاه نباید بیش از حد خشک یا بیش از حد خیس شود. فردوس زمانی به آب نیاز دارد که چند سانت بالایی خاک آن خشک شده باشد سپس باید تا جایی به آن آب داد که اضافه آن از زیر گلدان خارج شود.در آب دادن به این گیاه توجه کنید که:

• هیچ وقت اجازه ندهید که آب در زیر گلدان جمع شود زیرا باعث آسیب به ریشه های آن می شود.
• از آب خیلی سرد استفاده نکنید زیرا باعث آسیب به ریشه های گیاه می شود.
• آب را از پایین و نزدیک به خاک بریزید تا تماس کمی با برگ های گیاه داشته باشد و به آن آسیب نزند.
• بهتر است در هر نوبت آب دهی، آب را به اندازه کافی بریزید تا تمام ریشه خیس شود و اضافه آن خارج شود. از آب دادن کم در هر نوبت خودداری کنید زیرا باعث تشکیل نمک در خاک می شود.
• بهتر است آب را در اوایل صبح یا اواخر روز بدهید تا گیاه دچار استرس نشود.
• آب دادن زیاد باعث پوسیدگی ریشه، ایجاد قارچ و یا حتی مرگ گیاه می شود.
• اجازه ندهید در فواصل آب دهی، برگ ها پژمرده شوند.
• گیاه فردوس در فصل های سرد به آب کمتری نیاز دارد زیرا در حال استراحت است.

خاک مناسب برای گیاه فردوس

خاک ایده آل این گیاه ترکیبی از خاک گلدان و کمپوست است و مراقب باشید که خاک گیاه بیش از حد شنی یا ماسه ای نباشد.

هرس کردن گیاه فردوس

گیاه فردوس را به دو دلیل می توان هرس کرد. یکی برای جدا کردن شاخه های مرده یا قدیمی تا گیاه بتواند راحت تر تنفس کند و جلوگیری از ایجاد بیماری و دلیل دیگر برای تازه سازی شاخه ها و کمک به رشد گیاه تا بتواند دوباره گل بدهد.
به محض مشاهده شاخه یا ساقه های مرده یا بیمار باید آن را از گیاه جدا کرد.

سمی بودن گیاه فردوس

تمام قسمت های این گیاه در صورت بلعیده شدن سمی است. همچنین اگر شیره این گیاه با پوست تماس پیدا کند باعث ایجاد التهابات پوستی می شود. هنگام هرس کردن شاخه توجه زیاد کنید چون ممکن است شیره های این گیاه بر روی چشم، پلک، مژه ها، لب و بینی پاشیده شود و باعث ایجاد حساسیت شود.

کاشت گیاه فردوس

برای کاشتن گیاه فردوس به نکات زیر توجه کنید:

• چاله ای به اندازه دو برابر توپ ریشه گیاه بکنید و گیاه را در همان عمقی بکارید که قبلا بوده است.
  می توانید برای تشخیص عمق مناسب به بخش پایینی گیاه دقت کنید تا اختلاف رنگی جزیی را مشاهده کنید. این اختلاف رنگ نشان می دهد که گیاه قبلا از کجا در خاک بوده است.
• بهتر است خاک گیاه ترکیبی از خاک گلدان و کمپوست باشد. مراقب باشید که خاک گیاه بیش از حد شنی یا ماسه ای نباشد. گیاه فردوس به خاکی نیاز دارد که زهکشی خوبی داشته باشد و آب با سرعت خیلی زیاد یا خیلی کم از آن خارج نشود.
• قبل از خارج کردن گیاه از گلدان قبلی به خوبی به آن آب دهید، این کار باعث می شود تا خاک مرطوب شده و به ریشه گیاه بچسبد و از ان محافظت کند.
• اگر در بیرون آوردن گیاه از گلدان مشکل دارید می توانید چاقویی را در اطراف لبه های گلدان بچرخانید تا خاک شل شود و از گلدان خارج شود.
• بلافاصله پس از قرار دادن گیاه فردوس در گلدان جدید به آن کود ندهید زیرا باعث ایجاد شوک در گیاه خواهید شد.
• گیاه را از گلدان قبلی خود خارج کنید و به آرامی و با دقت ریشه های گیاه را ماساژ دهید تا گره های آن باز شود.
• پس از قرار دادن گیاه در خاک جدید کمی خاک را با دست فشار دهید تا جای آن سفت شود اما این کار را زیاد انجام ندهید زیرا باعث بسته شدن راه تنفس خاک می شوید.
• گلدان جدیدی که انتخاب می کنید بسیار مهم است، گلدانی انتخاب کنید که نهایتا قطر آن سه سانت بیشتر از گلدان قبلی باشد.

انتخاب گلدان برای گیاه فردوس

برای حفظ و پاکیزگی محیط زیست و به منظور حمایت از تولیدکنندگان سفال که متخصصان صنایع دستی و سنتی در کشور هستند، بهتر است برای کاشت گیاهان آپارتمانی خود از گلدان های سفالی استفاده کنیم. گلدان سفالی علاوه بر حفظ رطوبت دمای داخلی گلدان را تنظیم می کند. ریشه های گیاه فردوس بیشتر به صورت افقی در سطح گلدان پخش می شوند؛ درنتیجه لازم به خرید گلدان های بلند نیست. گلدان های کروی و کوتاه سفالی باتوجه به سایز گیاه مناسب تر است.

زمان تعویض گلدان گل فردوس یا سینادیوم

فردوس گیاه سریع الرشد است لذا حتما به تعویض خاک و گلدان احتیاج خواهد داشت. معمولا هر ۱ الی ۲ سال یکبار ریشه ها از روزنه های زیرین گلدان بیرون خواهد زد و این به معنای فرا رسیدن زمان تعویض گلدان است، در این مواقع باید گلدان فعلی را با گلدانی به اندازه یک سایز بزرگتر و خاک جدید تعویض نمود.در صورت توقف رشد یا آسیب دیدن خاک نیز می توانید خاک گلدان را عوض نمایید، دقت کنید که در سال بیش از یک بار گلدان فردوس را جابه جا و تعویض نکنید. برای تقویت خاک بدون تعویض هم می توانید مقداری از خاک سطحی را تخلیه کرده و خاک جدید و غنی را جایگزین آن نمایید. در این مورد مراقب ریشه ها باشید تا آسیب نبینند.

مشکلات گیاه فردوس

گیاه فردوس نیز مانند هر گیاه دیگری ممکن است دچار مشکلاتی شود.در صورتی که این مشکلات را بشناسید می توانید به راحتی با آن مقابله کنید.

ریزش برگ ها

این مساله ممکن است به خاطر اختلاف دما، کمبود یا زیادی رطوبت، آب دادن با آب سرد یا پوسیدگی ریشه باشد.بهتر است دمای آبی که به گیاه می دهید معتدل باشد، ریشه های آسیب دیده را جدا کنید و از قارچ کش های مناسب استفاده کنید.

سوختن برگ ها

این گیاه به نور کامل نیاز دارد اما باید مواظب بود تا این نور به صورت مستقیم و شدید به گیاه نرسد.نور مستقیم و شدید می تواند باعث تغییر رنگ در برگ ها یا سوختن آن شود. همچنین کمبود نور می تواند باعث کشیده شدن شاخه ها و کم برگ شدن آن شود.

پوسیدگی ریشه

گیاه فردوس به خاکی نیاز دارد که زه کشی مناسبی داشته باشد و آب بتواند به راحتی تخلیه شود. در صورتی که خاک این گیاه بیش از حد خیس بماند یا به راحتی آ را تخلیه نکند دچار پوسیدگی ریشه و ساقه خواهد شد.

شپشک آردی

حشره ای کوچک، بدون بال و سفید که چیزی شبیه به پودر آرد از خود به جای می گذارند. این حشره مزاحم می تواند شیره گیاه را بنوشد.این نوع آفت به گیاهان زیادی حمله می کنند و بیشتر در محل اتصال برگ ها به ساقه سکونت می کنند. این حشرات همچنین شیره ای از خود تولید می کنند که باعث ایجاد بیماری های قارچی برای گیاه می شود.برای مبارزه با این آفت باید گیاه بیمار را از سایر گیاهان جدا کنید و با آفت کش های صنعتی آن را درمان کنید. همچنین می توانید از حشرات مفید مثل کفشدوزک استفاده کنید تا شپشک های آردی را از بین ببرند.

زرد شدن گیاه فردوس

اگر برگهای پایینی پیر هستند که به نوبت زرد شده و می ریزند که روندی کاملا طبیعی است، (زیرا با رشد گیاه و در صورتی که مواد غذایی به طور مرتب به گیاه نرسد. مواد لازم از برگهای پیر به برگهای جوان منتقل می شوند و برگهای پیر به مرور زرد شده و ریزش می کنند. برای به تاخیر انداختن این روند ریزش برگهای کهنه، باید از تغذیه کامل گیاه مطمئن شد آنگاه به دنبال عوامل و نشانه های دیگر رفت) اما اگر چند برگ با همدیگر به این عارضه مبتلا می شوند احتمال افراط در آبیاری و برعکس خشکی دیدن گیاه فراوان است.برای تقویت گیاه و کوددهی باید از کودهای محلول مخصوص گیاهان (انواع مختلف ان در فروشگاه سایت نیز عرضه شده است)که تمام عناصر مورد نیاز گیاه شامل سه عنصر اصلی ازت، فسفر و پتاس و دوازده عنصر فرعی نظیر روی، آهن، موليبدن، مس، بُر و… می باشند استفاده کرد.

این کودها در فصول رشد (فروردین-آبان)، هردو هفته یک بار و در زمستان هر ماه یکبار یا از طریق خاک یا روی برگ ها اسپری می شود. (طبق دستور روی جعبه کود) کمتر از مقدار توصیه شده در روی جعبه کود اشکالی ندارد ولی بیشتر از مقدار توصیه شده باعث مرگ گیاه می گردد.مقدار توصیه شده از کود را به صورت آبیاری به گیاه بدهید و در مصرف محلول کود زیاده روی نکنید و لازم نیست تمام محلول تهیه شده رو به یک گیاه بدهید،به مقداری که در هر نوبت آبیاری آب به گیاه می دهید ،از محلول استفاده کنید. مقداری از محلول رو هم روی شاخ و برگ گیاه اسپری کنید.

پژمرده شدن گل فردوس

دلایل متعددی می تواند این مشکل را برای گیاه فردوس ایجاد کند مانند شرایط محیطی نامناسب، تغییرات دما، جابجایی گلدان، دریافت نور کم و یا زیاد، آبیاری بیش از اندازه، تعویض گلدان اگر آبیاری این گیاه بیش از حد نیازش باشد و گلدان گیاه فاقد زهکش مناسبی باشد باعث پژمردگی برگهای این گیاه خواهد شد.اگر گیاه را در مکانی قرار دهید که تبادل هوا صورت نگیرد و یا مکانی تنگ و کوچک برای نگهداری آن در نظر بگیرید باعث پژمردگی برگ های این گیاه می شوید. همچنین اگر هنگام تعویض گلدان مهارت نداشته باشید و باعث جدا شدن خاکهای اطراف ریشه شوید ممکن است یکی از دلایل پژمردگی گیاه شما باشد.

شرایط نگهداری و پرورش گیاه عشقه