به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، یک کارشناس ارشد مسائل بین الملل با بیان اینکه سه اقدام اخیر آمریکا در برابر ایران و برجام را صرفا نمادین نمی دانم، گفت: پذیرش دعوت اروپا از سوی آمریکا به انجام گفت وگوهای برجامی با ایران می تواند سرآغاز یک فرآیند جدید برای احیای توافق هسته ای باشد.
رضا نصری در پاسخ به این سوال که سه اقدام اخیر آمریکا در برابر ایران و برجام را چه طور ارزیابی می کنید؟ آیا از این اقدامات می توان به عنوان اقدامات مثبتی یاد کرد که ایران را ترغیب به انجام اقدام متقابلی کند، یا اینکه صرفا انجام حرکات نمادینی از سوی آمریکا است تا از این طریق توپ را در زمین ایران بیندازد و فشارها را متوجه ایران کند؟ گفت: معتقد نیستم همه این حرکات صرفا نمادین است، در این اقدامات طبیعتا یک جنبه نمادین وجود دارد، اما یک جنبه عملی نیز در آنها نهفته است که نیاز به ارزیابی و بررسی دارد.
او افزود: اینکه دولت آمریکا رسما اعلام کند قطعنامه ۲۲۳۱ پابرجاست و قطعنامه های تحریمی قبلی شورای امنیت همچنان ملغی است فقط یک اقدام نمایشی نیست و واقعا تاثیر«حقوقی» و سیاسی دارد. به بیان دیگر، موضع اخیر دولت بایدن در نامه اش به شورای امنیت پذیرش این حقیقت است که فرمان های اجرایی ترامپ ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بوده و- دست کم از منظر حقوق بین الملل- فاقد وجاهت قانونی است. یعنی، قاعدتا اذعان به این حقیقت است که این فرمان ها با شعار چندجانبه گرایی و قانون مداری دولت بایدن و حقوق بین الملل سازگار نیست و باید در نهایت لغو شود. در همین راستا، وقتی یک دولت- ولو در کلام- اصل را بر چندجانبه گرایی و تبعیت از تصمیمات نهادهای بین المللی می گذارد، طبیعتا از آن پس برایش دشوار خواهد بود نیروهای دریایی خود را برای اجرای تحریم های یک جانبه دولت قبل به شکار نفتکش های ایرانی به آب های آزاد اعزام کند.
این کارشناس ارشد مسائل بین الملل در ادامه اظهار کرد: همچنین، پذیرش دعوت اروپا به انجام گفت وگوهای برجامی با ایران نیز فقط یک اقدام نمادین نیست، بلکه واقعا می تواند سرآغاز یک فرآیند جدید برای احیای توافق هسته ای باشد. وی افزود: در واقع، اگر تاکنون پیام ها میان ایران و آمریکا بر سر موضوع با اهمیت برجام غالبا با ایما و اشاره در فضای عمومی یا در شبکه های اجتماعی رد و بدل می شد، گفت وگوی مستقیم میان این دو کشور می تواند به تدوین یک نقشه راه برای هماهنگ سازی اقدامات و خروج از انسداد منتهی شود. پس مشکل این اقدامات «نمادین» بودن یا موثر بودن آنها نیست. مشکل اینجاست که پیش از مبادرت به گفت وگو با آمریکا، ایران باید ابتدا از صلابت و سلامت فرآیند اطمینان حاصل کند.
رضا نصری در پاسخ به این سوال که ایران در پاسخ به این اقدامات بر سه موضوع تعهد، اقدام و جلسه به ترتیب تاکید کرده است، روند عملی اجرای این سه موضوع چگونه است؟ و آیا اقدامات صورت گرفته می تواند زمینه ساز برای آغاز مذاکرات بین دو کشور در راستای اجرای برجام براساس اصل استراتژی اقدام در برابر اقدام باشد و اقدام ایران در پاسخ به این اقدامات چه می تواند باشد؟ خاطرنشان کرد: دولت بایدن این گونه وانمود می کند که با پذیرش دعوت به گفت وگو با ایران و متعاقبا ملغی دانستن قطعنامه های تحریمی شورای امنیت و لغو محدودیت های دیپلمات های ایرانی یک «مومنتوم» یا فضای سیاسی ایجاد کرده تا طی آن معضل «اول آمریکا یا اول ایران» را حل وفصل کند. این ادعا شاید درست باشد، شاید هم نباشد.
در واقع، یکی از ملاحظات ایران این است که اگر بی گدار وارد مذاکره با آمریکا شود، چه بسا شکست احتمالی مذاکرات به ایجاد اجماع علیه ایران، آغاز فرآیند بازگرداندن تحریم های بین المللی و تشدید فشار به کشور منتهی شود. به بیان دیگر، ایران باید ابتدا اطمینان حاصل کند که این گفت وگوها پیشاپیش به منظور «شکست» طراحی نشده باشد! به همین خاطر هم فرمول خود را روی میز قرار داده است. این کارشناس ارشد مسائل بین الملل تاکید کرد: در روابط بین الملل مقوله ای به اسم «تله رامبویه» (Trap of Rambouillet) شهرت دارد. ظهور آن نیز به مذاکرات صلح یوگسلاوی در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی برمی گردد. در مذاکرات صلح یوگسلاوی در قصر «رامبویه» در فرانسه، آمریکایی ها بندی را در متن قرارداد صلح پیشنهاد کردند که می دانستند طرف مقابل قطعا آن را رد خواهد کرد تا عدم پذیرش آن نهایتا به بهانه ای برای اقدامات قهریه بعدی مبدل شود! در واقع، شکست مذاکرات پیشاپیش در فرآیند آن پیش بینی و تعبیه شده بود.
حال، با توجه به سوابق آمریکا در قضیه برجام و بهانه تراشی های مکرر آنها در مورد برنامه موشکی و توان نظامی ایران، به نظر می رسد مهم ترین ملاحظه ایران در پرهیز از مذاکره مستقیم با آمریکا- جدا از ملاحظات اصولی- عدم اعتماد به «سلامت فرآیند» باشد. به همین خاطر نیز ایران همواره بر فرمول های پیشنهادی خود- از جمله فرمول فوق- تاکید دارد. نصری گفت: در واقع، شاید اگر بنا بر یافتن یک راه حل عادلانه باشد، ابتدا لازم باشد دولت بایدن و اروپا در وهله اول نسبت به سلامت فرآیند مذاکراتی و پارامترهای مشخص آن تضمین هایی به ایران ارائه دهند. از آن پس، احتمالا مانع کمتری برای گفت وگو وجود خواهد داشت و می شود روند حل وفصل مسائل را کلید زد.
