فرض کنید یک نفر از حساب بانکی شما بدون رضایت شما پول بردارد یا اینکه مالی را از گاو صندوق شما برباید یا یک نفر اقدام به کیف زنی کند در همه این موارد ، حریم شما خدشه دار شده است و شما می توانید تحت عنوان جرم سرقت ، در مراجع کیفری ، شکایت خود را مطرح کنید . حال تصور کنید اگر عمل مجرمانه سرقت در یک شرایط خاص و بحرانی که از کنترل انسان خارج است رخ بدهد ، تا چه اندازه می تواند به مالکیت افراد صدمه وارد کند و آن را نادیده بگیرد مثل وقتی که سرقت از یک منطقه سیل زده ، زلزله زده و آسیب دیده رخ بدهد ؛ از این رو قانون گذار برای کسانی که اقدام به این عمل می کنند مجازات تعیین کرده است . در این راستا ما در این محتوا به بررسی مجازات سرقت از مناطق حادثه دیده می پردازیم .
مجازات سرقت از مناطق حادثه دیده
در صورتی که در یک منطقه حادثه ای رخ بدهد ، مثل سیل و زلزله ، هم چنین در مواردی که یک منطقه دچار آتش سوزی شده است جرم سرقت با مجازات ویژه تعریف شده است . از جمله شرایط دیگری مشمول عنوان حادثه دیده می شود ، می توان به وقوع یک تصادف رانندگی اشاره کرد . در همه مواردی که منطقه آسیب دیده و حادثه دیده محسوب می شود در صورتی که جرم سرقت مشمول مجازات سرقت حدی نشود ، مجازات آن حبس از یک تا پنج سال و تا هفتاد و چهار ضربه شلاق خواهد بود . مجازات سرقت از مناطق آسیب دیده در ماده 658 قانون مجازات اسلامی آمده است و گفته شده که : " هر گاه سرقت در مناطق سیل یا زلزله زده یا جنگی یا آتش سوزی یا در محل تصادف رانندگی صورت پذیرد و حائز شرایط حد نباشد مرتکب به مجازات حبس از یک تا پنج سال و تا (۷۴) ضربه شلاق محکوم خواهد شد " . بنابراین در صورتی که سرقت از مناطق آسیب دیده مشمول شرایط سرقت حدی شود ، مجازات اعمال شده به آن ، مجازات سرقت حدی خواهد بود در غیر این صورت مجازات تعیین شده در ماده 658 قانون مجازات اسلامی اعمال خواهد شد. به موجب ماده ۲۶۸ قانون مجازات اسلامی سرقت در صورتی که دارای تمام شرایط زیر باشد مستوجب حد است:
- مال مسروقه شرعاً مالیت داشته باشد. یعنی مالی که دزدیده می شود باید از نظر حقوقی ارزش مالی داشته باشد. به عنوان مثال مشروبات الکلی و مواد مخدر در شرع فاقد مالیت هستند.
- مال مسروقه شرعاً مالیت داشته باشد. یعنی مالی که دزدیده می شود باید از نظر حقوقی ارزش مالی داشته باشد. به عنوان مثال مشروبات الکلی و مواد مخدر در شرع فاقد مالیت هستند.
- مال مسروق در حرز باشد. حرز یعنی مکان مناسبی که عرفأ مال در آن از دستبرد محفوظ می ماند. مانند گاو صندوق
- سارق هتک حرز کند. هتک در لغت یعنی از میان برداشتن؛ هتک حرز یعنی از بین بردن محل نگهداری مال مانند باز کردن یا شکستن قفل گاو صندوق
- سارق مال را از حرز خارج کند. یعنی بعد از هتک حرز خود سارق باید مال را از آن خارج کند به عنوان مثال در صورتی که الف. قفل گاو صندوقی را باز کند و ب. مال را از گاو صندوق خارج کند سرقت حدی محسوب نمی شود، زیرا به موجب این ماده برای تحقق سرقت حدی سارق خودش باید هتک حرز کند و خودش باید مال را از حرز خارج کند.
- هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد.
- سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
- ارزش مال مسروق در زمان اخراج از حرز معادل ۵/۴ نخود طلای مسکوک باشد.
- مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام یا وقف بر جهات عامه نباشد. به موجب این بند سرقت حدی فقط در خصوص اموال خصوصی مصداق پیدا می کند و سرقت اموال عمومی از شمول تعریف سرقت حدی خارج است چنین سرقتی دارای عنوان مجرمانه مستقل است.
- سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد.
- صاحب مال از سارق نزد مرجع قضایی شکایت کند.
- صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد.
- مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت اختیار مالک قرار نگیرد.
- مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق در نیاید.
- مال مسروق از اموال سرقت شده یا غصبی نباشد.
-
اگر سرقتی دارای ۱۴ شرط فوق باشد سرقت حدی محسوب می گردد و به موجب ماده ۲۷۸ قانون مجازات اسلامی حسب مورد موجب قطع انگشتان دست، قطع پای چپ، حبس و یا اعدام خواهد شد.
بنابراین اگر دچار سرقت با چنین شرایط شده اید میتوانید با آنها آشنا شوید. امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .