سیری در معبد هفائستوس آتن و جاذبه های آن!

«آگورای باستان آتن» (Ancient Agora of Athens)، یکی از معروف‌ترین نمونه‌های میدان‌های قدیمی یونانی به شمار می‌رود که در شمال غربی آکروپولیس قرار گرفته و با تپه‌های اطرافش محاصره شده است. این میدان، زمانی مرکز شهر آتن، بازار و کانون فعالیت‌های تجاری، سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی محسوب می‌شد. این ناحیه تا اواخر دوره‌ی نوسنگی، منطقه‌ای مسکونی به حساب می‌آمد و یک قبرستان را هم دربرمی‌گرفت؛ تا اینکه در اوایل قرن 6 میلادی و در دوران «سولون» (Solon) به مکانی عمومی تبدیل شد. بهترین نوع سازماندهی آگورا به زمان «پسیستراتوس» (Peisistratos) برمی‌گردد که دستور داد خانه‌های شخصی را از این مکان به جای دیگری انتقال دهند و چاه‌ها را ببندند تا بتواند آن را به مرکز دولت آتن تبدیل کند.

ندین فواره، سیستم زهکشی و «محراب 12 خدایان» (Altar of the Twelve Gods) را نیز به دستور پسیستراتوس در آگورا تأسیس کردند. حفاری این منطقه‌ی باستانی در سال 1859 میلادی شروع شد و هنگام احداث خط آهن شهر آتن در سال 1890 توانستند بقایای ساختمان‌های متعددی را کشف کنند. برای مثال باستان‌شناسان، نشانه‌هایی را از چندین معبد دیگر یافتند که به قرن 4 و 5 قبل از مسیح و به خدایانی همچون زئوس، آپولو و «هفائستوس» تعلق دارد. برای اینکه بتوانند با خیال راحت در 12 هکتار زمین این ناحیه به حفاری بپردازند، مجبور شدند حدود 400 بنای مدرن این ناحیه را خراب کنند که ساخت آن‌ها چندین سال طول کشیده بود؛ اما کشف گنجینه‌های پنهان آگورا برایشان بیشتر از این‌ها ارزش داشت.

تنها ساختمانی که دوباره آن را بازسازی کر

دند، «استوآی آتالوس» (Stoa of Attalos) نام دارد که پیشگاه‌خانه‌ی مستطیل شکل و ستون‌داری بود که امروزه می‌توانید از موزه‌ی آگورا در آن دیدن کنید. استوآ آتالوس، از سنگ آهک و مرمر ساخته شده و «شاه آتالوس دوم» آن را به آتن هدیه کرده بود که از سال 159 تا 138 قبل از مسیح، بر شهر پرگامون حکومت می‌کرد. به همین دلیل برخلاف دیگر ساختمان‌های این ناحیه، در سال 1950 به بازسازی آن پرداختند و هزینه‌اش را خانواده‌ی آمریکایی «راکفلر» (Rockefeller family) تقبل کردند.

«معبد هفائستوس» (Temple of Hephaestus)، یکی دیگر از بناهای باشکوه در آگورا به حساب می‌آید که می‌توان گفت حتی از معبد پارتنون هم بهتر محافظت شده و تقریباً شکل و شمایل اصلی خود در دوران اوج آگورا را نگه داشته است. هفائستوس در اساطیر یونانی، به خدای آهنگری، صنعت‌گری و فلز شناخته می‌شود و معبد او در جایی قرار گرفته بود که در دوران اوجش، به مغازه‌های کوزه‌گری و فلزکاری بی‌شمار آگورا اشراف داشت. علاوه بر آن اگر سرتان را بالا بیاورید، می‌توانید به دورنمای آکروپولیس نیز دسترسی داشته باشید و اگر می‌خواهید از کل محیط آگورا در کمال آرامش و با خیال راحت بازدید کنید، بهتر است در فصل‌های غیر توریستی به آن سمت بروید. همچنین برای بازدید کلی از آگورا می‌توانید از راهنماها کمک بگیرید تا به ترتیب، شما را درمورد تغییرات کاربری و معماری آن در طول تاریخ مطلع کنند.

معلولیت هفائستوس و سقوط از المپ

او به خاطر طرفداری از مادر توسط زئوس به زمین افکنده شد و لنگ شد. در آثار هومر؛ هفائستوس فرزند زئوس و هرا و لنگ زاده می‌شود و در ایلیاد به هنگامی که هرا و زئوس دربارهٔ هراکلس مشاجره می‌کنند، هفائستوس جانب مادر را می‌گیرد و زئوس که از این ماجرا خشمگین است یک پای هفائستوس را می‌گیرد و او را به آسمان پرتاب می‌کند و پس از این ماجرا هفائستوس لنگ هشت سال را از جانب تتیس پرستاری می‌شود. داستان رانده شدن هفائستوس همانند طرد یک فرزند خوانده از جانب زئوس و پرستاری او از جانب تتیس، گویای پیوند این روایت با اسطوره جانشینی است و گوئی هفائستوس خدائی است که آهنگ برانداختن زئوس را داشت. در اسطوره‌ای بر گرفته از سفالی منقوش و انحصاری هفائستوس به هنگام غیبت خود از المپ تختی از طلا می‌سازد و آن را برای مادر خود به المپ می‌فرستد و هرا با نشستن بر تخت نمی‌تواند از روی آن برخیزد. از آن جا که تنها سازنده تخت از این راز آگاه است، خدایان دیونیسوس را به دنبال هفائستوس می‌فرستند. دیونیسوس؛ آهنگر خدا هفائستوس را مست سوار بر یک خر به المپ بازمی‌گرداند و وی مادرش را آزاد می‌کند.

در روایتی دیگر لنگ به دنیا آمد و به همین سبب از آسمان‌ها رانده شد. در روایتی دیگر هفائستوس کور و شاگرد یک رامشگر و در آهنگری او کار می‌کند و در جبران ناتوانی در کاربرد چشم‌ها یا که پای خود دست‌ها و شانه‌هایش را به کار می‌گیرد و از دست دادن چشم بر اثر جرقه آهن شاید خاستگاه اسطوره سایکلاپس چشم است. هفائستوس صنعتگر ورزیده‌ای بود که در جزیرهٔ لیمنوس زندگی می‌کرد.

ساخته‌های فوق‌العاده هفائستوس

با بودن آهنگر و صنعت‌گری ماهر، هفائستوس سازنده اجسام فوق‌العاده‌ای از مواد مختلف، به ویژه فلز بود. او با کمک سیکلوپ‌ها که همچنین کارکنان و دستیارهای او به‌شمار می‌رفتند، آذرخش و عصای سلطنتی زئوس را درست کرد. او همچنین سلاح‌ها و زره‌های بیشماری را برای ایزدان و پهلوانان خلق کرده بود. برای آتنا، سپر ایجس را درست کرد و برای کمان ایزد عشق اروس یا کوپیدو پیکان درست نمود. ارابهٔ باشکوه و آتشین ایزد خورشید هلیوس که از صبح تا غروب با آن در آسمان‌ها می‌تاخت، توسط هفائستوس ساخته شده بود. همچنین زرهٔ شکست‌ناپذیر آشیل، در زمان محاصره تروا بدست او ساخته شده بود. هفائستوس، به دستور زئوس نخستین زن روی زمین را خلق کرد. او بوسیلهٔ آب و خاک اولین زن را ساخت. نام این زن پاندورا بود و در نتیجه بازکردن جعبه‌ای که گفته شده بود هرگز نگشاید، مصیبت‌ها را بر روی زمین پراکنده کرد.