عدس، گیاهی کوچک و شبیه به نخود است که در دسته حبوبات، طبقه بندی می شود. عدس در انواع و رنگ های متفاوتی وجود دارد که در میان آن ها می توان به عدس قهوه ای (پاردینای اسپانیایی)، سبز، قرمز (با طعمی خاکی)، عدس «پوی» (Puy) یا عدس فرانسوی با رنگ سبز مایل به آبی، عدس بلوگا یا عدس سیاه و عدس زرد اشاره کرد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید عدس، قدیمی ترین نوع حبوبات است که توسط انسان روی زمین کشت شده است.
گیاه عدس از گیاهان بومی شرق، نواحی مرکزی مصر، کشورهای مدیترانه ای، اتیوپی، جنوب اروپا، هند و پاکستان بوده و از این مناطق، به آمریکای لاتین نیز گسترش پیدا کرده است. بر اساس برخی از شواهد باستان شناسی کشف شده، عدس از ۶۵۰۰ تا ۷۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز کشت می شده است.
در حال حاضر، هند، کانادا، ترکیه، ایران، چین و بنگلادش از جمله کشورهایی در جهان هستند که عدس را تولید می کنند. مجموعا مساحت ۴٫۶ میلیون هکتار در سطح جهان تحت کشت عدس قرار دارد و سالانه ۴٫۲ میلیون تن از این ماده غذایی تولید می شود. چین، ترکیه، ارمنستان و کرواسی تولیدکننده های اصلی عدس هستند.
عدس با نام علمی ens esculinaris، گیاهی کوچک شبیه به نخود و دانهٔ آن از دانه های خوراکی (حبوبات) است که معمولاً در خاک های فقیری که برای کاشت دیگر محصولات مناسب نیست، کاشته می شود. عدس در انواع و رنگ های گوناگونی وجود دارد که عدس قهوه ای، سبز، نارنجی از آن جمله اند. از عدس قرمز برای تهیه شوربایرنگی استفاده می شود.
بنا بر پایگاه اطلاعاتی کتابخانه ملی کشاورزی آمریکا، هر ۱۰۰ گرم از عدس خام شامل ۳۵۳ کالری انرژی است؛ همین مقدار عدس پخته ۱۱۶ کالری انرژی دارد. عدس خام شامل ۸٪ آب، ۶۳٪ کربوهیدرات از جمله ۱۱٪ فیبر غذایی، ۲۵٪ پروتئین، و ۱٪ چربی (در جدول). عدس منبع غنی تغذیه ای (۲۰٪ یا بیشتر از مقدار مواد مغذی مورد نیاز روزانه یا DV) است و از تعداد زیادی مواد مغذی، شامل اسید فولیک (۱۲۰٪ DV), ویتامین ب۱ (۷۶٪ DV), پانتوتنیک اسید (۴۳٪ DV), ویتامین ب۶ (۴۲٪ DV), فسفر (۴۰٪ DV), آهن (۵۰٪ DV), و روی (۳۵٪), می شود.[۲][۳] به دلیل آهن و پروتئین موجود در آن، عدس را گوشت فقرا هم می نامند، البته بر خلاف پروتئین های حیوانی، عدس فاقد ویتامین B12 است.
مواد لازم برای خورش عدس
- روغن گیاهی 2 قاشق چایخوری
- پیاز قرمز خرد شده 2 عدد
- زنجبیل رنده شده 1 قاشق غذاخوری
- سیر رنده یا ریز خرد شده 3 حبه
- رب گوجه 3 قاشق غذاخوری
- پودر فلفل قرمز 1 قاشق چایخوری
- آب سبزیجات 3 فنجان
- عدس قرمز 1 فنجان
- نمک 1/4 قاشق چایخوری
- گشنیر تازه و خرد شده 1/4 فنجان
طرز تهیه خورش عدس با گوشت و سیب زمینی و برنج
مرحله اول: آماده سازی مواد
ابتدا عدس را از ۱ ساعت قبل خیس کنید. گوشت را به اندازه دلخواه برش بزنید.
مرحله دوم: تفت دادن پیاز
پیاز ها را پوست بگیرید و بشورید سپس خلالی ریز خرد کنید و به همراه زردچوبه و روغن داخل قابلمه ریخته و تفت دهید تا کمی سبک شود سپس گوشت های خرد شده را به همراه فلفل سیاه اضافه کنید و هم بزنید تا گوشت تغییر رنگ دهد.
مرحله دوم: پخت گوشت
در ادامه رب را به گوشت اضافه کنید و کمی تفت دهید و ۲ پیمانه آب ریخته و در قابلمه را بگذارید و اجازه دهید تا گوشت ها کمی نرم شوند.
مرحله سوم: افزودن عدس
عدس خیس خورده را به همراه هویچ خرد شده و سیب زمینی مکعبی خرد شده اضافه کنید و هم بزنید مجدد اجازه دهید تا خورشت پخته و غلیظ شود.
مرحله چهارم: تهیه خورش عدس
در انتها نمک غذا را اندازه کنید و آبلیمو و کمی زعفران دم غلیظ را اضافه کنید و بعد از ۱۰ دقیقه بعد از روی حرارت بردارید و به همراه برنج و سبزی خوردن میل کنید. نوش جان
طرز تهیه عدس پلو مجلسی و خوشمزه با روشی ساده مثل نذری
عدس پلو یکی از غذاهای محبوب ایرانی است که به دو صورت ساده و مجلسی طبخ می شود. این غذای خوشمزه علاوه بر اینکه یک غذای …
نکات کلیدی در تهیه خورش عدس سبز با گوشت
- می توانید به جای آبلیمو از چند عدد آلو بخارا استفاده کنید.
- این خورشت نباید زیاد آب داشته باشد پس بگذارید تا غلیظ شود.
- می توانید این خورشت را با گوشت چرخ کرده نیز تهیه کنید.
- سیب زمینی قابل حذف است.
- می توانید به جای رب از پوره چند عدد گوجه فرنگی استفاده کنید.
- می توانید مقداری فلفل قرمز در این خورشت استفاده کنید تا خورش عدسی اسپایسی داشته باشید.
طرز تهیه خورشت انار آویج
خورش عدس با برنج کنجدی
خورش عدس با برنج کنجدی (Four corners lentil stew with sesame rice)، غذایی بی نهایت لذیذ و خوشمزه است که قطعا از امتحان کردن آن پشیمان نخواهید شد. شما می توانید به جای پیاز از تره فرنگی نازک خردشده استفاده کنید یا در صورت تمایل در این خورش، به جای گوجه فرنگی تازه، گوجه آلویی بریزید.
مواد لازم:
روغن نارگیل یا دنبه، پیاز ساطوری شده، نمک، سیر رنده شده، زنجبیل تازه رنده شده، فلفل قرمز تند چیلی، گوجه فرنگی خردشده، لیموی قاچ شده، آب سبزیجات، عدس قرمز و گشنیز، پیازچه یا جعفری خردشده. برای برنج نیز به برنج قهوه ای دانه کوتاه، آب، نمک و دانه های کنجد نیاز دارید.
طرز تهیه:
برنج را با آب سرد بشویید. سپس آن را به همراه آب و نمک در قابلمه بریزید و بجوشانید. شعله گاز را کم کنید، در ب قابلمه را بگذارید و برنج را برای ۴۵ تا ۶۰ دقیقه بپزید تا برنج ها کاملا نرم شند و آب هم جذب شود. در همین حین، در یک ماهیتابه کمی روغن بریزید و روی شعله متوسط رو به بالای گاز قرار دهید تا روغن داغ شود.
پیاز و نمک را در ماهیتابه بریزید و برای ۵ دقیقه هم بزنید و بپزید تا پیازها نرم و شفاف شوند. سیر، زنجبیل، زیره و فلفل چیلی را به پیازها بیفزایید و برای یک دقیقه دیگر تفت دهید تا بوی آن ها دربیاید. گوجه فرنگی، عدس، آب سبزیجات و قاچ های لیمو را به مخلوط پیاز و سیر اضافه کنید و اجازه دهید تا به جوش بیاید. درب ماهیتابه را ببندید و مواد داخل آن را برای ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بپزید تا نرم شوند.
برنج را از روی حرارت بردارید و اجازه دهید تا برای ۱۰ دقیقه استراحت کند. سپس آن را با چنگال هم بزنید. در همین حین، دانه های کنجد را روی حرارت متوسط گاز در یک ماهیتابه به مدت ۵ دقیقه برشته کنید و هم بزنید تا طلایی شوند. کنجدهای برشته را به برنج بیفزایید و هم بزنید.باقیمانده لیمو را روی خورش بچکانید و با نمک و فلفل، آن را مزه دار کنید. خورش را روی برنج کنجدی بریزید و آن را بلافاصله سرو کنید.
