باورهاي مردمي درباره تاثيرات منفي اين نوع سوخت بر روي موتور خودروها و همچنين مقايسه گاز CNG با بنزين از جمله موضوعاتي است که ذهن مالکان خودروهاي دوگانه سوز را با خود درگير مي کند که اين مطلب به بررسي موشکافانه آن ها پرداخته است.اما واقعيت ماجرا از چه قرار است؟ گاز طبيعي بهتر است يا بنزين؟ کداميک راندمان بالاتري دارد و کداميک آسيب کمتري به موتور اتومبيل مي رساند؟
گاز CNG خودرو چیست؟
گاز CNG خودرو همان گاز طبیعی است که فشرده شده است و در حرارت معمولی و فشار 200 تا 250 بار آن را نگهداری می کنند.البته قابل ذکر است که گاز طبیعی به سه حالت زیر می تواند در خودروها استفاده شود:
- گاز فشرده CNG
- LPG مایع
- ANG جذب شده
خودروها از جهت سوخت به سه گروه تقسیم می شوند که شامل موارد زیر هست:
- خودروهایی که فقط از یک سوخت استفاده می کنند.
- خودروهایی که می توانند از سوخت بنزین و گاز استفاده کنند.
- خودروهایی که از گاز طبیعی و گازوئیل به صورت ترکیبی استفاده می کنند.
اثرات عمده تبديل سوخت به CNG و مقایسه با بنزین
گاز CNG ،گازي به مراتب تميزتر نسبت به سوخت بنزين از نظر آلاينده هاي خروجي اگزوز بـوده است.مقايسه سالم تر بودن گاز CNG نسبت به بنزين از اين ديدگاه حائز اهميت است که به واسطه حوادث مرگبار به وجود آمده ناشي ازآلودگي، جان انسان هاي زيادي گرفته شده که مي توان به عنوان نمونه از حادثه دره ميور بلژيک در سال ۱۹۳۰ نام برد که در يک روز ۴۰ نفر به واسطه آلودگي ناشي از مه شديد که اين شهر را در بر گرفته بود جان خود را از دست داده و يا در سال ۱۹۵۲ در شهر لندن تجمع آلودگي هاي واقع شده بر روي شهر لندن باعث از دست رفتن جان ۴۰۰۰ نفر گرديد اشاره نمود.
مقايسه از نظر اقتصادي
چون اين گاز به راحتي قابل پمپاژ کردن است، خيلي سريع در اختيار مصرف کننده قرار مي گيرد و احتياج به هزينه حمل و نقل بالايي ندارد.همچنين مقايسه قيمت هاي ميانگين CNG و بنزين در بازارهاي جهاني نشان مي دهد که قيمت جهاني گاز يک پنجم قيمت جهاني بنزين با ارزش حجمي مساوي است و اين موضوع به وضوح نشان دهنده ارزاني سوخت CNG نسبت به سوخت بنزين خواهد بود.
مقايسه از نظر فني و موتوري
سوخت CNG نسبت به ساير سوخت هاي هيدروکربني داراي پائين ترين نسبت کربن به هيدروژن (۱ اتم کربن در مقابل ۴ اتم هيدروژن) است. لذا سوختن آن کربن کمتري بر جاي گذاشته و در خودروهاي گازسوز به علت کاهش قابل ملاحظه اين رسوبات ( کربن ) در منطقه احتراق ، ورودي سوپاپ ها ، سرپيستون ها و شيارهاي رينگ ها ، امکان گريپاژ کردن قطعات به مراتب کاهش يافته و همچنين به علت کاهش قابل ملاحظه رسوبات کربن و آلاينده هاي خروجي ، روغن موتور و فيلتر آن نسبت به سوخت بنزين تميزتر باقي مانده و زمان تعويض آنها و در نتيجه هزينه عملياتي موتور گاز سوز نيز کاهش مي يابد که تمامي موارد ذکر شده نشان دهنده افزايش عمر مفيد خودرو در هنگام استفاده از سوخت CNG نسبت به سوخت بنزين و همچنين LPG مي باشد .در اين بين شايد هنوز افرادي باشند که با وجود شواهد بالا , باز هم مهر خشک کار کردن را بر پيشاني موتور هاي گاز سوز بزنند. ما براي رد اين حرف دليلي واضح تر و قابل لمس تر مي آوريم.
زماني که موتور خودرو شما سرد است، بنزين بر روي ديواره سيلندرها تقطير مي شود و به پايين يعني به سمت کارتل روغن سرازير مي شود. اين مقدار اگر چه بسيار ناچيز و غير قابل اندازه گيري است ولي در دراز مدت باعث خراب شدن روغن و از بين رفتن خاصيت روانکاري روغن مي شود در حالي که گاز طبيعي حتي در دماي ۱۰ درجه زير صفر هم تقطير نمي شود و حتي اگر در مجاورت روغن قرار گيرد باعث خراب شدن آن نخواهد شد. پس اين نيز دليل ديگري است که نشان مي دهد کارکرد خشک موتورهاي گاز سوز بيشتر يک ذهنيت اشتباه است چرا که تاييد مي کند روغن موتور خودروهاي گاز سوز ديرتر خراب مي شود.
مقايسه از نظر پيمايش خودرو
براي به کارگيري گاز طبيعي به عنوان سوخت خودرو بايد آن را در جايگاه هاي سوختگيري با فشار ۲۰۰ تا ۲۲۰ بار متراکم نموده که در چنين فشاري دانسيته انرژي حجمي گاز طبيعي يک سوم بنزين بوده و در نتيجه يک خودرو تجهيز شده به سوخت گاز طبيعي فشرده با حجم مخزن گاز معادل با حجم مخزن بنزين، سه برابر يک خودرو بنزيني براي همان مسافت نياز به مراجعه به جايگاه سوخت گيري دارد و مي توان نتيجه گرفت که برد عملياتي خودروها با سوخت بنزين به مراتب بيشتر از خودروي با سوخت گاز طبيعي فشرده شده مي باشد.
- گاز طبيعي سوختي با احتراق بهينه،پاکيزه و تميز است که اين امر سبب افزايش عمر موتور و کاهش تعميرات آن مي گردد. براي مثال تعويض شمع در موتورهاي بنزيني تا ۳۲,۰۰۰ کيلومتر انجام ميشود که در خودرو هاي گاز سوز تا ۱۲۰,۰۰۰ کيلومتر دوام دارد.
- اين سوخت قابل انتقال و مکش از مخزن خودرو نمي باشد و احتمال سرقت سوخت کاهش مي يابد. کما اينکه در صورت بالا رفتن قيمت سوخت معضل سرقت سوخت نيز اضافه مي گردد.
- زمان سوخت گيري سريع بين ۴ تا ۵ دقيقه و با احتساب زمان قبل از اتصال نازل، ميانگين فعلي کشور ۳۰ دقيقه بوده که اين عدد نمي تواند رسميت داشته باشد، زيرا اين زمان به عوامل زيادي بستگي دارد که کمترين زمان ۵ دقيقه و بيشترين آن مي تواند حدود ۲ ساعت وقت بگيرد .
- در صورت احتراق گاز طبيعي (CNG) ،گاز منو اکسيد کربن در حدود ۷۰درصد و مواد آلاينده گازي غير متاني ۸۹ درصد واکسيد نيتروژن ۸۷ درصد کمتر مي شود.
- از نظر ايمني،گاز طبيعي ايمن تر است. زيرا گاز طبيعي برخلاف بنزين در زمان وقوع حوادث و تصادفات در هوا نشر و پراکنده مي گردد اما حوضچه هاي بنزين بر روي زمين ايجاد خطر آتش سوزي مي کنند.
چگونه می توان برخی از معایب استفاده از گاز CNG خودرو را برطرف کرد؟
ممکن است کسی تمایل داشته باشد با رعایت نکاتی در مورد خودرو، آن را دوگانه سوز کند و با این وجود خسارت های ناشی از استفاده گاز CNG خودرو را نیز کاهش دهد. چند مورد را می توان در ادامه پیشنهاد داد:
- اضافه کردن عملیات حرارتی روی قطعه خام سر سیلندر باعث می شود سر سیلندر مستحکم تر شود.
- برای این که مشکل انتقال حرارت زیاد به سر سیلندر نیز حل شود، پیشنهاد می شود از جنس های سخت تر سیت استفاده شود.
- برای رفع مشکل سوپاپ ها با گاز خشک هم می توان استفاده از سامانه هیدرولیکی محرک سوپاپ ها را پیشنهاد داد.
- خوردگی سر سیلندر را می توان با استفاده از ضدیخ هایی که افزودنی هایی با پایه مواد آلی دارند نسبتا برطرف کرد.
- یکی دیگر از مشکلات می تواند سوختن واشر سر سیلندر باشد که می توان آن را به دو روش حل کرد. یکی همان تقویت سر سیلندر که قبلا به آن اشاره کردیم و دیگری تقویت سیستم خنک کاری خودرو و ارتقای توان سیستم دفع حرارت در سر سیلندر است.
با این حال، با رعایت نکات لازم و مراقبت های مربوط به قطعات، انتخاب خودرو دوگانه سوز راحت تر می شود و می توان با خیال راحت از آن استفاده کرد.
کدام سوخت برای خودرو مناسب تر است؟
همان طور که گفتیم استفاده از گاز CNG خودرو مزایا و معایب خاص خود را دارد. با توجه به این که هیچ چیزی در این جهان کامل نیست پس نباید انتظار داشت بنزین یا گازسوز کردن خودرو صرفا خوب یا بد باشند. با مطالعه این مقاله باید مزایا و معایب را بسنجید و این را در نظر بگیرید که کدام موارد برای شما مهم تر است و با توجه به آن در مورد دوگانه سوز بودن یا فقط مصرف بنزین خودرو خود تصمیم گیری کنید.برخی ممکن است بنزین سوز بودن و برخی دیگر گازسوز بودن را ترجیح می دهند. البته دوگانه سوز بودن خودرو در میان خودروهای داخلی رایج است و خودروهای وارداتی فقط بنزین سوز هستند.
علائم و دلایل کاهش قدرت موتور خودرو
