طبقه متوسط شهری در دوراهه بیعت و عاملیَّت/ انتخابات 1402 در ترازوی جامعه شناسی سیاسی

  دوشنبه، 14 اسفند 1402 ID  کد خبر 378160
طبقه متوسط شهری در دوراهه بیعت و عاملیَّت/ انتخابات 1402 در ترازوی جامعه شناسی سیاسی
ریزش مشارکت طبقه متوسط شهری در انتخابات مجلس دوازدهم حکایت از عدم میل این طبقه به مشارکت به دلایل مختلف دارد. دکتر رحمن قهرمانپور تحلیلگر مسائل ایران معاصر و متخصص در نظام های انتخاباتی در یادداشتی به تحلیل علل و پیامدهای عدم مشارکت سیاسی طبقه متوسط در جامعه مدرن ایران پرداخته است.

از منظر جامعه شناسی سیاسی انتخابات، ما در ایران در حال عبور از رفتار های سیاسی تبعی و توده ای به سمت رفتار های سیاسی مبتنی بر عاملیت شهروندان و بطور مشخص طبقه متوسط شهری هستیم.گسترش آموزش رایگان، حضور زنان در جامعه و سیاست، گسترش شهرنشینی، افزایش شهرک های صنعتی، رشد حاشیه نشینی، تحول در روستانشینی، انقلاب ارتباطات، رشد بخش خصولتی و برخی تحولات دیگر ایران را در قیاس با چند دهه قبل باز هم مدرن تر و صنعتی کرده است.

تبلیغات میدانی انتخابات مجلس دوازدهم

در چنین جامعه ای عاملیتAgency رشد می کند و باید بعد از رشد در عرصه اجتماعی به عرصه سیاسی راه یابد. این عاملیت را بوضوح می توان در طبقه متوسط شهری دید.اما نظام انتخاباتی و سیاسی هنوز طرحی برای میدان دادن به این عاملیت ندارد. طرح کلان انتخاباتی آن هم چنان بر مدار بیعت توده با کسانی است که نظام آنها را تایید صلاحیت کرده است. لذا طبقه متوسط شهری در فقدان فضایی برای بروز دادن عاملیت خود سرخورده شده و میل به مشارکت ندارد.

مهم ترین زنگ خطر انتخابات مجلس 1402 مشارکت پایین طبقه متوسط شهری است. این طبقه لنگرگاه ثبات در جوامع مدرن است. حتی اگر در جایی از دموکراسی استقبال نکرده ولی طرفدار ثبات و صلح بوده است. دوام و قوام بوروکراسی و شهرنشینی و توسعه اقتصادی منوط به نقش آفرینی طبقه متوسط است. اصلاح طلبان برای دو دهه نماینده سیاسی طبقه متوسط شهری و صنعتی بودند و حالا با خروج آنها از سیاست طبقه متوسط نماینده سیاسی در حاکمیت و ساخت قدرت ندارد.

انتخابات

این وضعیت پیامد های متعددی دارد و مهم ترین آن همانا ظهور نیروهای قومی و مذهبی رادیکال و باندهای ثروتی است که می خواهند با تکیه بر ثروت رانتی در سیاست نقش آفرینی کنند.غیبت ادامه دار طبقه متوسط در انتخابات باعث خواهد شد این نیروهای نوظهور به تدریج قدرت سیاسی خود را افزایش دهند. در نتیجه ثبات سیاسی هم می تواند بواسطه فعال کردن برخی شکاف ها توسط این نیروها در معرض خطر قرار گیرد.

تغییرات جمعیتی، قومی و مذهبی در برخی شهرهای بزرگ و مراکز استان زمینه مساعدی برای بروز و ظهور نیروهایی فراهم آورده است که با عدم مشارکت طبقه متوسط شهری قدرت گرفته اند. ممکن است شکاف های قومی و مذهب در غرب و شرق کشور بواسطه حضوزر این نیروهای جدیدفعال شوند.

خبرنگار: سمیرا شمس

1 دیدگاه
  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
همسر رهبر معظم انقلاب: آقای ما اجازه نمی‌دهد که در خانه، غیر از برنج کوپنی استفاده کنیم و آن هم کفاف خوراک ما را بیش از یک بار در هفته نمی‌دهد (698 نظر) نگاهی به سفره مفصل و تمام و کمال حضرت ابوالفضل در منزل شاه نشین علی دایی+عکس/ از گل آرایی و شمع‌دان‌هایی طلایی تا پَک هایی لاکچری و جذاب (200 نظر) (فیلم) ورود جالب و معنادار رهبر انقلاب به حسینیه امام خمینی (ره) به همراه مسعود پزشکیان و شعار حیدر حیدر جمعیت (69 نظر) درخت خرمای بزرگ حیاط باصفای خونه ویلایی زهرا گونش/ نخل های هم قد والیبالیست مشهور ترکیه ای (61 نظر) میز غذای ساده رهبر معظم انقلاب و خوردن غذا در بشقاب استیل/ ساده زیستی ایشان همیشه مثال زدنی است+عکس (35 نظر) رهبر معظم انقلاب: بعد از فوت پدرم همه‌ی موجودی خانه‌اش 45 هزار تومان شد که نمی‌شد با آن گاز یا یخچال خرید (27 نظر) بنز آخرین مدلی که رهبر معظم انقلاب آن را رد کرد: ببرید اینها را بفروشید! (24 نظر) ریحانه سادات دختر بزرگ شهید رئیسی: سجاده نماز پدرم را در اندونزی تکه تکه کردند و به عنوان تبرّک بین مردم پخش کردند+ویدیو (22 نظر) حضور ساده و بدون تشریفات همسر رهبر معظم انقلاب در یک درمانگاه/ ایشان گفتند من نمی‌خواهم پارتی بازی بکنم+ویدیو (19 نظر) خلاقیت تحسین برانگیز مغازه دار یزدی در ایام محرم/آدم حظ میکنه از اینهمه درک و شعور+فیلم (15 نظر) هنرمندان و ورزشکارانی که در مراسم نذری پوریا پورسرخ بازیگر سریال کیمیا حضور داشتند/ علی پروین هم بود+عکس (14 نظر) پارسا پیروزفر سَرَش را از ته تراشید؛ تغییر چهره آقای بازیگر قابل شناسایی نیست (12 نظر) بازیگرانی که در جوانی فوت شده اند + ویدئو با صدای معتمدی سریال گرگ و میش / روحشان شاد چقدر حیف شدن😥 عسل بدیعی، پوپک گلدره و .. (10 نظر) (ویدئو) آخرین لحظات ثبت شده بازیگران فوت شده در کنار همسر و فرزندانشان/ یادی کنیم از هنرمندانی که در بین ما نیستند، روحشان شاد😢 ماهچهره خلیلی، حسام محمودی ، حسن جوهرچی و .. (10 نظر) نگاهی به ماشین مازراتی هوش پران علی دایی که همه آرزوشو دارن/ شهریار فوتبال ایران سوار بر دلبر مشکی😍 (10 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
بازیگران و هنرمندان مشهوری که در عروسی شاهانه آمبانی حضور داشتند/ از شاهرخ خان و همسرش تا خواهران کارداشیان با لباس های چشم نواز
قاب زیبایی از فریبا کوثری، عمره سریال "مختارنامه"، در کنار برادر و مادر خوش خنده و پرانرژی اش/ گلدوزی های مانتو مجلسی اش چقدر زیبا و خاصه!
(ویدئو) فوت کوزه گری برای خوشمزه ترین نذری ماه محرم!/فرمول «قیمه نذری» با ادویه های مخصوص آشپز هیئت امام حسین
یادی کنیم از آخرین عکس منتشر شده از بازیگران جوان فوت شده در کنار فرزندان ناز و بانمکشان/ واقعا جگر آدم آتش میگیره واسه بچه‌های دل سوختشون
(تصاویر) بالکن سایه‌بان‌دار و پر از گلدان های ریز و درشت پاشا رستمی، حامد سریال "لحظه گرگ و میش"/ آخه چقدر باسلیقه! اینجا چایی واقعا میچسبه👌
ویدئو فوق احساسی از سینه زنی شهاب حسینی در هیئت عزاداری امام حسین(ع) در شب عاشورا
(عکس) نگاهی به حیاط سرسبز مریم امیر جلالی/ گوشه دنج خانم بازیگر برای کتاب خوانی/ به به چه آرامشی داره/ هارمونی زیبای رنگ های سبز و صورتی
زن نیمه عریان تهران را بهم ریخت!/ زن جوان در چهارراه جهان کودک تهران با واکنش پلیس بازداشت شد
(تصاویر) 5 تا از پرندگانی که شگفت انگیزترین چشمان جهان را دارند/ احتمالا مژه مصنوعی رو از دومی الهام گرفتن، فقط ببین چه مژه‌هایی داره👌
(ویدیو) شام غریبان نیوشا ضیغمی و دختر موبلندش در شب عاشورا کنار خیمه ها/ ماشالله دخترش چه خانومی شده!
عروسی مولتی میلیاردی هندی با 14 هزار نفر مهمان و زیبایی خیره کننده لباس عروس + تصاویر
(عکس) عزاداری الناز شاکردوست در عاشورا/ پست عاشورایی الناز شاکردوست
(تصاویر) چیدمان شیک و ایرانی پسند سفره حضرت ابوالفضل در منزل باسلیقه علی دایی، با جاشمعی‌ها و مبلمان طلایی و دیزاین زیبای گل در وسط سفره
جدیدترین عکس محمدرضا گلزار در فضای مجازی در روز عاشورا
مسمومیت حدود 800 نفر در گلوگاه / یک مقام مسئول: علت مسمومیت نوشیدن آب یا شربت توزیع شده است
منتخب روز   
(فیلم) خرید دکتر مسعود پزشکیان از یک سوپرمارکت در تهران به همراه نوه‌ها و عروسش با کارت بانکی شخصی / نوه‌ها پدربزرگ را به خرج انداخته‌اند اقدام منحصربفرد و زیبای طلافروش یزدی به احترام دختر سه ساله امام حسین(ع)+عکس/ این جور تصاویر مخصوص ایران ماست والسلام👌 (فیلم) رهبر معظم انقلاب: به من می‌گویند شما گفتید سوءاستفاده جویان را افشا نکنید / ما حق نداریم افراد را به صرف گمان متهم کنیم سکانس خوشحالی قُباد از بارداری شهرزاد/ قُباد: من تا الان نمیدونستم از این دنیا و از این زندگی چی میخوام اما الان.... (عکس) هدایای ارزشمندی که پزشکیان در پشت صحنه یک هیئت دریافت کرد / خوشا راهی که آغازش با حسین است ... (ویدئو) شعر سوزناک شهریار برای مادر بزرگش که با شنیدنش اشک از چشمانتان سرازیر خواهد شد به یادماندنی ترین سکانس عاشقانه سریال شهرزاد / از بله گفتن شهرزاد تا مرگ مرگ بزرگ آقا نقش دختر رهبر انقلاب در ترمیم دست مجروح ایشان/ فرزند دختری که به پدر اُنس داشت (عکس) شوخی ظریف با آقای ظریف؛ از مقایسه ظریف با مِسی تا انداختن ماسک به شکل آقای رئیس جمهور!! واکنش عضو دفتر رهبر انقلاب به پست اینستاگرامی پسرش با هشتگ برای ایران، پزشکیان