ویراستاری مجموعهای از کارهایی است که موجب روانتر شدن متن و رفع ابهامات موجود در آن میشود. هدف از انجام ویراستاری این است که مخاطب با یکبار خواندن متن، بدون هیچ ابهام و تناقضی مطلب را درک کند. ویراستاری برای انواع متون مختلف مورداستفاده قرار میگیرد و تفاوتی در نوع متن موردنظر در ویراستاری وجود ندارد.
اما یکی از موارد ضروری برای دستیابی به نتیجه مطلوب در هنگام نگارش مقالات علمی، ویراستاری بخشهای مختلف مقاله از جهات گوناگون است. بدینجهت که متون تخصصی و علمی تنها در صورتی دارای ارزش و اعتبار خواهند بود که اصول محتوایی و علمی، ساختاری و نگارشی در آنها بهدرستی رعایت شده باشد.
این موضوع تا جایی اهمیت دارد که برخی از متون علمی و مقالات برتر ISI، به علت وجود ایرادات املایی، نگارشی و گرامری از سوی ژورنالها و مجلات بینالمللی معتبر ریجکت میشوند. این مسئله موجب اتلاف وقت و انرژی مؤلفان و نویسندگان میشود و زحمت دوبارهکاری را نیز برای آنها خواهد داشت. به همین دلیل لازم است که پس از اتمام نگارش، مقالات بهصورت دقیق و جزئی مورد ارزیابی و ویراستاری قرار گیرند تا هیچ مشکلی از این نظر برای محققان به وجود نیاید.
در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت ویراستاری گرامری با ویراستاری تطبیقی بپردازیم و نکات مهم مربوط به این دو نوع ویراستاری را برای شما تبیین کنیم. در ادامه با توصیف ویژگیهای ویراستاری تطبیقی و ویراستاری گرامری به بررسی این تفاوتها میپردازیم:
کاربرد این نوع از ویراستاری در مورد مقالات ترجمهشده است. ویراستاری تطبیقی زمانی انجام میشود که متن مقاله از زبان فارسی به زبانی دیگر ترجمه شده باشد. در برخی از موارد نیز مترجم تمایل دارد از درستی ترجمه خود مطمئن شود. در این نوع ویراستاری، متن ترجمهشده نهایی با متن اصلی مطابقت داده میشود تا در صورت وجود هرگونه ایرادات گرامری یا نگارشی و همچنین وجود ترجمه اشتباه در متن، موارد موردنظر تصحیح شوند. در برخی از موارد این احتمال وجود دارد که متن انگلیسی توسط مترجم بهدرستی و با دقت ترجمه نشده باشد. بازخوانی و ویراستاری چنین متنی بسیار دشوار و زمانبر خواهد بود.
در این شرایط ویراستار، ترجمه مجدد را بر ویراستاری آن ترجیح میدهد. درصورتیکه متن روان و خوانا باشد و فقط برخی از قسمتهای آن نیاز به تفهیم یا بازنویسی داشته باشد، انجام ویرایش تطبیقی معقول و ضروری است. اما ویرایشی متونی که ترجمه آنها توسط نرمافزارهای ماشینی انجامگرفته باشد، ازنظر زمانی و هزینه، مقرونبهصرفه نیست.
در حقیقت ویرایش تطبیقی در چارچوب بازخوانی و ویراستاری تخصصی مقاله قرار دارد. ازاینجهت نیاز است که این ویراستاری توسط ویراستاران متخصص و باتجربه که با ساختار زبانی و تخصصی مقالات علمی آشنایی دارند انجام شود.
یکی از موارد مهم در مورد اهمیت انجام بازخوانی و ویراستاری متون انگلیسی این است که با انجام ویراستاری و بازبینی مجدد و ارائه متنی که عاری از هرگونه ایرادات نگارشی است، قادر خواهید بود فرآیند چاپ مقالات خود را در مجلات بینالمللی با سرعت بیشتری به انجام برسانید و توان علمی خود را درزمینه تخصصیتان نشان دهید.
ویراستاری و بازخوانی تطبیقی متن به این صورت انجام میشود که در ابتدا متن بهصورت کامل خوانده میشود و تمام موارد مربوط به نگارش و گرامر ازجمله ساختار جملات، انتقال مفاهیم و صحت ترجمه (در صورت ارسال فایل دوزبانه) بررسی میگردد و درنهایت تمام ایرادات آن مورد ویراستاری قرار خواهد گرفت.
در هنگام ویراستاری تطبیقی ویرایشهای زیر توسط ویراستار بر روی متن انجام خواهد شد:
برطرف کردن ایرادات تایپی و املایی
تصحیح فرم نادرست اسامی خاص
بررسی روان و قابلفهم بودن متن برای مخاطبان
معادلیابی مناسب برای واژگان تخصصی رشتههای مختلف علمی
استفاده صحیح و مناسب از علائم نگارشی
تطبیق تاریخهای درجشده (تبدیل تاریخهای شمسی به میلادی)
بررسی و تطبیق جدولها و نمودارها
تصحیح ایرادات گرامری
هیچ نویسنده و محققی تمایل ندارد که متنی با اشتباهات گرامری و ساختاری- زبانی فاحش را به ژورنالهای معتبر بینالمللی بفرستد. بنابراین بازخوانی و ویراستاری متون مختلف ازنظر بررسی ایرادات گرامری و دستوری قبل از ارسال به مجلات بینالمللی اهمیت زیادی دارد. در ویراستاری گرامری، ویراستار متن نویسنده را ازنظر دستوری موردبررسی قرار خواهد داد و ایرادات احتمالی آن را برطرف خواهد نمود.
ویراستاری گرامری نیز در مورد زبانهایی غیر از زبان فارسی به کار میرود. همانگونه که اشاره شد در این نوع ویراستاری هیچگونه بررسی محتوایی در متن انجام نمیگیرد و متن تنها ازنظر نکات گرامری و دستوری مورد ویراستاری قرار خواهد گرفت. ویراستار متن ترجمهشده به زبانهای مختلف ازجمله انگلیسی، عربی، فرانسوی و غیره را بررسی میکند و به بازخوانی و ویراستاری متن بر اساس گرامر مختص هر زبان میپردازد.
درست است که این نوع ویراستاری باید به دست ویراستار متخصص همان زبان که تسلط و مهارت کافی دارد انجام شود؛ اما در اینجا برخی از نکات مهم گرامری در زبان انگلیسی که پرکاربردترین زبان درزمینه چاپ مقالات علمی است را ارائه میکنیم تا با نحوه انجام ویراستاری گرامری آشنایی پیدا کنید. این نکات گرامری شامل موارد زیر هستند:
جمله run-on از دو جمله کامل تشکیل شده است که با یک کامای ساده به هم میپیوندند. این جملات با یک جمله واقعاً طولانی تفاوت دارند. برای ساخت یک جمله run-on به حروف ربط نیاز خواهید داشت. به مثال زیر توجه کنید:
جمله نادرست: Practice is over at 5pm, you need to pick John up in time.
جمله صحیح: Practice is over at 5pm, so you need to pick John up in time.
همچنین میتوانید کاما را با یک نقطهویرگول یا نقطه جایگزین کنید تا دو جمله کامل بهدرستی ساخته شوند.
برخی از کاربردهای نادرست ضمیر بهسادگی به وجود میآیند. به مثال زیر توجه کنید:
Everybody must bring their own lunch.
ضمیر مناسب برای «everybody » درواقع «his یا her» است. برخی از افراد استدلال میکنند که استفاده از ضمیر «them» برای اجتناب از استفاده از زبان جنسیتی مناسب است. و برخی استدلال میکنند که دستور زبان صحیح، دستور زبان صحیح است و اما و اگری در آن وجود ندارد.
آپوستروفها نشاندهنده مالکیت هستند و یا اختصارات را نشان میدهند. در سایر موارد هرگز از آپوستروف استفاده نکنید.
مثال اول:
نادرست: My brothers bicycle is sleeker than her’s.
صحیح: My brother’s bicycle is sleeker than hers.
مثال دوم:
نادرست: The flower bloomed it’s last petals in October.
صحیح: The flower bloomed its last petals in October.
این مورد یک مسئله مربوط به بیدقتی است که برخی از مواقع در متون متعدد دیده میشود. به مثالهای زیر توجه کنید:
مثال 1:
نادرست: There’s some amazing books being published this week.
صحیح: There are some amazing books being published this week.
مثال 2:
نادرست: Here’s guidelines on how to treat grammar issues.
صحیح: Here are guidelines on how to treat grammar issues.
این مورد در برخی از متون بهصورت متعدد دیده میشود که موجب بروز کجفهمی در انتقال مفاهیم خواهد شد. برای پی بردن به این اشتباهات به مثالهای زیر توجه کنید:
نادرست: At age 16, my teachers became mentors rather than instructors.
صحیح: When I was age 16, my teachers became mentors rather than instructors.
در جمله اول احتمال دارد این برداشت به وجود آید که معلمان در سن 16 سالگی قرار داشتند.
هنگام فهرست کردن چندین تفکر در یک جمله حوصله به خرج دهید و تمام موارد را در جای خود بهدرستی به کار برید. یک مثال عالی در این زمینه، جمله زیر است:
نادرست: I made Snickers blondies, artichoke dip, and bought a vegetable tray for the party.
صحیح: I made Snickers blondies and artichoke dip and bought a vegetable tray for the party.
سعی کنید در متون خود از نقطهویرگول استفاده نکنید. این کار بهمراتب راحتتر و تمیزتر است. اما زمانی که مجبور هستید، بدانید که تنها دو کاربرد صحیح برای استفاده از نقطهویرگول وجود دارد. در مورد اول میتوانید از نقطهویرگول برای جدا کردن دو جمله کامل استفاده کنید. بهعنوانمثال:
درست: He knocked on the office door; no one answered.
دومین کاربرد صحیح از نقطهویرگول در هنگام استفاده از فهرستی با کاما است. بهعنوانمثال:
درست: We drove through Toledo, Ohio; Detroit, Michigan; and Windsor, Canada, on our trip to the lake cabin.
و اینکه، هر گز از نقطهویرگول بهجای ویرگول استفاده نکنید. بهعنوانمثال:
نادرست: There's only one way to slaughter a sentence with a semi-colon; using it as a colon.
بهتر است قبل از ارسال متن خود موارد بالا را در متن موردبررسی قرار دهید و اشتباهات را برطرف سازید. این موارد در هنگام ویراستاری گرامری از اهمیت بالایی برخوردار هستند و درصورتیکه خودتان نتوانید این موارد را در متن برطرف کنید، باید از یک ویراستار متخصص کمک بگیرید.
بنابراین همانگونه که در این مقاله بررسی کردیم، ویراستاری گرامری و تطبیقی دو مورد از روشهای ویراستاری مقالات علمی که به ژورنالهای بینالمللی ارسال میشوند، هستند. در ویراستاری تطبیقی تمرکز ویراستار بیشتر بر روی مطابقت متن اصلی و متن ترجمهشده است تا مواردی همچون عدم انتقال مفاهیم و معادلیابی مناسب برای واژگان تخصصی موردبررسی قرار گیرند. در ویراستاری گرامری تمرکز اصلی بر روی اصلاح انحراف از زبان معیار و یکدست کردن زبان نوشته، ابهامزدایی از جملات و عبارتهای مبهم، متناقض و نامفهوم، کوتاه کردن جملات طولانی و روانسازی و سادهسازی متن خواهد بود.
همانطور که میدانید، بهترین و مهمترین دستاوردهای علمی نیز بدون اینکه مورد ویراستاری قرار بگیرند، کیفیت لازم برای چاپ در نشریات علمی را نخواهند داشت. بنابراین لازم است قبل از ارسال مقالات خود به ژورنالهای معتبر علمی، آنها را به دست متخصصان ویراستاری بسپارید.
ویژگیهای متون ویراستاریشده در شبکه مترجمین اشراق:
ارائه متنی بدون ایراد نگارشی و محتوایی توسط ویراستاران متخصص مؤسسه
تنظیم سرعت و زمان ارائه متن مطابق با درخواست مشتری
رفع رایگان ایرادهای نگارشی واردشده بر متن از سوی مجلات علمی
حفظ حریم خصوصی مشتریان و امانتداری درزمینه اطلاعات مشتریان توسط شبکه مترجمین اشراق