به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، کامران یوسفی راد مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در مورد وضعیت منابع آبی استان و میزان مصرف آب در بخش کشاورزی گفت: طبق اعلام وزارت نیرو کل آب تجدیدپذیر استان ۳ میلیارد مترمکعب است که یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون آن از منابع سطحی و یک میلیارد و یکصد میلیون از آب های زیرزمینی تأمین می شود. این ظرفیتی است که وجود دارد و این منابع به میزان بارش ها و امکان تغذیه بستگی دارد.
وی با بیان اینکه در استان آذربایجان شرقی میزان کل مصرف از منابع آبی سطحی و زیرزمینی در تمامی موارد شرب، صنعت، فضای سبز و کشاورزی ۲ میلیارد و ۱۴۲ میلیون است که حدود ۷۰ درصد از آن یعنی ۱.۷ میلیارد مترمکعب در بخش کشاورزی مصرف می شود افزود: ۹۵۰ میلیون مترمکعب آن از آب های سطحی تأمین می شود و ۸۹۷ میلیون مترمکعب از چاه و قنات تأمین می شود.
یوسفی ادامه داد: بخش کشاورزی جایگاه تولید را در کشور دارد و در تمامی کشور ها سهم بخش کشاورزی بیشتر از سایر بخش ها یعنی صنعت و شرب و …است در کشور ما هم به تبع آن حدود ۷۰ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می شود تا تولیدات انجام گیرد. در کشور های توسعه یافته، در کنار مصرف، وضعیت فنّاوری و استفاده از سامانه های نوین آبیاری، تجهیز شبکه ها بهتر است و درصد اجرایی آن ها بیشتر است و این باعث می شود که وضعیت مصرف آب کشاورزی آن ها بهینه باشد.
وی با اشاره به اینکه اقدامات خوبی در استان ما به منظور بهینه کردن مصرف آب کشاورزی آغاز و عملیاتی شده است اضافه کرد: ازجمله آن ها سامانه های نوین آبیاری، آبیاری تحت فشار است. در اراضی خرد مالکی، پایاب چاه ها، قنوات استان حدود ۱۲۵ هزار هکتار اراضی وجود دارد که قابلیت تجهیز به سامانه های نوین آبیاری را دارند. از این میزان تاکنون ۶۹ هزار هکتار را ما توانستیم با استفاده از اعتبارات دولتی که عمدتاً کمک های بلاعوض است به شبکه ها تجهیز کنیم.
مدیر آب و خاک و امور فنی مهندسی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی تأکید کرد: از سایر فعالیت ها برای بهینه سازی مصرف آب بخش کشاورزی، اجرای شبکه های آبیاری است که شبکه های فرعی آبیاری و زهکشی در پایاب سد های بزرگ و کوچک ایجاد شده است. در استان ما ۱۱۸ هزار هکتار پتانسیل در این زمینه وجود دارد که ۵۰ هزار هکتار آن را توانسته ایم به شبکه ها تجهیز کنیم.
وی ادامه داد: تعدادی از این شبکه ها ثقلی است و تعدادی نیز تحت فشار است. به تبع شبکه اصلی که شرکت آب منطقه ای اجرا می کند ما هم شبکه های سه و چهار آن را مکلف هستیم اجرا کنیم که نمونه آن شبکه پایاب سد علویان به صورت ثقلی است، چون شبکه اصلی اش هم ثقلی است. در پایاب سد آیدوغموش و ارسباران شبکه فرعی به صورت تحت فشار اجرا شده است.
یوسفی بیان کرد: پروژه های دیگری که از منابع اعتباری استانی می توانیم به منظور بهینه سازی مصرف اجرایی کنیم احداث و بازسازی کانال های آبیاری عمومی است در استان ما بیشتر کانال ها خاکی هستند که باعث پرت آب می شوند و منجر به این می شود که میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی بالا باشد. به همین منظور احداث و بازسازی کانال های آبیاری سرلوحه کار ماست که توانسته ایم ۸۷۱ کیلومتر از کانال های استان را بتنی کنیم تا از تلفات آب جلوگیری شود.
وی به دیگر روش های بهینه سازی مصرف آب کشاورزی نیز اشاره کرد و افزود: معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان طبق رسالتی که دارد اصلاح الگوی کشت را با توجه به شرایط حوضه دریاچه ارومیه سرلوحه کار خود قرار داده است. یک سوی اصلاح الگوی کشت تشویق های دولتی و توصیه هاست و سوی دیگر آن نیز بهره برداران هستند که توصیه های ترویجی را قبول کنند و با لحاظ تأمین معیشتشان به سمتی بروند که بتوانند هم آب کمتری مصرف کنند و هم مسائل اقتصادی آن ها تأمین شود.
یوسفی ادامه داد: رسالت معاونت تولیدات گیاهی سازمان توصیه به کشت دانه های روغنی کلزا است. کشت پیاز را کاهش داده اند. گیاهانی که بازدهی بالایی دارند و مصرف آبشان کمتر است را معرفی می کنند. همچنین کلاس های توجیهی را مدیریت هماهنگی ترویج در روستا ها برگزار می کند.
وی اظهار کرد: در استان در شهرستان های حاشیه دریاچه ارومیه به واسطه شوری منابع آب عمده تهدیدی که می شود شوری آب روی خاک تأثیر می گذارد و خاک ها به تدریج به سمت شوری می روند. در گذشته سم و کود ارزان قیمت بود و میزان مصرف آن ها بالا بود؛ اما الان کارشناسان پهنه در تمام اراضی در روستا ها هستند و تجزیه خاک انجام می شود. میزان کود دهی و سم دهی و مشخصات شیمیایی و فیزیکی خاک که حاصل از نتایج آزمایش ها است به کشاورزان اعلام می شود تا سم و کود اضافه ندهند؛ بنابراین با این اقداماتی که انجام می گیرد خاک هایمان می تواند حفظ شود.
وی اضافه کرد: این عامل به خصوص در کانال ها بیشتر خودش را نشان می دهد که باعث آسیب دیدگی گیاهان می شود. اقداماتی که برای حل این مسئله می توان در نظر گرفت این است که حداقل تراز آب دریاچه تأمین شود؛ بنابراین اقداماتی که ستاد احیا تعریف کرده است به این منظور است که ان شاء الله این اقدامات تأثیرگذار باشد و با انتقال آب از سایر حوضه ها که در برنامه ستاد است این مشکلات برطرف می شود.
یوسفی یکی از راهکار های دیگر برای صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی را کشت فرا سرزمینی برشمرد و اظهار کرد: با کشت محصول در کشور هایی که با آن ها ارتباط داریم نه تن ها فشار بر منابع آبی داخل استان کم می شود، محصول و آب نیز وارد کشور می شود.
وی همچنین کشت در محیط کنترل شده و گلخانه ها را از دیگر راه های صرفه جویی آب در بخش کشاورزی عنوان کرد و گفت برای این منظور تسهیلات ارائه می شود و ازجمله آن ها می توان به مجتمع گلخانه ای جلفا اشاره کرد.
یوسفی به نظارت بر پایاب چاه ها و یا سد هایی که مجهز به شبکه های آبیاری شده اند اشاره کرد و افزود: سرمایه گذاری شبکه ها از سوی دولت انجام می گیرد و تشکل های آب بران و تعاون روستایی بعد از اینکه شبکه تحویل داده می شود بر مدیریت پایاب، حفظ نگهداری و حتی توزیع آب نظارت می کنند.
بازدید وزیر نیرو از دریاچه ارومیه/ احیای امیدها برای احیای دریاچه در سایه مدیریت جدید
