به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، محمود جام ساز با تاکید بر اینکه بازار سرمایه در کشورهای پیشرفته وظیفه مهمی را در توسعه اقتصادی بر عهده دارد، اظهار کرد: به این صورت که زمانی که شرکت ها طبق مقررات خاصی در بورس پذیرش می شوند یا عرضه اولیه دارند، این سهام به خرید ماشین آلات، تجهیزات مورد نیاز برای تولید، کشاورزی و... اختصاص داده و در نهایت به ایجاد اشتغال و افزایش تولید داخلی منجر می شود.
وی با بیان اینکه ایران در سال های قبل یک کشور بانک محور بوده و به بازار سرمایه توجهی نداشته است، گفت: منظور از کشور بانک محور این است که همه موسسات تولیدی، کشاورزی، خدماتی، کسب و کارها، بنگاه های کوچک و متوسط و...، بخشی از سرمایه گذاری را از بانک ها به صورت تسهیلات بلند مدت دریافت می کنند و درمورد سرمایه در گردش هم از کمک تسهیلاتی بانک ها بی بهره نیستند.
بررسی عملکرد بانک ها در ایران
این اقتصاددان ادامه داد: در این شرایط بانک ها نقش بسیار مهمی را در افزایش تولید ناخالص داخلی ایجاد می کنند. درواقع هدف از جمع آوری سپرده های خرد مردمی و پرداخت بهره به این سپرده ها، تجمیع این سپرده ها برای اعطای اعتبارات تولیدی، تجاری و ... است تا آن ها نقش اساسی خود را برای تزریق سرمایه که یکی از مهم ترین عوامل تولید است، ایفا کنند.
جام ساز با بیان اینکه بانک ها در ایران به دو دسته تجاری و تخصصی تقسیم شده اند، توضیح داد: بانک های تجاری وام ها را برای امور تجاری، بازرگانی، صادرات و واردات و بانک های تخصصی نیز، مانند بانک های مسکن و کشاورزی و... وام ها را به امور مربوط به رشته تخصصی خودشان اختصاص می دهند.
وی با تاکید بر اینکه بانک های هیچ زمانی وظیفه مذکور را به طور کامل انجام نداده اند، گفت: فسادی که در بخشی از بانک ها حاکم است باعث شد منافع خرد مردمی که به عنوان سپرده جمع آوری کردند، در اعطای تسهیلات تحت سلطه عوال رانتی قرار بگیرد، از سوی دیگر بانک ها مبادرت به ایجاد شرکت ها و موسساتی کنند که به طور غیر مستقیم با آن ها در ارتباط هستند و یا همه سپرده های مردمی را به تعداد خاصی از افراد اختصاص دادند.
این اقتصاددان ادامه داد: برخی تسهیلات چند میلیاردی یا چند هزار میلیاردی را فقط به برخی افراد خاص می دهند درصورتی که این تسهیلات می تواند بین صدها موسسه بخش خصوصی، واحدهای بزرگ و متوسط و کسب و کارها به طور عادلانه توزیع شود و در بخش واقعی اقتصاد(بخش خصوصی) که موتور محرکه اقتصاد است، تحرکی ایجاد شود. البته بانک ها درحال حاضر از منابع تهی هستند. درواقع برای بخش خصوصی واقعی منابعی ندارند.
جام ساز با بیان اینکه در کنار بانک ها بازار سرمایه هم راه اندازی شد، اظهار کرد: البته بازار سرمایه در ابتدا ضعیف عمل کرد و در سال ۱۳۸۴ شاهد ترکیدن حباب این بازار به دلیل اطلاعات نامتقارن و مدیریت ناصحیح و اعمال قدرت صاحبان اصلی سهام بودیم و تا مدتی بازار سرمایه کشور آنچنان از توجه و رونق برخوردار نبود. گرچه تعداد زیادی از موسسات دولتی و خصوصی بورسی شده بودند اما مردم به دلیل عدم شناخت بازار سرمایه و همچنین عملکرد گذشته این بازار، رغبت نمی کردند که با سپرده های بانکی خودشان سهم بخرند.
وی با اشاره کسری بودجه، گفت: کسری بودجه بالا است. زمانی که تولید ناخالص داخلی منفی باشد، یعنی سرمایه گذاری در بخش مولد صورت نمی گیرد. زیرا یکی از عوامل مهم افزایش تولید ناخالص داخلی سرمایه گذاری است. رشد اقتصادی در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸، منفی بوده و اقتصاد کشور مجموعا در این دو سال، ۱۴ درصد کوچک تر شده، زیرا سرمایه گذاری صورت نگرفته است، تولید تحلیل رفته و اشتغال هم کاهش یافته است.
رونق حبابی بازار سرمایه
این اقتصاددان افزود: اگر بازار سرمایه یک بازار سرمایه عمیق بود و وظایف اصلی بازار سرمایه را انجام می داد، پول سهامی که توسط مردم خریداری می شد، باید توسط شرکت ها در تولید کارخانه ها و بنگاه ها هزینه می شد. در این شرایط تولید افزایش و در نتیجه تولید ناخالص داخلی افزایش می یابد. بنابراین زمانی که با رشد اقتصادی منفی رو به رو هستیم یعنی سرمایه هایی که در بورس جمع می شود به سمت تولید هدایت نمی شود و به بخش هایی مانند طلا و دلار می رود یا اینکه در بورس به صورت قمارگونه می چرخد. بنابراین بازده سهام در پایان سال منفی خواهد بود.
جام ساز با بیان اینکه زمانی که سهام دار وارد بورس می شود، از دو جهت انتظار دارد که سودآوری داشته باشد، توضیح داد: نخست سودآوری به دلیل بازده سهام در پایان سال است. هرچه سهام مثبت تر باشد، باید ارزش اسمی در بورس بالا رود. دوم از جهت خرید و فروش سهام به ارزش اسمی آن.
وی با تاکید بر اینکه رشد اقتصاد در ایران منفی است، اظهار کرد: با توجه به این رشد منفی، رونق بازار سرمایه و ارزش معاملاتی آن که روزانه به بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان می رسد، باید حبابی باشد. اگر این چنین نبود رشد اقتصادی منفی نداشتیم. یکی از دلایلی که این بازار فعلا مورد توجه دولت است و از یک طرف تبلیغات زیادی برای جذب سپرده ها انجام می دهد و از طرف دیگر سپرده های بانکی را کاهش داده است، سهام عدالت را آزاد کرده و سهام شستا که متعلق به تامین اجتماعی است را عرضه کرده است، این است که از این بابت مالیات می گیرد. درواقع دولت از هر معامله ای نیم درصد مالیات می گیرد و درآمد کسب می کند. یکی از علل مهم قدرت گرفتن بورس همین مساله است.
این اقتصاددان ادامه داد: با توجه به اینکه دولت کسری بودجه دارد، درامد نفت محدود است و پیش بینی شده امسال به دو میلیارد دلار خواهد رسید، درامدهای مالیاتی را هم نمی تواند به خاطر کاهش رشد اقتصادی وصول کند، هم اوراق بدهی منتشر و هم از بورس استفاده می کند و هدف این است حدود ۳۰ هزار تا ۵۰ هزار میلیارد تومان از بورس درآمد کسب کند.
وی با تاکید بر اینکه روند بورس در آینده افزایشی نخواهد بود، اظهار کرد: در چند روز اخیر ارزش معاملاتی بورس در یک روز به ۲۵ هزار میلیارد تومان هم رسید اما باز به ۱۲ هزار میلیارد تومان برگشت. زیرا قیمت دلار بالا رفت و مردم بخشی از سرمایه خود را به دلار تبدیل کردند.
شرط پذیرفتن سپرده به عنوان وثیقه وام
