ترمولو به چه نوع سازدهنی گفته می شود؟

سازدهنی یا همان هارمونیکا دارای دو نوع دسته بندی است. یک دسته بندی 5 تایی و یک سه تایی. در این مقاله انواع سازدهنی را به شما معرفی می کنیم و توضیح می دهیم که سازدهنی ترمولو چیست ؟

انواع سازدهنی

انواع مختلف سازدهنی بطور ریز:

• کروماتیک
• دیاتونیک
• ترمولو
• اکتاو
• ارکسترا

اما ساز دهنی ها بر اساس قابلیت های مختلف و جنس صدایشان به 3 دسته ی دیاتونیک،کروماتیک و ترمولو تقسیم بندی میشوند.

سازدهنی ترمولو چیست؟

سازدهنی تِرِمولو یکی از انواع سازدهنی است که برای هر نت موسیقی، دو زبانه دارد. هر دو زبانه با یک دانگ صدا کوک می شوند و یکی کمی زیرتر و دیگری کمی بَم تر است. این کار حالتی مواج به صدای سازدهنی می دهد که از دو زبانه بدست می آید. سازدهنی ترمولو (Tremolo Harmonica) رایج ترین نوع سازدهنی در آسیا و به خصوص در آسیای شرقی است و در بخش هایی از قاره های اروپا و آمریکا هم طرفداران زیادی دارد. این نوع سازدهنی بر اساس گام دیاتونیک کوک می شود و فقط نت های گام دیاتونیک در آن وجود دارد . بارز ترین ویژگی ظاهری این نوع سازدهنی سوراخ های دو ردیفه آن است. در سازدهنی ترمولو هر سوراخ سازدهنی تنها با عمل دمیدن هوا ؛ یا مکش هوا ؛ صدا تولید می کند .

Tremolo Effect

ارتعاش همزمان زبانه ها (Reeds) یا تیغه های فلزی این دو سوراخ ؛ که با اختلاف اندکی نسبت به یکدیگر کوک شده اند ؛ صدای دوگانه و لرزانی تولید می کند که با عنوان Tremolo Effect از آن یاد می شود. شاید علت نام گذاری این ساز نیز همین موضوع باشد چراکه واژه ترمولو در زبان ایتالیایی به معنای لرزان آمده است. به این ساز دهنی اکو (echo harmonicas) هم میگویند. این ساز دهنی در موسیقی های پاپ و راک آسیایی استفاده میشود.

ضرب آهنگ در ساز دهنی ترمولو

سازدهنی ترمولو برای هر نت موسیقی دارای دو زبانه است. همان طور که بیان کردیم، سازدهنی ترمولو زیر مجموعه سازهای بادی است. هر دو زبانه را می توان با یک دانگ کوک نمود. صدای حاصل از این دو زبانه شبیه هم نیستند. یکی از زبانه ها صدای زیر تر و دیگری صدای بَم تری دارد. صدای حاصل از دمیدن در سازدهنی ترمولو، صدایی مواج است که بخاطر متفاوت بودن زبانه های آن می باشد. تنظیم ضرب آهنگ در ترمولو بسیار ساده است و می توان ضرب آن را روی حالت سریع تنظیم نمود. این نتیجه به این دلیل است که دو زبانه نسبت به صدای مرجع از هم دور هستند. به حالتی که ضرب آهنگ در آن سریع باشد، خیس (wet) می گویند. درست زمانی که ضرب آهنگ بصورت کند باشد، خشک (dry) نامیده می شود.

ترمولوی خشک و ترمولوی خیس

هرچه میزان اختلاف در فرکانس ارتعاش دو زبانه بیشتر باشد، افکت ترمولوی تولید شده بیشتر می شود. در سازدهنی های ترمولوی غربی (Western Tremolos) زبانه های دوگانه با اختلاف بیشتری نسبت به هم کوک می شوند و در نتیجه صدای ترمولوی بسیار واضحی را تولید می کنند که اصطلاحا به آن ترمولوی “خیس” (Wet Tremolo) گفته می شود.

در مقابل، در سازدهنی های ترمولوی آسیایی (Asian Tremolos) زبانه های دوگانه کوکشان نسبت به هم نزدیک تر است و به همین خاطر صدای ترمولوی کم وضوح تری ایجاد می کنند که اصطلاحا به آن ترمولوی “خشک” (Dry Tremolo) گفته می شود.

آیا طرز کنار هم قرار گرفتن نت ها در تمام سازدهنی های ترمولو یکسان است ؟

خیر . طرز قرار گرفتن نت ها بر روی سازدهنی ترمولو نه تنها با سازدهنی دیاتونیک (یا بلوز هارپ) تفاوت دارد ، بلکه در بین خود سازدهنی های ترمولو نیز می تواند متفاوت باشد . الگوی آرایش نت ها در سازدهنی های ترمولو دو نوع است : الگوی Richter و الگوی Solo

نحوه تولید صدا در ترمولو

سازدهنی ترمولو دارای 24 سوراخ و یک نت به ازای هر سوراخ است و رنج صوتی حدود 3 اکتاو را پوشش می دهد. در این ساز سوراخ های فرد با دمیدن و سوراخ های زوج با مکش هوا به صدا در می آیند. هر نت در ترمولو دو زبانه دارد و صدای حاصل از ارتعاش زبانه ها اندکی با هم تفاوت دارند.

فرکانس سوراخ های ردیف بالا از فرکانس سوراخ های پایین قدری پایین تر بوده و صدای زیرتری دارند. کوک سازدهنی ترمولو مبتنی بر گام دیاتونیک می باشد اما تفاوت های قابل ملاحظه ای بین این دو ساز دیده می شود. و البته سازدهنی ترمولو معمولا در هر اکتاو نت های مربوط به گام ماژور دیاتونیک (Major Diatonic Scale) را دارد و از این رو بسیار مناسب نواختن آهنگهای سبک Folk می باشد.

سبک های رایج سازدهنی ترمولو

سازدهنی ترمولو نسبت به دو نوع سازدهنی رایج دیگر یعنی سازدهنی دیاتونیک و کروماتیک بسیار کم تر مورد توجه قرار می گیرد و حتی بعضی از اساتید گمان می کنند که این ساز در بین مردم بیشتر به عنوان اسباب بازی شناخته می شود تا یک ساز حرفه ای.

سبک های پاپ، راک و فولک برخی سبک های رایج در این ساز هستند. این ساز توانایی استفاده در گروه های موسیقی و یا به صورت تکنوازی را داراست.

آموزش ساز دهنی ترمولو

برای یادگیری سازدهنی ترمولو لازم است با دو اصطلاح و عمل جدید آشنا شوید. پاکر و تانگ بلاک دقیقا همان دو عمل جدید هستند که برای شروع و آموزش سازدهنی ترمولو به آن ها نیاز دارید.

اگر شما بتوانید لب تان را بصورت غنچه جمع کنید و سپس بدمید، تنها می توان در یک سوراخ فوت کنید. دقیقا همانند زمانی که می خواهید یک جسم یا ظرف داغ را فوت کنید. هر چقدر شما بتوانید لب تان را بیشتر جمع نمایید، بیشتر می توانید تک نُت را بطور کامل اجرا نمایید. در حالتی برعکس از این مورد، صدای نُت ها بصورت گروهی شنیده می شود.

تانگ بلاک روشی است که لب را بطوری روی ساز قرار می دهیم تا تقریبا لب تان سه سوراخ را بطور کامل در بر بگیرد. برای مثال، با یک لب دو سوراخ را می پوشانیم و سوراخ دیگر را با کنار لب می دمیم.

اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که کدام روش برای نواختن بهتر است یا نوازنده های حرفه ای ترمولو از کدام روش استفاده می کنند. پاسخ این است که نوازندگان حرفه ای ترمولو به هر دو روش بطور کامل مسلط هستند. اما پیشنهاد ما با پاکرینگ است. دقیقا همان روشی که برای دمیدن کامل در یک سوراخ مناسب است. در رابطه با روش دوم خوب است بدانید که برای اجرای آن، باید پیش نیاز دو نت با فاصله یا نت های اکتاو را بدانید و در اجرای آن از حد متوسط گذر کرده باشید.

آشنایی با گروه و موسیقی کرال (کر) یکی از گروه های موسیقی