تنها معدودی از ما گرایش‌های جنایتکارانه داریم، اما گاهی قانون را زیر پا می‌گذاریم. کار‌هایی مانند رانندگی کردن با سرعت غیرمجاز و یا قمار کردن ممکن است باعث نشود که کسی را به پشت میله‌های زندان بفرستند، اما ارتکاب اعمال خلاف قانون اگر جایگزین محرومیت‌های ما شود ممکن است سبب گردد که دست به کار‌های ضداجتماعی بزنیم. اگر نمی‌دانید که تا چه اندازه به انجام دادن اقدامات خلاف قانون گرایش دارید، باید بگویم که شما تنها نیستید. همه ما گاهی در این فکر فرو می‌رویم که آیا در ما موجود دیگری پنهان شده است؟ سوال اینجاست که چرا بعضی از ما در برابر وسوسه‌ها مقاومت می‌کنیم و بعضی تسلیم آن‌ها می‌شویم. یک جواب می‌تواند این باشد که همه ما تابع وضعیت روانی خود هستیم. وقتی تخم وسوسه روی خاک حاصل‌خیز فرو می‌افتد، امکان به ثمر نشستن آن فراوان است.
قانون مجموعه بایدها و نبایدهایی است که شیوه رفتار انسان‌ها را در زندگی اجتماعی تعیین می‌کند و امری ضروری است و همه افراد بشر در هر شرایط زمانی و مکانی به مجموعه ای از قوانین نیازمندند. بدون مقررات، زندگی بی معناست؛ زیرا از یک سو هیچ یک از منافع انسان بدون تشکیل زندگی اجتماعی تامین نمی شود و از سوی دیگر، پیدایش اصطکاک، رقابت و برخورد میان منافع افراد، از لوازم انفکاک ناپذیر زندگی اجتماعی است.
وقتی مردم بخواهند زندگی اجتماعی داشته باشند و با یکدیگر همکاری و دستاوردهای این همکاری را میان خود تقسیم کنند، بین منافع و خواسته‌های آنان برخوردهایی صورت می‌گیرد. کسانی می‌خواهند سهم بیشتری ببرند یا شیوه برخورد با انسان‌های دیگر را مطابق میلشان تعیین کنند و این مطلوب دیگران نیست؛ به ناچار کشمکش هایی در صحنه اجتماع رخ می‌دهد.
برای جلوگیری از این اختلافات باید مرزهایی را تعیین و قوانینی را مدوّن ساخت و گرنه حیات اجتماعی بشر متزلزل می‌گردد و پایه‌های آن فرو می‌ریزد. پس انگیزه اصلی وضع قانون و تعیین حدّ و مرز، اشباع خواسته درونی و ذاتی و پاسخ به نیازهای فطری آدمی است. در پرتو قانون و اجرای آن، زمینه تکامل مادّی و معنوی آرامش روانی برای کلیه مردم فراهم می‌شود.
در ادامه مطلب به خصوصیاتی اشاره کرده‌ایم که ممکن است به رفتار‌های خلاف‌کارانه منجر شوند. این فهرست با مطالعه شانزده ساله روی 240 خلافکار مرد تهیه شده است. شما حین جواب دادن به این سوالات به ازای هر جواب درست به خودتان یک امتیاز بدهید:
1- در برابر تحقیر شدن از سوی دیگران بسیار حساس هستم.
درست غلط
2- به طور مزمن خشمگین و ناراحت هستم و زود دلخور می‌شوم.
درست غلط
3- در مواقعی اتفاق افتاده که احساس بی‌ارزش بودن می‌کنم.
درست غلط
4- من مستقل هستم و کار خودم را می‌کنم و کاری به عوامل محدودکننده اجتماع ندارم.
درست غلط
5- نسبت به دیگران نیاز من به دست زدن به اقدامات خطرناک برای رسیدن به هیجان زیاد است.
درست غلط
6- در مواقعی به قدری خوش‌بین می‌شوم که فراتر از واقعیت‌های زندگی‌ام حرکت می‌کنم.
درست غلط
7- اغلب دست به کار‌هایی می‌زنم، یا وسوسه می‌شوم که دست بزنم که جامعه آن‌ها را ممنوع کرده است.
درست غلط
8- وقتی جوان بودم با قلدری و زورگویی به خواسته‌هایم می‌رسیدم.
درست غلط
9- در نوجوانی گاه اقدام به خلاف‌های جزئی می‌کردم، مثلا از فروشگاه‌ها اقلامی را بلند می‌کردم یا با سرعت غیرمجاز رانندگی می‌کردم.
درست غلط
10- به راحتی خویشتن‌داری‌ام را از دست می‌دهم.
درست غلط
امتیاز | نتیجه |
امتیاز 0 تا 3 | شما نمونه خوب رعایت کننده مقررات اجتماعی هستید. بعید است که اقدام به قانون‌شکنی کنید. |
امتیاز 4 تا 7 | شما در شکستن قانون در حد متوسطی قرار دارید. در مواقعی قانون‌شکنی می‌کنید. اما این قانون‌شکنی بسیار جزئی و کم‌اهمیت است. |
امتیاز 8 تا 10 | شما دارای ویژگی‌هایی هستید که در خلاف‌کاران دیده می‌شود. میتوانید از خود سوال کنید که چرا می‌خواهید علیه قانون کاری صورت دهید. ممکن است لازم باشد که به مشاور روان‌درمانگر مراجعه کنید. |
