تمامی موتورهای احتراق داخلی تمایل به گرم شدن را دارند. ازاین رو مهم است که سیستم خنک کاری خودرو برای جلوگیری از بالا رفتن دمای بیش از حد مجاز به طور دائم کنترل شود.یکی از قطعات بسیار مهم و حیاتی در سیستم خنک کاری موتور واتر پمپ یا همان (پمپ آب ) می باشد. که در صورت خرابی می تواند باعث عوامل زیان باری برای موتور خودرو از جمله: خرابی سرسیلندر و یا سوختن واشر سرسیلندر گردد.
با اینکه واتر پمپ های مکانیکی کار خود را به درستی انجام می دهند و مانع از بالا رفتن دمای موتور می شوند ولی استفاده از آنها پیامدهای منفی به دنبال دارد.برای اینکه مزایای واتر پمپ برقی را بهتر درک کنید ابتدا باید با معایب یک واتر پمپ مکانیکی آشنا شوید. واتر پمپ از نظر فنی یک پمپ برای جا به جایی و به گردش در آوردن سیال خنک کننده یا ضد یخ است و اکثر تکنسین های خودرو به طور خلاصه به آن واتر پمپ (پمپ آب) می گویند.
واتر پمپ های سنتی توسط تسمه (یا بعضی از آنها توسط میل سوپاپ) به گردش در می آیند. به عبارت دیگر این قطعه انرژی مکانیکی و چرخشی خود را از موتور دریافت می کند و از این انرژی برای به گردش در آوردن یک پمپ داخلی استفاده می کند. چرخش پره های واتر پمپ باعث به جریان انداختن سیال خنک کننده می شود تا از بلوک موتور عبور کند و حرارت آن را جذب کند، سپس این سیال وارد رادیاتور می شود و در آنجا حرارت خود را دفع می کند و دوباره به سمت واتر پمپ بر می گردد و این چرخه همچنان ادامه دارد.
با چرخش واتر پمپ معمولا موتور خودروها با دمای حدود ۹۳.۳ درجه کار می کنند که دمای نسبتا مناسبی است. بنابراین وقتی ظاهرا مشکلی وجود ندارد چرا باید از واتر پمپ برقی استفاده کنیم؟
حقیقت این است که هر قطعه ای که حرکت دورانی خود را از انرژی تسمه موتور دریافت می کند باعث افت قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت یا هر دوی آنها می شود. حتما افت قدرت موتور و افزایش مصرف سوخت را هنگام روشن کردن کولر تجربه کرده اید. زیرا موتور برای اینکه کمپرسور کولر را بچرخاند و در عین حال سرعت خود را حفظ کند باید تحت فشار بیشتری کار کند. مشابه همین اتلاف انرژی در تمام مدتی که واتر پمپ به تسمه متصل و در حال چرخش است وجود دارد
واتر پمپ مکانیکی
مزیت واتر پمپ برقی اینجا مشخص می شود زیرا نیازی به انرژی چرخشی تسمه موتور ندارد و نیروی مورد نیاز خود را از باتری تامین می کند. شاید اینطور فکر کنید که با توجه به قانون ترمودینامیک که بیان می کند نمی توان انرژی را تولید کرد یا آن را از بین برد، پس آیا استفاده از واتر پمپ برقی برای تامین انرژی مورد نیاز برای شارژ باتری، فشار بیشتری به دینام (که توسط تسمه به چرخش در می آید) وارد نمی کند؟ آیا این اتلاف انرژی نباید در قسمت دیگری جبران شود و در عملکرد موتور تاثیر منفی ندارد؟ به طور خلاصه باید گفت تاثیر آن در حدی نیست که محسوس باشد.
در واقع قانون ترمودینامیک همچنان در مورد پمپ برقی هم صادق است ولی پمپ مکانیکی دائما با سرعتی متناسب با سرعت موتور در حال چرخش است. در نتیجه پمپ مکانیکی گاهی اوقات مقدار زیادی سیال را داخل موتور پمپ می کند با اینکه موتور به حدی داغ نیست که واقعا به این حجم زیاد سیال نیاز داشته باشد. بنابراین انرژی هدر می رود. بعضی اوقات موتور به حجم بیشتری از سیال نسبت به آنچه دریافت می کند نیاز دارد مانند حالتی که پس از رانندگی در شرایط سخت در یک روز بسیار گرم بلافاصله موتور را خاموش می کنید. با خاموش شدن موتور چرخش واتر پمپ مکانیکی قطع می شود و عدم دفع حرارت باعث فرسایش سریعتر بعضی قطعات موتور می شود.
برخلاف واتر پمپ مکانیکی، استفاده از واتر پمپ برقی این امکان را برای خودروسازان فراهم می کند که بتوانند با دقت بسیار بیشتری محاسبه کنند که در بازه های دمایی معین چه مقدار از سیال خنک کننده باید داخل موتور گردش کند. بنابراین واتر پمپ برقی راندمان بالاتری دارد و با نیازهای ویژه موتور برای خنک شدن در شرایط مختلف سازگاری بیشتری دارد.
واتر پمپ برقی
البته پمپ برقی هم بی عیب نیست. عیب پمپ های برقی این است که معمولا به اندازه پمپ های مکانیکی قوی نیستند و نرخ جریان پایینتری دارند و نمی توانند با سرعتی برابر با پمپ های مکانیکی حجم یکسانی از سیال را جا به جا کنند. به دلیل اینکه پمپ های برقی پتانسیل افزایش قدرت موتور را دارند عموما مخصوص افرادی به بازار عرضه می شدند که با خودروهای خود در پیست مسابقه می دادند. برخی افراد از این بابت نگران هستند که شاید پمپ های برقی دوام کافی برای رانندگی روزمره در شرایط سخت را نداشته باشند در حالی که بسیاری از مصرف کنندگان این پمپ ها در انجمن های گفتگوی مربوط به خودروهای اسپرت ذکر کرده اند که از عملکرد این پمپ ها در دراز مدت راضی بودند. طبق گزارشات مختلف واتر پمپ های برقی حدود ۳ تا ۱۰ اسب بخار به قدرت موتور اضافه می کنند.استفاده از واتر پمپ برقی باعث افزایش عمر موتور نیز می شود زیرا فشار وارد بر موتور را کمتر می کند و علاوه بر این مصرف سوخت را نیز کاهش می دهد.
دلایل تعویض واتر پمپ برقی
دلیل اصلی خرابی این پمپ ها، سن طبیعی و فرسودگی موتور الکتریکی است. اگر این اتفاق بیفتد، هسته بخاری نمی تواند گرم شود و تعویض آن ضروری است. در طول سن و فرسودگی، 5 روش متداول وجود دارد که در آنها پمپ های آب کمکی الکتریکی ممکن است خراب شوند:
- سوراخ گریه در حال نشتی مایع خنک کننده است که نشان می دهد مهر و موم دینامیکی از کار افتاده است.
- واتر پمپ به داخل موتور نشت می کند و روغن را شیری و نازک می کند.
- پروانه پمپ از کار می افتد و هنگام تماس با محفظه، صدای جیر جیر ایجاد می کند.
- گالری های واتر پمپ در اثر تجمع لجن مسدود می شوند.
- موتور الکتریکی به دلیل اتصال کوتاه در سیم کشی از کار می افتد و آن را از کار می اندازد.
نحوه تعویض گام به گام واتر پمپ کمکی برقی
هنگامی که وضعیت واتر پمپ کمکی برقی را بررسی کردید و نیاز به تعویض آن را تأیید کردید، برای تعویض بهینه این مراحل را یکی یکی دنبال کنید. به یاد داشته باشید که همیشه دستورالعمل های فردی پیشنهاد شده توسط دفترچه راهنمای خودرو را در نظر بگیرید.
- مایع خنک کننده را از سیستم تخلیه کنید.
- در صورت لزوم، قطعات مزاحم را جدا کنید.
- کانکتور واتر پمپ کمکی را جدا کنید.
- تمام شیلنگ های متصل به پمپ را بردارید.
- تمام پیچ های نصب و واتر پمپ کمکی را بردارید.
- واتر پمپ کمکی جدید را نصب کنید و پیچ ها را ببندید.
- دوباره شلنگ ها را به عقب وصل کنید.
- تمام قطعات حذف شده قبلی را به ترتیب معکوس نصب کنید.
- سیستم خنک کننده را با مایع خنک کننده مشخص شده تا سطح مورد نیاز پر کنید.
- سیستم خنک کننده را طبق دفترچه راهنمای سرویس تخلیه کنید.
- سیستم خنک کننده را از نظر نشتی بررسی کنید.
- و بس! شما انجام دادید!
دلایل و علائم خرابی پمپ بنزین خودرو
