وظیفه والدین این است که به فرزندشان نحوه مراقبت از خود و نحوه ارتباط با افراد غریبه را آموزش دهند. خود مراقبتی در کودکان به معنای انجام فعالیت هایی است که باعث حفظ استانداردهای سلامت جسمی، روحی و روانی کودک می شود. مواردی از جمله تغذیه سالم، توجه به نشانه های فیزیکی، فعالیت بدنی، کنترل استرس، اجتناب از اعتیاد، مراقبت از خود در برابر سوء استفاده های جنسی و جلوگیری از چاق شدن کودکان معیارهای خود مراقبتی هستند.
هر فردی در حد سن و سالش، باید بتواند از خودش مراقبت کند. کودکان اصول اولیه مراقبت را از والدین می آموزند. بر اساس این آموزش ها، کودک می فهمد که انجام چه کارهایی برایش خطرساز است. بهتر است اگر قانونی را به فرزندتان می گویید، دلیل آن را نیز توضیح دهید. مثلا اگر به فرزندتان می گویید که به غیر از سرویس مهد کودک اجازه ندارد سوار ماشین فرد دیگری شود، دلیل آن را با توجه به سن فرزندتان توضیح دهید.
در بخش اول از آموزش خود مراقبتی کودک، به موضوع آشنایی کودک با لمس خطرناک و لمس بی‌خطر در قالب انیمیشن خواهیم پرداخت. تماشای این انیمیشن به کودک کمک می کند تا نسبت به این موضوع آگاهی بیشتری پیدا کند تا در صورت وقوع اتفاقات مشابه بتواند آن را با والدین یا معلم خود در میان بگذارد.
سوء استفاده جنسی از کودکان و نوجوانان یک موضوع تلخ شایع است. افراد متجاوز در هر قشری و در هر مکانی، حضور دارند. آمار نشان می دهد که 85 درصد کودکان، فرد متجاوز را می شناسند و این افراد رابطه نزدیکی با کودک یا خانواده او داشته اند. ما به عنوان والدین نمی توانیم همیشه و هر لحظه کنار فرزندمان باشیم؛ اما با انتخاب مدرسه خوب و اعتماد نکردن به دیگران می توانیم تا حدودی فرزندمان را از این خطر در امان نگه داریم. آموزش خود مراقبتی و افزایش آگاهی کودکان، بهترین راهکار پیشگیری از کودک آزاری است.
خود مراقبتی جنسی آموزش مهارت هایی به کودکان است تا مورد سوء استفاده جنسی قرار نگیرند. آموزش خود مراقبتی جنسی باید از سوی والدین انجام شود. آموزش در زمینه موارد جنسی باعث می شود که کودک امنیت خود را حفظ کند. همچنین کودک می فهمد که در صورت سوء استفاده جسمی، می تواند بدون هیچ ترسی، این موضوع را با شما در میان بگذارد.
بهتر است آموزش شما بر حسب سن کودک باشد و رفته رفته آگاهی او را درباره اندام های خصوصی اش و سایر مسائل جنسی بالا ببرید. اولین کاری که باید انجام دهید این است که معنای “فرد غریبه” را برای فرزندتان روشن کنید. کودکان باید بدانند که چیزی به عنوان “غریبه ایمن” وجود دارد. غریبه ایمن کسی است که اگر نیاز داشت می تواند از او کمک بخواهید. غریبه ایمن شامل پلیس، آتش نشان، پزشک و… است. نوع دیگر “غریبه های بی خطر” و “غریبه های پر خطر” هستند.
به طور خلاصه، آموزش خود مراقبتی جنسی شامل موارد زیر می شود:
انتخاب نام درست برای قسمت های خصوصی بدن
تشخیص تفاوت بین لمس ایمن و غیر ایمن بدن
واکنش مناسب در صورت لمس غیر ایمن بدن
اعتماد به پدر و مادر و در میان گذاشتن تمام مسائل با آن ها
سوء استفاده جنسی از کودکان هیچ گونه محدودیت اجتماعی ندارد. افرادی که به کودکان تجاوز می‌کنند، می‌توانند در جامعه جزء گروه‌های آموزشی، اقتصادی، مذهبی و نژادی یا قومی باشند. بطور مشابه، کودکانی که مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند، نیز، می‌توانند متعلق به یکی از این گروه‌ها باشند. به این معنا که هم افراد متجاوز و هم کودکان می‌توانند جزء این گروه ها باشند.
85 درصد کودکان، افرادی که به آن‌ها تجاوز می‌کنند را می‌شناسند و اغلب کسانی هستند که کودکان به آن‌ها اعتماد دارند.
فرد متجاوز با کودک و خانواده او ارتباط نزدیکی برقرار می‌کند تا به کمک این رابطه بتواند او را به دام بیندازد و به هدف خود یعنی سوء استفاده جنسی از کودک برسد. بیش از 95 درصد متجاوزان به کودکان، مرد هستند. آن‌ها می‌توانند مجرد یا متأهل باشند. بیش از یک سوم تجاوزهای اتفاق افتاده مربوط به نوجوانان است. به این معنا که نوجوانان بیشتر از بقیه اقشار در معرض سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرند. آسیب‌پذیرترین قشر، کودکان سنین بین 3 تا 8 سال هستند که بیشتر در معرض این پدیده نامشروع قرار دارند.
نتایج و پیامدهای سوء استفاده جنسی در دوران کودکی باعث از هم پاشیدن خانواده‌ها می شود. وقتی در یک خانواده، یکی از اعضای آن مورد سوء استفاده جنسی قرار می‌گیرد، دچار مشکلات و مسائل بهداشتی و روانی مثل نگرانی، اضطراب و افسردگی، سوءتغذیه، تمایل به مصرف زیاد داروها و مشروبات الکلی و مواد مخدر و استرس پس از سانحه همچون مسائل ارتباطی، اعتماد به نفس، امنیت و اعتماد می شود.
به عنوان والدین بهتر است خودتان نسبت به قوانین پایبند باشید. پایبند بودن به قوانین، فرهنگ رفتار اصولی را بین اعضای خانواده جا می اندازد.
