هر زنی در نقش های مختلف خود به عنوان یک مادر، همسر، کارمند یا یک نویسنده آزاد، انبوهی از مسئولیت ها را برعهده دارد و باید انجام دهد.معمولا تصور انجام تمام این وظایف و مسئولیت ها می تواند موجب آشفتگی و استرس شود.گاهی زنانی که این وظایف چندگانه را دارند دائم نگران هستند که نکند در انجام برخی از آنها اهمال کنند و وقتی ناچار به انجام ۱۰ کار به طور هم زمان هستند، معمولا از نحوه انجام هیچ یک از مسئوولیت هایشان راضی نیستند.اما کارشناسان خانواده معتقدند که با استفاده از یک سری راهکارها، زنان و مادران می توانند بین زندگی شغلی و زندگی خانوادگی خود تعادل معقولانه و رضایت بخشی برقرار کنند و با بکارگیری این چند روش می توانند از همه نقش های خود در زندگی شان لذت ببرند.این راهکارها در ادامه بررسی می شوند.
درباره تاریخچه مفهوم برقراری تعادل در کار و زندگی عنوان شده که به قرن هجدهم و زمانی برمی گردد که در ایالات متحده و بریتانیا، قوانینی به تصویب رسیدند که ساعات کاری در هفته را کاهش دادند. در طول قرن نوزدهم نیز در هر دو کشور قوانینی تصویب شدند که ساعات کاری را حتی بیشتر از قبل محدود می کردند و برای بعضی اتفاقات مانند بیماری و به دنیا آمدن فرزندان مرخصی اجباری تعیین می کردند.در دهه ۷۰ میلادی، مفهوم ایجاد تعادل در زندگی بیش از پیش اهمیت پیدا کرد و کاردرمانگران شروع به نوشتن درباره اهمیت تمایز قائل شدن بین کار و تفریح کردند. اصطلاح «تعادل کار و زندگی» در دهه ۸۰ و با ورود زنان به بازار کار به شدت رواج پیدا کرده بود.این زنان هر روز بیشتر از سازمان ها می خواستند تا برنامه کاری آزادانه تر و ساعات کاری کمتر به آنها بدهند. با اینکه این مفهوم در ابتدا فقط شامل زنان می شد ولی به سرعت به صورت کلی درآمد و همه اقشار را دربر گرفت.
نحوه ایجاد تعادل بین کار و زندگی مادران
مردم سال هاست درباره ی مفهوم ایجاد تعادل کار و زندگی صحبت می کنند و این مفهوم برای هر فردی متفاوت است. برای بعضی از افراد زود تمام کردن کار و شام را در کنار خانواده صرف کردن، تعادل به حساب می آید. برای بعضی ها به این معنی است که ساعات کاری منعطف و آزادی داشته باشند، طوری که بتوانند در کنار کار به تحصیل نیز بپردازند. بعضی ها هم از اینکه وقت آزاد خود را صرف فعالیت های مربوط به کار کنند تا بتوانند در شغل شان به پیشرفت برسند، خشنود هستند.
به طور خلاصه، وقتی می توانیم بگوییم به تعادل در کار و زندگی دست پیدا کرده ایم که زمان کافی هم برای کار و هم برای علائق شخصی داشته باشیم. با این حال، وقتی حس می کنید کفه ی ترازو به سمت یکی از این دو سنگین شده و یک جنبه از زندگی تان تمامی انرژی شما را می گیرد، بهره وری کاهش پیدا می کند و به روابط خصوصی تان خدشه وارد می شود.
دور کردن حس گناه
معمولاً مادران مورد قضاوت قرار می گیرند و زمانی که در بیرون از منزل هم کار می کنند، دیگران آن ها را به این متهم می کنند که فرزندان خود را فراموش کردند و به آن ها اهمیتی نمی دهند. شما باید حس گناه و سرزنشی که از دیگران می آید را کنار بگذارید. کار کردن در بیرون از منزل نباید باعث خجالت و شرمندگی شما باشد. پس بهتر است اول انرژی های منفی را از بین ببرید تا بتوانید تمرکز کنید و به کارهای تان برسید.
ذخیره زمان
خوشبختانه با انجام اقدامات و راهکارهای مختلف می توانید زمان خود را ذخیره کنید. به عنوان مثال می توانید بخش عظیمی از خرید های خود را به صورت آنلاین انجام دهید و مجبور نباشید که به بیرون از منزل بروید. همچنین می توانید برنامه های مربوط به کنفرانس را نیز به صورت آنلاین و از دور آماده کنید که قطعاً زمان بیشتری را برای شما ذخیره می کند و باعث می شود که بیشتر در کنار فرزندتان باشید.
کمک گرفتن از شخص دیگر یا پرستار بچه
اینکه شما بدانید مراقبت از فرزندتان به خوبی انجام می شود ، به شدت در آرامش ذهنی و تمرکزتان موثر است. اگر خودتان ساعت کاری فشرده ای دارید، می توانید از یک پرستار یا فردی کمک بگیرید که از فززند شما مراقبت کند اما باید اعتماد صد در صدی به او داشته باشید که معمولا خانم ها بیشتر این کار را به اعضای خانواده می سپارند.
رابطه خوب با مدیر
مادر شاغل نباید در محل کار از خودش کم بگذارد و کم کاری آنها باعث ایجاد دید منفی نسبت به آنها شود. مادران باید بتوانند ارتباط خوبی با مدیر داشته باشند تا شرایط خود را برای او توضیح دهند و مدیر نیز بتواند در ساعات کاری او منعطف تر رفتار کند و شرایط او را بیشتر در نظر بگیرد.
کاهش عوامل حواس پرتی
زمان یک موهبت با ارزش برای مادران شاغل می باشد. در نتیجه باید هر گونه عامل حواس پرتی را از خودتان دور کنید. ساعات مربوط به خوردن ناهار را کاهش دهید. سعی کنید کمتر به انجام جستجوهای حاشیه ای در اینترنت و شبکه های اجتماعی و چت کردن با دوستان بپردازید و از زمان کوتاه خود برای انجام کار های مهم استفاده کنید.
ارتباط با والدین
والدین شما در این مسیر به شدت کمک کننده هستند و می توانند بهتر و دلسوزانه تر از هر شخص دیگری به شما کمک کنند. پس گاهی اوقات بهتر است بعضی از امور خانه را به والدین تان بسپارید که به شدت به آن ها اعتماد دارید و خیالتان از بابت فرزندتان راحت خواهد بود.
انجام فعالیت های معنادار و سرگرمی در خانواده
حتماً زمان بگذارید و سعی کنید برای انجام برخی از فعالیت هایی که لذت می برید، برنامه ریزی کنید و اجازه ندهید که اعضای خانواده از یکدیگر دور شوند. معمولاً مادر، عامل جمع شدن اعضای خانواده در کنار یکدیگر است. پس سعی کنید هم در کنار فرزندان کوچک و هم فرزندان نوجوان خود، اوقات تان را سپری کنید و از لحاظ روحی در کنار آن ها باشید.
نظم و برنامه ریزی از طریق لیست و تقویم
شما می توانید از قبل برنامه ریزی های خود را انجام دهید. ساعات ملاقات خود را یادداشت کنیدو برای کارتان برنامه بریزید. همچنین مناسبت های مهم از جمله تولد اعضای خانواده را نیز روی تقویم علامت بزنید تا هم از امور خانه و هم از امور کار باخبر باشید.
به اشتراک گذاشتن کار های منزل
نباید کارِ خانه فقط روی دوش یک نفر باشد. پس شما می توانید از دیگر اعضای خانواده هم برای انجام کارهای منزل کمک بگیرید. اگر فرزند بزرگتری دارید، از او بخواهید. در غیر این صورت وظایف خود را با همسر تان به اشتراک بگذارید.
قدرت نه گفتن
هیچ کس به اندازه یک مادر شاغل ، پرمشغله نیست. گاهی اوقات بهتر است که در برابر خواسته های دیگران نه بگویید و زمان خود را صرف رسیدگی به امور آن ها نکنید. حتی در محل کار وظایفی که بر عهده شما نیست را به انجام نرسانید و سعی کنید زمان بیشتری را برای خود و رسیدگی به امور خانه ذخیره کنید.
کاهش سطح انتظارات
مادران شاغل معمولاً برای خوردن غذای سالم و همچنین خوشمزه و تمیز نگه داشتن خانه حساسیت زیادی به خرج می دهند و انتظار زیادی از آن ها می رود؛ اما شما فقط باید به انتظاری که خودتان دارید توجه کنید. بیش از حد خود را درگیر فشار کاری و استرس نکنید. انتظاراتتان را از خود بکاهید و به خودتان قول دهید که گاهی اوقات باید یک جا نشسته و استراحت کنید.
رسیدگی به خود
پیدا کردن زمان برای افزایش آرامش درونی و تعادل در زندگی و محیط کار، اهمیت بسیار زیادی دارد. پس سعی کنید برای خودتان زمان بگذارید. از خود مراقبت کنید تا سلامتی و شادابی و آرامش تان را دوباره به دست بیاورید. ورزش و مطالعه می تواند به آرامش ذهن شما کمک کند و باعث می شود که بیشتر به خودتان اهمیت بدهید.
ارتباط با سایر مادران شاغل
باید بدانید که تنها نیستید. خوشبختانه خانم های زیادی مانند شما هستند که هم در منزل کار می کنند و هم به امور خارج از منزل می پردازند. شما باید با آن ها آشنا شوید و از ایده های آن ها کمک بگیرید و در کنار یکدیگر بتوانید برای هم راهکار ایجاد کنید. همین که بدانید تنها نیستید و مادران پر مشغله زیادی هم به غیر از شما وجود دارند، باعث ایجاد آرامش و تعادل ذهنی تان خواهد شد.
اولویت بندی
شما باید در انجام کار های خود اولویت بندی داشته باشید. باید بدانید که هر روز قرار است چه کاری انجام دهید. سپس آن ها را از بالا تا پایین لیست کنید و ببینید که کدام یک اهمیت بیشتر و وقت کمتری دارد و سپس به نوبت کار ها را به انجام برسانید. فرقی ندارد که این کار مربوط به امور منزل یا امور کاری است. در هر صورت باید با اولویت بندی پیش بروید.
انجام دادن بعضی از کار ها زودتر از زمان مقرر
گاهی اوقات برای این که کارهای تان سریع تر پیش برود و زمان بیشتری برای خانواده و استراحت داشته باشید، می توانید بعضی از کارها از قبل به انجام برسانید. مثلاً شب ها قبل از خواب می توانید مواد آشپزی و ناهار فردا را حاضر کنید تا فردا زمان بیشتری داشته باشید یا سعی کنید هر چیزی را که برمی دارید، سریعاً سر جایش بگذارید تا زمان طولانی برای تمیز کردن خانه نداشته باشید یا حتی می توانید از قبل، پروژه کاری خود را در اوقات فراغتتان آماده کنید تا کار اداری تان را با عجله به انجام نرسانید.
برنامه ریزی و وضع قوانین برای امور منزل
شما حتماً باید برای دور هم جمع شدن در خانه، برنامه ریزی و قانون داشته باشید. به عنوان مثال در هفته حتماً باید در کنار هم یک فیلم تماشا کنید یا یک بازی انجام دهید. حتماً باید وعده شام یا ناهار را در کنار یکدیگر میل کنید و حتماً مدت زمانی را به یدیگر اختصاص دهید.
تأثیرات عدم وجود تعادل بین کار و زندگی
تحقیقات نشان می دهند که وقتی نتوانیم زمان مان را کنترل کنیم، خستگی و بیماری به سرعت سراغ مان می آیند. مثلا، مطالعه ای نشان می دهد که نداشتن تعادل در کار و زندگی باعث ایجاد استرس و غیبت از کار می شود و بازدهی را کاهش می دهد. پژوهش دیگری نشان می دهد که نداشتن تعادل میان کار و زندگی، دلیل اصلی نارضایتی شغلی است.
همه می دانند که کار کردن طولانی میزان استرس و اضطراب را افزایش می دهد و تأثیرات منفی زیادی بر سلامتی دارد. این تأثیرات می توانند شامل:
- سردردهای مداوم
- فشار خون بالا
- بی خوابی
- افسردگی یا مشکل در مدیریت خشم
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن باشند.
وقتی حس می کنید که بیشتر وقت و انرژی تان را فقط به یکی از جنبه های زندگی تان اختصاص می دهید، ممکن است احساس گناه، پشیمانی و نارضایتی کنید. این موضوع می تواند تأثیر منفی بر روابط شخصی و عزت نفس شما بگذارد.
زنان موفق چه خصوصیاتی دارند؟
