درد زایمان یکی از شدیدترین درد‌هایی است که زنان در طول زندگی خود تجربه می‌کنند، به همین دلیل زایمان برای بسیاری از آن‌ها همراه با ترس و رنج همراه است و بسیاری از آنان درد در زمان لیبر (فرآیند زایمان که همراه با انقباض و درد است) را غیر قابل تحمل توصیه کرده‌اند. خوشبختانه امروزه روش‌های بی‌خطری برای کاهش درد وجود دارند که مادران باردار می‌توانند برای کاهش درد زایمان از آن‌ها استفاده کنند. یکی از این روش‌ها زایمان با گاز انتونوکس (Entonox) است، این روش نه تنها برای جنین و مادر خطری ندارد، بلکه کنترل استفاده از آن به دست مادر است و این باعث آرامش آن‌ها در هنگام زایمان میشود. در این مطلب با نحوه استفاده از این گاز برای زایمان، مزایا و معایب آن آشنا می‌شویم.
مخلوط گازی حاوی اکسیژن((o2واکسید (20 n)میباشد.این گاز از سال1965 تهیه و پس از تایید بورد مرکزی مامایی در انگلستان به عنوان یک راه موفق درکنترل درد زایمان مورد استفاده قرار گرفت.پس از استنشاق این گاز به سرعت واردجریان خون شده و با افزایش اندروفین ها باعث بی دردی-ارامش و تا حدی سر خوشی در فردمی شود این اثرات ظرف 30 ثانیه ایجاد شده و تا 2 دقیقه به حداکثر می رسد.
مصرف گاز حین زایمان مزایای بسیاری دارد.
در هر مرحله‌ای از زایمان قابل‌استفاده است.
تاثیری بر کودکتان ندارد.
مدت طولانی در بدنتان نمی‌‌ماند.
می‌‌توانید مقدار گاز مصرفی را کنترل کنید.
می‌‌توانید موقعیت خود را بین انقباض‌‌‌ها تغییر دهید.
می‌‌تواند به نفس منظمتان کمک کند.
به تسکین درد کمک میکند.
گاز انتونوکس در سیلندری در اتاق زایمان قرار گرفته و در پایان مرحله اول زایمان یعنی وقتی که انقباضات رحمی شدید و سریع می‌شوند به وسیله لوله‌ای به ماسک جلوی دهان و بینی مادر متصل میشود.
15 ثانیه پس از استنشاق گاز انتونوکس، گاز اکسید نیترو وارد مغز و نخاع مادر شده و 30 ثانیه بعد از استنشاق منجر به تضعیف حسگرهای مغزی و افزایش آندروفین‌ها میشود و حالات بی دردی، آرامش، عدم توجه به محیط اطراف و تا حدی سرخوشی را در مادر ایجاد میکند.
45 ثانیه پس از استنشاق گاز انتونوکس اثر آن به حداکثر رسیده و میزان گاز در خون به بالاترین حد خود می‌رسد. در این هنگام درد تسکین می‌یابد و وقتی که گاز باعث ایجاد احساس سبکی در سر گردید، عضلات شل شده و دست‌های مادر خود به خود از روی ماسک صورت به پایین می‌افتد و دیگر گاز استنشاق نمی‌شود.
پس از قطع گاز اثراتش سریع از بین خواهد رفت.
در مرحله دوم زایمان (یعنی وقتی که مادر باید سعی کند با زور زدن به تولد نوزاد خود کمک کند) مادر باید در ابتدای هر انقباض رحمی، کمی گاز انتونوکس دریافت کرده و سپس بر خروج نوزاد تمرکز کند.
اگر مادری در حال استفاده از داروهای خاصی مانند پتدین است قادر به استفاده از این گاز نمی‌باشد.
به دلیل ایجاد عوارضی همچون گیجی، خواب آلودگی و خشکی دهان مادر ممکن است تمایلی به استفاده از این گاز نداشته باشد.
یکی از رایجترین روش ها برای زایمان طبیعی، استفاده از گاز انتونوکس است. در ایران مصرف این گاز برای زایمان طبیعی بدون درد است و با استفاده از آن زنان در ایران به زایمان طبیعی روی آورده اند. این گاز ترکیب اکسید نیتروس و اکسیژن است که گاز خنده نیز نامیده میشود و از راه دهانی و ماسک تنفس می شود. گاز انتونوکس می‌‌تواند به تسکین درد کمک کند و برای شما و نوزادتان بی‌خطر است.
