زندگی نامه آیت الله سید حسین بروجردی از مراجع عظام شیعه

سید حسین طباطبایی بروجردی (زاده ۳ فروردین ۱۲۵۴ در بروجرد – درگذشته ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ در قم) از مراجع شیعه اهل ایران بود. وی به مدت هفده سال مدیر حوزه علمیه قم بود و پس از درگذشت سید حسین طباطبایی قمی مرجعیت عامهٔ شیعیان را به مدت نزدیک به ۱۵ سال بر عهده داشت.

تولد سید حسین طباطبایی بروجردی

سید حسین بروجردی در صفر ۱۲۹۲ در بروجرد به دنیا آمد. پدر وی سیدعلی طباطبایی و مادرش سیده آغابیگم هر دو از سادات طباطبایی بودند. نسب وی با ۳۲ واسطه، به حسن ابن علی (امام دوم شیعیان) می رسد.

تحصیلات سید حسین طباطبایی بروجردی

طباطبایی پس از گذراندن مقدمات علوم در ۱۸ سالگی، وارد دارالعلم اصفهان شد و از ابو المعالی، سید مدرس و سید محمدباقر درچه ای سطوح فقه و اصول و ادبیات عرب را آموخت. همچنین چندین سال از حکیم میرزا جهانگیر خان قشقائی و محمدکاشانی حکمت و فلسفه و کلام و منطق آموخت و پس از هشت سال اقامت در اصفهان، به نجف رفت و پس از آن بیش از ۳۰ سال در شهر خود بروجرد، به تحقیق و تدریس پرداخت. وی همچنین، در جریان خیزش قم در زمان رضاشاه، علی رغم حساسیت نیروهای امنیتی، در فرصتی مناسب از بروجرد خارج شده و برای همراه کردن مراجع نجف با خیزش، به طرف عتبات رفته و سپس با پیام حمایت مراجع آن جا به ایران آمد. تجربهٔ خیزش نورالله نجفی اصفهانی به عنوان مهمترین حادثهٔ سیاسی زندگی او قبل از مرجعیت عامه تلقی می شود. بروجردی، سال ها در نجف از آخوند خراسانی، سید محمد کاظم یزدی، مرتضی طالقانی و آقا شریعت اصفهانی در رشتهٔ خارج فقه و اصول تحصیل کرد، و خود در علوم عقلی و نقلی به مرتبهٔ اجتهاد و استادی ارتقاء یافت و در سن سی سالگی در ردیف استادان حوزهٔ نجف به تدریس پرداخت. بروجردی بعد از ده سال اقامت در عتبات، در سال ۱۳۲۸ از عراق وارد بروجرد شد و مدت چند سال در زادگاه خود به ترویج، تدریس و تألیف مشغول گشت و چند سفر به حوزهٔ قم رفت و آمد کرد که در برههٔ زمان در جملهٔ مدرسین حوزهٔ قم قرار گرفت و دیری نگذشت که پس از فوت حائری، به صورت تدریجی در رأس استادان بزرگ حوزهٔ قم قرار گرفت.

هجرت سید حسین طباطبایی بروجردی به اصفهان

سید حسین طباطبایی در سال 1310 ه.ق. در سن هجده سالگی وارد حوزه علمیه اصفهان شد و در مدرسه صدر این شهر سکونت اختیار کرد . در این ایام حوزه اصفهان از رونق چشمگری برخوردار بود و آیت الله بروجردی از این فرصت استفاده خوبی نمود و به مدت چهار سال در محضر اساتید بزرگ مانند : میرزا ابو المعالی کلباسی ، سید محمد تقی مدرس ، سید محمد باقر درچه ای ، جهانگیر خان قشقایی و ملا محمد کاشانی به تکمیل اندوخته های علمی همت گمارد .(5) یک روز که مثل همیشه سرگرم درس و تحقیق بود ، نامه ای از پدر به دستش رسید که او را به بروجرد فراخوانده بود . سید حسین طباطبایی به ناچار راهی وطن شد . پس از دیدار پدر و بستگان فهمید که هدف از احضار وی به بروجرد این است که مقدمات ازدواج او فراهم شده و تشکیل خانواده دهد . او نخست از بیم آن که ازدواج مانع ادامه تحصیل شود ، از این امر امتناع ورزید اما پس از مشاوره با پدر و اصرار او ، با این امر موافقت کرد . او بعد از چند روز توقف در بروجرد این بار همراه خانواده دوباره به حوزه اصفهان بازگشت و به مدت پنج سال به تحصیل و تحقیق خود دراین حوزه ادامه داد که مجموعا مدت اقامت و تحصیل وی در حوزه اصفهان نه سال طول کشید .(6) در همین مدت او به مراتب عالی اجتهاد دست یافت.

مرجعیت سید حسین طباطبایی بروجردی مطلق در قم

آیت الله بروجردی سال 1364 ه.ق. به علت معالجه بیماری از بروجرد به تهران آمد و در بیمارستان فیروز آبادی در دو مرحله مورد عمل جراحی قرار گرفت . سیل علمای اعلام از قم ، تهران و ... به عیادت ایشان شتافتند . در این هنگام چند نفر از فقهای سرشناس حوزه علمیه قم که در رآس آن ، حاج آقا روح الله خمینی قرار داشت ، از این فرصت بهره گرفتند و از آیت الله بروجردی جهت اقامت در قم و قبول مرجعیت جهان تشیع و رهبری و مدیریت حوزه علمیه قم دعوت به عمل آوردند

تألیفات سید حسین طباطبایی بروجردی

سید حسین طباطبایی بروجردی بر کتاب های فقیه شیخ صدوق، تهذیب الاحکام و استبصار شیخ طوسی، خصال و رجال و آمالی و علل الشرایع اسانیدی ضمیمه کرد. وی حاشیه بر کفایه آخوند خراسانی و نهایه طوسی نگاشت.

چند مورد از کتاب های او عبارت است از:

• حاشیه علی کفایه الاصول
• المهدی فی کتب اهل السنه
• الآثار المنظومه، انیس المقلدین
• مجمع الفروع، مناسک الحج
• جامع احادیث الشیعه
• مستدرک فهرست منتخب الدین
• تجرید اسانید الامانی
• تجرید اسانید الاستبصار.

نخستین بار از روی رسالهٔ عملیهٔ او کتاب توضیح المسائل نوشته شد که در زمان حیات و به تأیید خودش به چاپ رسید.

درگذشت سید حسین طباطبایی بروجردی

وی در ۱۰ فروردین ۱۳۴۰ (شوال ۱۳۸۰) در سن ۸۶ سالگی بر اثر بیماری قلبی درگذشت و در حرم فاطمه معصومه در قم به خاک سپرده شد. با این حال که او مقامی سیاسی و حزبی نداشت و به جز عراق و حجاز جای دیگری نرفته بود، خبر فوت او بازتابی وسیعی داشت، و دولت نیز تعطیل و راهی قم شد و سه روز عزای عمومی اعلام شد. شهربانی کافه ها را بست. در عراق و پاکستان سه روز عزای عمومی، و در سوریه، لبنان و کویت عزاداری شد. بازار تهران نیز تعطیل شد. سفیر شوروی پیام تسلیت فرستاد و بیشتر سفارتخانه های خارجی در تهران، در آن روز با پرچم های نیمه افراشته تعطیل شدند.

زندگی نامه حضرت شاه چراغ فرزند بزرگوار امام موسي كاظم