پیدایش لباس و به وجود آمدن مد و فشن امری تصادفی نبوده است. از ابتدا انسان ها به فکر راحتی، محافظت در برابر سرما و گرما و زیبایی با استفاده از لباس ها بوده اند. بنابراین طراحی و اختراع آیتم هایی که سرعت کاربری لباس ها را بالا می بردند و از طرفی آنها را زیباتر هم می کنند همیشه پر سر و صدا و پرطرفدار بوده است. در این مطلب در مورد یکی از مهمترین اختراعات بشر در زمینه ی لباس صحبت خواهیم کرد. از همه چیز درباره ی زیپ خواهیم گفت، تاریخچه زیپ، کاربردی ترین استفاده زیپ، انواع مختلف زیپ،بخش های مختلف زیپ و برندهای مطرح زیپ میخوانیم. در ادامه همراه ساعد نیوز باشید.
تاریخچه زیپ
قبل از اختراع زیپ ها زمان زیادی صرف پوشیدن و از تن در آوردن لباس ها می شد. اولین متدی که برای به هم بستن درز لباس ها به کار می رفت، دکمه بود. از سال 1851 سبک های مختلفی از زیپ ها، البته با شکل متفاوتی از زیپ های مدرن امروزی، را طراحی می کردند برای مثال Judson نوعی از آن را به اسم Locker Clasp اختراع کرد. اما زیپ های امروزی در سال 1913 توسط Sundback Gideon طراحی شدند. طرح او اولین اتصال دهنده شبیه به زیپ های کنونی ما بود. المنت های سری اول زیپ ها بیشتر فلزی بودند. در ابتدا بیشتر از همه برای راحت تر کردن پوشیدن بوت ها از زیپ استفاده می شد.
کاربردی ترین استفاده ی زیپ
از اصلی ترین و قدیمی ترین کاربردهای زیپ، پوشیدن و درآوردن لباس ها بوده است. باز کردن پشت یا جلوی لباس اغلب مهمترین کاربری زیپ برای ایجاد سهولت است، اگر زیپ بخشی از طراحی نباشد معموال به گونه ای دوخته می شود که دیده نشود و به آنها زیپ مخفی می گویند. هر کدام از لباس ها با توجه به مدل و کاربرد آن ها زیپشان در قسمتی دوخته می شود. پیراهن ها گاهی در پشت لباس زیپ مخفی می خورند و گاهی در پهلو. در مورد شلوارها هم متفاوت است، هم در جلوی شلوار هم در کنار پهلوها. زیپ ها جایگزین های خوبی برای دکمه ها و بندها هستند. آنها سرعت پوشیدن و درآوردن لباس را به نسبت دکمه ها و بندها بیشتر می کنند. از طرفی دوخته شدن زیپ در پشت لباس کمک می کند تا طراح به راحتی ایده های خود را در قسمت جلوی لباس پیاده کند.
انواع مختلف زیپ
زیپ ها انواع مختلفی دارند، هم در متریالی که با آن تولید می شوند و هم در طراحی آن ها و کاربریشان.
- زیپ معمولی: زیپ های معمولی انواعی هستند که المنت های آنها پس از دوخت دیده می شوند و لغزنده ی آنها نیز خیلی کوچک نیست. اگر در قسمت پشتی لباس دوخته شوند باید یک تکه پارچه روی آنها برای اینکه دیده نشوند بیاید. این زیپ ها برای دوخت کیف، کوسن و روبالشتی کاربرد دارند. زیپ های معمولی در انواع 10 تا 55 سانت در بازار یافت می شوند.
- زیپ مخفی: زیپ های مخفی به گونه ای طراحی شده اند که پس از دوخت فقط همانند یک درز دیده می شوند. لغزنده ی این مدل زیپ ها هم کوتاه تر و کم ضخامتتر است.
- زیپ جداشونده: احتمالا این زیپ ها را در ژاکت ها و کاپشن ها دیده اید. لغزنده یا اسلایدر روی یکی از نوارها می ماند و دو طرف زیپ از هم جدا می شود. طول این زیپ ها بین 30 تا 120 سانتیمتر است.
- زیپ دو طرفه: زیپ هایی که از دو طرف بالا و پایین باز و بسته می شوند. این زیپ ها هم در انواع پالتوها و کاپشن ها برای سهولت استفاده کاربرد دارند.
- زیپ فلزی: المنت ها با آلیاژ برنج هستند و لغزنده نیز فلزی است. از طرفی نوار این زیپ ها نیز باید از پارچه ای با ضخامت بیشتر برای تحمل باز و بسته شدن لغزنده و المنت های فلزی باشد.
بخش های مختلف زیپ
زیپ ها دو نوار پارچه ای با دندانه های پالستیکی و یا فلزی روبه روی هم هستند. این دندانه ها المنت نیز نامیده می شوند و هنگام بسته بودن زیپ با یکدیگر درگیر می شوند. المنت ها بر روی نوار زیپ سوار هستند. معمولا از جنس پلی استر، الیاف مصنوعی، پنبه و وینیل هستند. قسمت انتهایی آن دارای قفلی است که نوار زیپ را به هم نزدیک نگه داشته و از جدا شدن انتهای آن جلوگیری می کند. بخش متحرکی در زیپ ها وجود دارد، لغزنده یاslider باعث وصل شدن دو طرف نوار به هم می شود. در زیپ های دو طرفه دو عدد لغزنده برای بالا و پایین بردن زیپ از دو طرف وجود دارد و باقی انواع زیپ ها با یک لغزنده طراحی می شوند. پایان زیپ ها به هم متصل است و نگهداره یا stop bottom باعث می شود لغزنده از زیپ خارج نشود و به عنوان انتهای زیپ شناخته می شود.
استفاده از زیپ در طراحی لباس ها
زیپ، وسیله محبوبی است که به عنوان متصل کننده برای به هم وصل کردن موقت دو لبه از پارچه عمل می کند که از سه جزء اصلی به نام های نوار، قطعه لغزشی و المنت تشکیل شده است. در بسیاری از کاربردهای روزانه از زیپ استفاده می شود و در لباس، چمدان، کالاهای ورزشی، لوازم اردو و سایر استفاده های روزانه کاربرد دارند.زیپ جدا از بحث کاربردی بودن در لباس ها گاهی به عنوان طراحی هم استفاده می شود. یعنی برای سر جیب ها یا در بخش های مختلف آستین و یا حتی برای متصل کردن بخش های بالا تنه به پایین تنه استفاده می شود. در خیلی از موارد حتی از یکی از نوارهای زیپ استفاده می کنند.
برندهای برتر زیپ دنیا
زیپ یکی از ملزومات در استفاده از لباس هاست که در انواع مختلفی ساخته و روانه بازار می شود. بسیاری از خیاط ها و کسانی که در کار دوخت لباس و وسایل هستند، اقدام به خرید عمده زیپ از تولیدکنندگان آن می کنند.در همه ی آیتم ها و اجزا برندهایی هستند که در سطح جهانی مطرح می شوند. برندهایی که هم کیفیت بالایی دارند و هم در درجه های مختلفی برای لباس های لوکس و کژوال قرار می گیرند.
Riri
این زیپ ها به اسم رولز رویس زیپ هم شناخته می شوند که به دلیل کیفیت بالا و ظاهر شیک مطرح هستند. این برند برترین نوع زیپ بازار است و قیمت آن نیز منعکس کننده ی همین موضوع است. بهترین گزینه برای استفاده در کت های چرم، کیف های لوکس، شلوار جین و لباس ها است. لغزنده ی این زیپ ها از کیفیت بالایی برخوردار است و آن ها از لحاظ طراحی هم بسیار زیبا هستند. در اندازه های 4 ،6 و 8 میلی متری ساخته می شود. قیمت زیپ های Riri با توجه به اندازه و طول المنت ها متفاوت است.
YKK
هر کسی که اندک اطلاعاتی در مورد تولید زیپ داشته باشد، می داند که شرکت ژاپنی YKK(Yoshida Kogyo Kabushikikaisa) با فاصله ای بسیار از رقبایش در حال تاختن در بازار استیکی از زیپ های با کیفیت و پراستفاده میان تولیدکنندگان ایرانی YKK است. زیرا به نسبت کیفیت خیلی بالا، قیمت مناسب تری دارد. این زیپ ها در انواع فلزی و پالستیکی موجودند و زیپ شلوار، کت و شلوارهای مردانه را معمولا از این نوع انتخاب می کنند.
تاثیر زیپ ها روی فیک و اصل بودن محصول
یکی از روش ها تشخیص کیف اصل از کیف های فیک نوشته و لوگوی هک شده روی لغزنده ی آنهاست. کیف های اصل همیشه با زیپ های خود برند طراحی و تولید می شوند. البته این موضوع فقط برای کیف ها صدق نمی کند و لباس های برندهای معتبر همه با زیپ ها حک شده با نام خود آن برند طراحی و تولید می شوند.
نگهداری از زیپ ها
گاهی ممکن است زیپ هایی که استفاده می کنید دچار مشکل شوند. لغزنده ی آنها ممکن است بشکند یا لغزنده روی المنت ها روان بالا و پایین نشود. برای بعضی از لباس ها می شود با بروز مشکل، زیپ ها را تعویض کرد اما در بعضی از لباس ها و در بعضی شرایط این امکان وجود ندارد، پس بهتر است زیپ را تعمیر کنیم. می توانید از یک لغزنده ی جدید و یا نخی که به جای گیره ی لغزنده وصل می شود برای شکستگی لغزنده استفاده کنید و اگر لغزنده روان روی المنت ها بالا و پایین نمی شود روی المنت ها را صابون بکشید. برای اینکه از همه چیز درباره ی زیپ بدانید باید در مورد آن دقیق شوید و بهتر است که دوخت آن را هم یاد بگیرید. این کار به تعمیر لباس هایتان نیز کمک می کند.