«ضمیر شخصی» واژه ای است که در جمله جایگزین اسم می شود یا برای اینکه دوباره آن اسم تکرار نشود یا برای اینکه جمله کوتاه تر شود. می خواهیم با کاربرد ضمایر و ساختار دستوری آن در زبان انگلیسی آشنا شویم.
ضمیر فاعلی
ضمیر فاعلی کلمه ای است که جانشین اسم فاعل می شود. این ضمایر در فارسی دارای معادل هستند (من، تو، او، ما، شما، آنها). در جدول زیر با این ضمایر آشنا می شویم:
ضمیر جمع ترکی | فارسی | ضمیر مفرد ترکی | فارسی |
biz | ما | ben | من |
siz | شما | sen | تو |
onlar | آنها | O | او |
نکته
به دلیل اینکه در زبان ترکی، به انتهای افعال پسوند می چسبد، فعل به تنهایی بازگوکننده شخص و مفرد و جمع بودن هست و در بسیاری از موارد، به خصوص در مکالمات یا گفتار روزمره، ضمیر فاعلی در ابتدای جملات آورده نمی شود، مثلا:
Sen güzelsin = Güzelsin (تو زیبایی)
توجه
در زبان ترکی، ضمیر احترام وجود دارد و برای احترام هنگام خطاب به یک فرد از ضمیر siz به معنای شما استفاده می کنند.
ضمیر مفعولی
ضمایر شخصی مفعولی جایگزین مفعول جمله می شوند. در زبان فارسی این ضمایر معادلی ندارد و ما ضمیر مفعولی را با ترکیب حروف اضافه (معمولا “را” و “به”) با ضمیر می سازیم (به من، برای او …). در زبان ترکی، ضمیر مفعولی با چسباندن پسوند مفعولی به ضمایر فاعلی ساخته می شود. یکی از پسوندهای مفعولی معنای را و یکی معنای به می دهد. در جدول زیر با این ضمایر آشنا می شویم:
ترجمه | ضمیر مفعولی (غیر مستقیم) | ترجمه | ضمیر مفعولی (مستقیم) |
به من | bana | من را | beni |
به تو | sana | تو را | seni |
به او | ona | او را | onu |
به ما | bize | ما را | bizi |
به شما | size | شما را | sizi |
به آنها | onlara | آنها را | onları |
ضمایر در حالت مکانی
معادل فارسی این ضمایر در فارسی «نزد من، نزد تو، …» است. حرف اضافه نزد/پیش/دست در ترکی به صورت پسوند به انتهای ضمیر می چسبد:
bizde | نزد ما | bende | نزد من |
sizde | نزد شما | sende | نزد تو |
onlarda | نزد آنها | onda | نزد او |
ضمیر در حالت مفعول به
حرف اضافه «از» در زبان ترکی به صورت پسوند به ضمیر می چسبد. این حالت در جملات مقایسه ای و مفعول به استفاده می شود:
bizden | از ما | benden | از من |
sizden | از شما | senden | از تو |
onlardan | از آنها | ondan | از او |
ضمایر فاعلی
- Ben
- من
- Biz
- ما
- Sen
- تو
- Siz
- شما
- O
- او
- Onlar
- آنها
نکته : تلفظ حرف e در زبان ترکی استانبولی حالت فتحه و کسره آن نزدیک به هم می باشد.به نحوه تلفظ Ben و Sen در فایل صوتی دقت کنید.
تصویر زیر ضمایر فاعلی در زبان ترکی استانبولی را نشان می دهد.
پسوند های ملکی
الف) پسوند های ملکی در زبان ترکی استانبولی طبق آخرین حرف صدادار کلمه به صورت زیر می باشند.
ضمایر فاعلی
پسوند های ملکی
Ben
-ım/ -im/ -um/ -üm
Sen
-ın/-in/-un/-ün
O
-ı/-i/-u/-ü
Biz
-ımız/ -imiz/-umuz/-ümüz
Siz
-ınız/-iniz/unuz/ünüz
Onlar
-ları/-leri
نگران نباشید نیاز به حفظ کردن هیچ کدام از این پسوند ها نیست. کافیست به املای کلمه و آخرین حرف صدا دار کلمه دقت کنید به عنوان مثال برای ضمیر فاعلی Ben :
اگر آخرین حرف صدادار a-ı باشد پسوند ım می آید.
اگر آخرین حرف صدادار e-i باشد پسوند im می آید.
اگر آخرین حرف صدادار o-u باشد پسوند um می آید.
اگر آخرین حرف صدادار ö-ü باشد پسوند üm می آید.
جدول زیر نمونه ای پسوند های ملکی در زبان ترکی استانبولی نشان می دهد.
- e-i
- a-ı
- o-u
- ö-ü
- ev-im
- ad-ım
- telefon -um
- gün-üm
- ev-in
- ad-ın
- telefon-un
- gün-ün
- ev-i
- ad-ı
- telefon-u
- gün-ü
- ev-imiz
- ad-ımız
- telefon-umuz
- gün-ümüz
- ev-iniz
- ad-ınız
- telefon-unuz
- gün-ünüz
- ev-lerı
- ad-ları
- telefon-ları
- gün-ları
مثال :
Benim kolum
دست من
Bizim kolumuz
دست ما
Senin kolun
دست تو
Sizin kolunuz
دست شما
Onun kolu
دست او
Onların kolları
دست آنها
ب) پسوند های ملکی برای کلماتی که به حروف صدا دار ختم می شوند به صورت زیر می باشد. به جدول زیر دقت کنید.
- Ben
- -m
- Biz
- -mız/ -miz/-muz/-müz
- Sen
- -n
- Siz
- -nız/-niz/ -nuz/ -nüz
- O
- -sı/ -si/ -su/ -sü
- Onlar
- -ları/ -leri
مثال:
- baba-m
- anne-m
- Palto-m
- ütü-m
- baba-n
- anne-n
- Palto-n
- ütü-n
- baba-sı
- anne-si
- Palto-su
- ütü-sü
- baba-mız
- anne-miz
- Palto-muz
- ütü-müz
- baba-nız
- anne-niz
- Palto-nuz
- ütü-nüz
- baba-ları
- anne-leri
- Palto-ları
- ütü-leri
ضمایر ملکی
ضمایر ملکی در زبان ترکی استانبولی طبق جدول زیر می باشند
- Ben
- Benim
- Biz
- Bizim
- Sen
- Senin
- Siz
- Sizin
- O
- Onun
- Onlar
- Onların
جملات نمونه زیر را ببینید
benim evim çok güzel
خانه من بسیار زیبا است
bizim evimiz çok güzel
خانه ما بسیار زیبا است
senin evin çok güzel
خانه تو بسیار زیبا است
sizin eviniz çok güzel
خانه شما بسیار زیبا است
onun evi çok güzel
خانه او بسیار زیبا است
onların evleri çok güzel
خانه آن ها بسیار زیبا است
مثال:
معنی جملات
Merhaba
سلام
adın ne
نام تو چیست؟
adım Ayşe?
نامم آیشه است
senin adın ne?
نام تو چیست؟
benim adım Mehmeh
نام من مهمت است
memnun oldum
خوش وقتم
ben de memnun oldum
من هم خوش وقتم