زمان و روش های واکسیناسیون جوجه

واکسیناسیون جوجه و یا واکسن جوجه و پرنده ها در سنین مختلف مهمترین بخش پرورش محسوب می شود .باید با نظارت خاصی و توسط گروه واکسینه تور مجرب تزریق شود.

انواع واکسنهای مورد استفاده برای جوجه

در حال حاضر و بطور کلی ، دو نوع واکسن مختلف برای استفاده در طیور صنعتی وجود دارد:

واکسن های زنده تخفیف حدت داده شده

با توجه به جمعیت و بزرگی گله ، واکسنهایی حاوی ویروسهای تخفیف حدت داده شده ، ( با وجود محدودیتهای محیطی موجود ) بصورت گسترده مورد استفاده قرار میگیرند .استفاده از این واکسنها با استفاده از تکنیکهای عملی موجود صورت می پذیرد . بطور معمول ، روشهای آب آشامیدنی و یا اسپری ، برای واکسیناسیون این واکسنها استفاده میشوند .اما برخی از واکسنهای زنده را بایستی با روشهای اختصاصی چون قطره چشمی و یا تزریق ، استفاده نمود.

واکسنهای غیرفعال

این دسته از واکسنها ، بطور معمول در واحدهای پرورش مرغهای مادر یا تخمگذار استفاده میشوند و نیازمند مدیریت اختصاصی میباشند .تمامی اینگونه واکسنها ، واجد انواع تقویت کننده ها در جهت متعادل سازی پاسخ ایمنی بدن پرنده به آنتی ژنها میباشند .در ساخت این واکسنها ، عموما از تقویت کننده هایی چون روغن های معدنی و هیدروکسید آلومینیوم استفاده میشود .

زمان واکسیناسیون جوجه یک روزه

در ابتدا باید خاطر نشان شد طیور بومی بهترین زمان برای واکسیناسیون جوجه های حداقل 1 ماه می باشد.باید به جوجه های سالم و بدون هیچ نوع مشکلی بصورت زیر جلدی سینه و ران تزریق شود.

روش های واکسیناسیون جوجه

در ادامه روش های رایج و متداول واکسیناسیون جوجه را معرفی می کنیم.

واکسیناسیون جوجه به روش زیر جلدی یا تزریق داخل عضله

کلیه واکسنهای کشته و بعضی از واکسنهای زنده را میتوان به روش تزریق اجرا نمود. مزیت این روش پوشش یکنواخت برای کلیه پرنده ها است اما واضح است که این روش مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی است. واکسن مارک غالبا به جنین ۱۸ روزه با جوجه یک روزه در جوجه کشی تزریق میشود. واکسیناسیون پرنده های مسن تر نباید در برنامه محدودیت یک روز در میان در صبح روز دان صورت گیرد زیرا گرفتن پرنده موجب استفراغ خوراک میشود

واکسیناسیون جوجه به روش آب آشامیدنی

روش معمول برای اجرای واکسنهای زنده از قبیل برونشیت، نیوکاسل و گامبرو از طریق آب آشامیدنی میباشد. در این روش به منظور اطمینان از پوشش کامل گله ضروری است که ۱ تا ۳ ساعت قبل از توزیع واکسن آب از دسترس پرنده ها خارج شود. در هوای گرم (۳۰ درجه سانتی گراد ) یک ساعت محرومیت از آب کافی است در حالیکه در شرایط معتدل ( ۲۲ درجه سانتی گراد ) ۳ ساعت تشنگی ضروری است. هدف اصلی از قطع آب اطمینان از تمایل کلیه پرنده ها به آب است البته نباید پرنده ها به طور شدید تشنه شوند. اگر پرنده ها قبل از اجرای واکسن آشامیدنی آب بدن خود را از دست بدهند میزان دریافت واکسن غیر یکنواخت شده زیرا ۵۰ تا ۶۰ درصد پرنده های غالب در گله كل واکسن یا آب را مصرف مینمایند.

بدلیل اینکه در این روش واکسنها زنده هستند در زمان اجرا میبایست دقت زیادی از لحاظ عدم بروز شوک حرارتی یا وجود مواد آلی خارجی به عمل آید. آب آشامیدنی بسیاری از مرغداریها به منظور از بین بردن ویروسهای طبیعی کلر زنی میشود. کلر با سایر مواد ضد عفونی کننده، ویروس واکسن را خواهند کشت بنابراین باید از اضافه کردن مواد ضدعفونی کننده به آب واکسن خود داری کرد.

بهتر است که کلر زنی آب ۶۸ ساعت قبل از اجرای واکسن قطع شود. به منظور محافظت واکسن از تأثیر منفی باقی مانده کلر ( بیش از یک قسمت در میلیون ) یا سایر مواد آلوده کننده آب، معمولا به آب واکسن پودر شیر خشک بدون چربی اضافه میشود. اگر آلودگی آب با ویروسها یا باکتریها در حد بالایی باشد بطوریکه قطع کلر به مدت ۶۸ ساعت قبل از اجرای واکسن غیر ممکن است بهتر است از منبع آب جداگانه و آبخوری های مجزا جهت اجرای واکسن استفاده نمود. نکته دیگری که باید توجه نمود این است که آبخوریها قبل از توزیع واکسن شسته شوند. واکسن میبایست به دقت با آب و پودر شیر خشک مخلوط شود.

به طور معمول میزان آب مورد استفاده برای واکسن ۳۰ درصد از مقدار آبی است که در روز توسط پرنده مصرف میشود. میزان افزودن پودر شیر خشک بدون چربی یک کیلو گرم به ازای هر ۶۰۰ لیتر آب میباشد. ابتدا میبایست واکسن در مقدار کمی آب به دقت حل شده، سپس به منبع محلول آب و شیرخشک افزوده شود. محلول آماده شده را میتوان به داخل سیستم آبخوری پمپ نمود. نباید واکسن را از طریق توزیع کننده دارو استفاده نمود. در جدول – 4 میزان مصرف آب توسط نیمچه های مادر در دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد به همراه آب و واکسن و پودر شیر خشک مورد نیاز برای ۱۰ هزار پرنده آورده شده است

اگر واکسن از طریق پمپ وارد سیستم آبخوری می شود می بایست شير انتهای مسیر تا زمانی که مایع حاوی شیر مشاهده شود باز باشد. برای اطمینان از مصرف واکسن توسط کلیه پرنده ها باید ۲ تا ۳ دفعه در طول سالن به خصوص در کناره دیوارها قدم زد و پرنده ها را به حرکت در آورد.

زمان واکسیناسیون جوجه در برابر بیماری های مختلف

1. E.coli: با توجه به سن در یک روزه.
2. بیماری مارک: با توجه به بیماری در یک روزه تا 3 هفته سن داشتند.
3. بیماری های عفونی بورس (بیماری گامبورو): با توجه به بیماری 10-28 روزگی داده شود.
4. برونشیت عفونی: با توجه به بیماری در سن 16 – 20 هفته داه شود.
5. زمان تزریق واکسن نیوکاسل: با توجه به بیماری در 16 – 20 هفته سن داشتنه باشند.
6. سالمونلوز: با توجه به بیماری در 1 روزگی تا 16 هفته سن داشته باشند.
7. کوکسیدیوز: با توجه به بیماری در 1 روزگی تا 9 روز است.
8. لارنگوتراکئیت عفونی: از 4 هفته سن تا بلوغ ( این نوع واکسن بیشتر در مرغ تخمگذار و مادر تزریق می شود).

اکثر تولید کنندگان واکسن توصیه می کنند واکسیناسیون در مرغ های تخمگذار (مادر) و پرندگان بالغ حداقل 2 هفته قبل از شروع به تخمگذاری داده شوداین تضمین می کند که دریافت کننده خالص واکسن جوجه یک روزه می باشد و به مرغان مادر استرسی وارد نمی شود.

آماده سازی جوجه برای واکسیناسیون

کسانی که واکسیناسیون جوجه را انجام می دهند به خوبی بر این امر آگاه هستند که این کار را باید زمانی انجام دهند که استرسی به جوجه ها وارد نشود. آماده سازی جوجه ها برای واکسیناسیون بسیار مهم است. توجه داشته باشید یکی از زمینه هایی که باید آن را فراهم کنید، نداشتن بیماری در جوجه ها است. جوجه هایی که واکسینه می شوند نباید از قبل بیماری داشته باشند. بهترین زمان برای تزریق واکسن در ساعاتی از روز است که هوا معتدل یا خنک باشد. حتی المقدور در در ساعات پایانی روز عمل واکسینه شدن جوجه ها را انجام دهید تا جوجه ها از لحاظ آب و هوایی دچار استرس نشوند. یکی دیگر از نکاتی که در هنگام زدن واکسیناسیون باید به آن توجه ویژه داشته باشید، مطالعه کاتالوگ یا راهنمای واکسیناسیون است. توصیه می کنیم با یک دامپزشک مجرب در این باره مشورت نمایید.

بررسی سلامت جوجه های واکسینه نشده

بررسی سلامت کلی از جوجه های واکسینه نشده از اهمیت بسزایی برخوردار است. واکسن زدن به پرندگان بیمار و بی حال مساوی با مرگ پرنده می باشد،و به عنوان ویروس ممکن است بیش از حد قوی و پرنده ها را بکشد.بهترین راه برای اطمینان لازم از هرگونه مشکل از بیماری یا استرس بهتر است دامپزشک مجرب از گله شما بازدید کند تا صحت سلامت گله را تایید نماید.درهمان زمان با صلاح دید، دامپزشک میتواند به شما درمورد بهترین راه برای واکسن زدن به گله مشورت دهد.برخی از روش های واکسیناسیون نیاز به یک یا دو نفر دیگر به عنوان کمک دارید تا به شما برای جمع آوری پرنده ها اقدام نمایید و به پرنده کمترین استرسی وارد شود و در مدت زمان کوتاهی عمل واکسیناسیون به اتمام برسد.قبل از واکسن توجه نمایید بخوبی نیدل و سرنگ استریل شده باشد.

دلایل بی حال بودن جوجه مرغ و روش های درمان