به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایسنا، رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی ۱۹ دی درباره ی گمانه زنی ها و مباحث جاری در فضای سیاسی کشور پیرامون رفتار جمهوری اسلامی در قبال برجام و وظایف آمریکا در این خصوص، گفتند «ما هیچ اصراری نداریم، هیچ عجله ای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلاً مسئله ی ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد. آنچه مطالبه ی منطقی ما و مطالبه ی عقلانی ما است، رفع تحریمها است؛ این حقّ غصب شده ی ملّت ایران است.» این جملات مواضعی بود که رهبر انقلاب آن را به عنوان «سخن پایانی و قطعی» جمهوری اسلامی اعلام کردند.
پایگاه اطلاع رسانی KHAMENEI.IR ذیل پرونده «حرف قطعی» موضع جمهوری اسلامی در زمینه ی تحریم ها و برجام را در گفت وگو با آقای دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه بررسی می کند.
یکی از موضوعاتی که رهبر انقلاب در سخنرانی تلویزیونی شان در سالروز قیام ۱۹ دی مطرح کردند، بحث توقف تحریم ها علیه ملت ایران بود. به عنوان سؤال اوّل، چرا غربی ها و مشخصا دولت آمریکا موظف اند همه ی تحریم ها علیه ملت ایران را بردارند؟ و چرا برچیده شدن تحریم ها بر بازگشت آمریکا به برجام اولویت دارد؟
آمریکایی ها بعد از اینکه از برجام خارج شدند، هم تحریم های گذشته را برگرداندند و هم اینکه با عناوین جدید تحریم ها را دشوارتر کردند. لذا صرف بازگشت آمریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمی کند. به خاطر اینکه برجام در شرایطی مذاکره شد که نوع دیگری از تحریم ها علیه ایران مطرح بود و رفع آن تحریم ها در داخل برجام تشریح شد؛ یعنی هدف برجام هم این بود که آن تحریم ها را بردارد. امروز برای اینکه آن شرایط فراهم بشود، صرفاً بازگشت به برجام برای آمریکا کافی نیست، بلکه باید تحریم ها را بردارد یعنی نه اینکه بگوید مثلاً من عین کلمات برجام را اجرا می کنم. ترامپ در این چهار سال تلاش کرد که برجام را از محتوا تهی بکند و تحریم هایی را تحمیل بکند که اگر آمریکا به برجام برگردد هم آن تحریم ها کماکان باقی بماند. مثلاً بانک مرکزی و وزارت نفت ما را از تحریم های تحت عنوان هسته ای خارج کردند و با عنوان تروریسم تحریم کردند. اصلاً عناوین و نحوه ی انتصاب تحریم ها را هم عوض کردند.
رهبر انقلاب همین فرمایشات در سخنرانی اخیرشان را به ما نیز فرموده بودند و ما هم بر اساس آگاهی ای که از دیدگاه ایشان داشتیم از مدت ها قبل اعلام کردیم آنچه که باید آمریکا انجام بدهد، انجام وظیفه هایی است که چهار سال از آن تخطّی کرده و اوّل از همه باید آن کار را انجام بدهد. هرچند اوباما هم خیلی با تعهد به وظایف خودش عمل نکرد؛ امّا در چهار سال گذشته، هدف ترامپ نابودکردن برجام بود. آمریکا اوّل باید تعهداتش را انجام بدهد، بعد موضوع بازگشت آمریکا به برجام یک مسئله ی ثانوی است. موضوع اصلی این است که روابط اقتصادی ما با کشورها عادی بشود. اگر به برجام و قطعنامه ی ۲۲۳۱ نگاه کنید، تعهدی که آنجا وجود داشته درواقع عادی سازی روابط اقتصادی ایران با دنیا بوده که به دلیل تحریم های آمریکا و اتحادیه ی اروپا و به دلیل تبعیت بسیاری از آمریکا، بدون هیچ منطقِ قانونی ای غیرعادی شده بود و در این چهار سال هم با فشارهایی که ترامپ آورد این وضعیت ادامه پیدا کرد. لذا خواست رهبر انقلاب، مسئولین کشور و مذاکره کنندگان همین است که مهم ترین اولویت، برداشته شدن تحریم هاست. بعد از آن بحث ورود آمریکا به برجام مورد توجه قرار می گیرد.
همان طور که می دانید آمریکا و اروپا برای رفع تحریم ها باید یک سری گام های عملی بردارند. این اقدامات چیست؟ چه خسارت هایی از ناحیه ی خروج آمریکا از برجام به ما وارد شده و این خسارت ها چگونه قابل جبران هست؟
گام های عملی این است که باید روابط اقتصادی ایران با جهان عادی بشود؛ یعنی حل و فصل تمام اقداماتی که آمریکا کرده و باعث شده رابطه ی اقتصادی با ایران را محدود بکند. ما با آمریکا کاری نداریم.
امّا اگر بخواهیم وارد جزئیات بشویم، باید محدودیت هایی که برای فروش نفت ایران ایجاد کردند را بردارند. نفت ایران مشتری دارد، ولی آمریکایی ها با روش های زورمندانه و فشار مانع شدند که مشتری ها نفت ایران را خریداری کنند. خب این هم باید متوقف بشود. باید روابط بانکی ما به حالت اوّلیه برگردد. باید قراردادهایی که ما داشتیم با شرکت های مختلف اجرایی بشود. باید طرف های مختلف کارگزاری های بانکی ما به حالت اوّل برگردند. مشکلاتی که برای حمل ونقل و بیمه ی ما بوده باید برگردانند.
به عبارت دیگر، آنچه که در ضمیمه ی دوم برجام هست تأکید بر آثار اقدامات دارد. نه فقط اینکه آقای بایدن یک متنی را امضاء بکند. امضاء ضروری است، امّا این فقط شرط لازم است. شرط کافی این است که ما آثار اقدامات آمریکا را ببینیم. هم در برجام، هم در بحث تعهدات اتحادیه ی اروپا و هم در بحث تعهدات آمریکا مطرح و تأکید شده است. حرفی که ما در چهار سال گذشته به اروپایی ها زدیم این است که درست است شما یک سری امضاء کردید و یک رشته تحریم ها را برداشتید، امّا مردم ایران اثری نمی بینند. الآن مردم ایران می بینند که شرکت های اروپایی ایران را ترک کردند. این ها اثراتی است که ما باید ببینیم.
در مورد خسارت نیز رهبر انقلاب هم در فرمایشاتشان به ما، هم در سخنرانی عمومی شان فرمودند که موضوع خسارت از موضوعاتی است که باید در مراحل بعدی مورد بحث قرار بگیرد. واقعاً هم باید مشخص باشد که برجام مثل یک در گردان نیست که شما از یک طرف وارد و از طرف دیگر خارج بشوید. بالاخره روابط بین الملل قاعده دارد. اقدامات آمریکا باعث خسارت بر مردم ایران شده و حتماً در مراحل بعدی موضوعاتی که مورد نظر ما هست برخی سوءاستفاده هایی است که شاید انجام بدهند و همین طور جلوگیری از تکرار اقدامی است که آمریکا کرد. ما نباید فراموش کنیم که پنجاه شرکت چینی هم توسط آقای ترامپ در چهار سال گذشته تحریم شدند و شرکای ما ضربه و ضرر دیدند. این ضررها هم باید جبران بشود.
در بین صحبت های رهبر انقلاب یک گزاره ای وجود دارد که مسئله ی ما بازگشت آمریکا به برجام نیست، بلکه رفع تحریم های ظالمانه است. آیا بازگشت آمریکا به برجام برای ما فوایدی هم دارد؟
بعد از قطعنامه ی ۲۲۳۱، حضور آمریکا در برجام تنها در صورتی مفید است که مزایای اقتصادی برای ایران داشته باشد. هدف جمهوری اسلامی از حضور آمریکا در برجام با ۲۲۳۱ محقق شده؛ یعنی قطعنامه ها لغو شدند. الآن آمریکا می تواند این امتیاز را با واردشدن به برجام دوباره به دست بیاورد و این امتیازی نیست که به ما می دهد، بلکه امتیازی است که برای خودش به دست می آورد که بر اجرای برجام می تواند نظارت بکند.
لذا بازگشت آمریکا به برجام بدون برداشتن تحریم ها نه تنها منفعتی برای ما ندارد، بلکه منفعت صرف برای آمریکاست.
مسئله ی دیگری که در بیانات رهبر انقلاب و سایر مسئولین هست، موضوع تعهدات متقابل است. تحلیل شما از قانون مجلس و اقدام اخیرِ دولت چیست؟ وزارت خارجه و دولت در قبال برگشت تعهدات در حوزه ی برجام چه برنامه ای دارند؟
ما یک روندی را بعد از خروج آمریکا از برجام شروع کردیم و دو دور این روند را نهایی کردیم. در آذرماه ۹۷ به اروپایی ها نامه نوشتیم و گفتیم ما تا حالا دو دوره به شما فرصت دادیم، (از اردیبهشت ۹۷ تا آذر ۹۷، بیش از شش ماه) اگر الآن راهی پیدا نکنید ما شروع به اجرای حقمان در ماده ی ۳۶ می کنیم. شش ماه دیگر هم فرصت پیدا کردند تا نزدیک به اردیبهشت ۹۸ که از آن زمان ما شروع کردیم و اقدامات خودمان را در پنج مرحله اجرایی کردیم. این پنج مرحله را هم با هماهنگی هیئت عالی نظارت بر برجام که بر اساس دستور رهبر انقلاب بعد از پذیرش برجام عملیاتی شده بود طراحی و اجرایی کردیم و در مرحله ی پنجم اعلام کردیم که به جز نظارت آژانس ما هیچ محدودیت دیگری از برجام را قبول نداریم.
آن ها نه تنها به عهدشان وفا نکردند، بلکه تخلف هم کردند. البته ما همواره اعلام کردیم که می توانیم در صورت اجرای تعهدات طرف مقابل با توجه به اینکه کشور قانون مداری هستیم و به عهدمان وفا می کنیم، به تعهداتمان برمی گردیم. لذا این اقدام از اردیبهشت ۹۸ شروع شد و در پنج مرحله پیش رفت. مرحله ی آخرش در اواخر سال ۹۸ بود و ما رسماً به اعضای برجام اعلام کردیم که دیگر ما تعهدی نسبت به محدودیت های هسته ای مان نداریم؛ یعنی ما همان زمان هم می توانستیم غنی سازی ۲۰ درصد را اجرا بکنیم و امکانش را هم داشتیم، کمااینکه با فاصله ی بسیار اندکی از مصوبه ی مجلس این کار انجام شد.
امّا دولت در مورد مصوبه ی مجلس نظرات متفاوتی داشت و ما آن نظرات را ابراز کردیم، ولی وقتی مصوبه ی مجلس تبدیل به قانون شد، همه تابع قانونیم. اصلی که ما را هدایت می کند قانون است. همان زمانی که مصوبه ی مجلس تصویب شد، من در یک اجلاس بین المللی که به صورت وبیناری شرکت می کردم، اعلام کردم که اگر مراحل قانونی این مصوبه طی بشود ما اجرا می کنیم. وقتی هم مراحل قانونی طی شد، ما اجرا را شروع کردیم. در اجلاس وزرای ۱+ ۴، من به صراحت گفتم شما ادعا می کنید که کشورهای دموکراتیکی هستید، چطور از ایران می خواهید که مهم ترین اصل دموکراسی که رعایت نظراتِ نمایندگان مردم هست را عمل نکنیم؟
رهبر انقلاب هم در جلسه ای فرمودند که مصوبه ی مجلس باید اجرا بشود. آقای دکتر روحانی و آقای دکتر صالحی هم گزارش دادند که به آژانس اعلام شده و اجرا می شود. اگر خاطرم باشد جلسه روز شنبه بود و دوشنبه ساعت یازده صبح این اقدام انجام شد.
دولت آئین نامه ای را تصویب کرد و بر اساس آن آئین نامه کار سازمان انرژی اتمی شروع شد. بحمدللّه توفیقاتی که سازمان انرژی اتمی در پنج سال گذشته در چهارچوب برجام کاملاً مبتنی بر تعهداتمان و بعد از شروع اجرای ماده ی ۳۶ داشته، این امکان را به ما داد که همه ی مصوبات مجلس را در ظرف های زمانی که دولت و مجلس توافق و تعیین می کنند، اجرا کنیم و به همین ترتیب هم تا حالا پیش رفتیم. تولید غنی سازی ۲۰ درصد شروع شده و ما موارد را اعلام کردیم. بقیه ی موارد هم بر اساس چهارچوب هایی که تعیین شده و بر اساس منافع ملی پیش خواهد رفت. زمان بندی آن را هم دولت در آئین نامه ی اجرایی اش مشخص کرده که ان شاءاللّه عملی خواهد شد.
یک نکته ای که در صحبت های رهبر انقلاب مطرح بود «تعهد در مقابل تعهد» است. در مورد تعهدات طرفین صحبت شد، ولی نقشه ی راه ما در قبال تعهد احتمالی چه خواهد بود؟
همان طور که عرض کردم فرمایشات عمومی و خصوصی رهبر انقلاب یکی است. لذا به ما قبلاً هم دستور داده بودند و ما هم بر اساس ارشادات ایشان سیاست بیانیه در برابر بیانیه، امضاء در برابر امضاء، اجرا در برابر اجرا را انجام دادیم. اگر آن ها می خواهند به برجام برگردند و تعهداتشان را انجام دادند، ما هم تعهداتمان را انجام می دهیم. اگر آقای بایدن دستور اجرایی امضاء بکند، ما هم امضاء می کنیم. هر وقت اجرا کردند ما هم اجرا می کنیم. این مراحلی است که کاملاً مشخص تدوین شده و فقط هم دستوری نیست. این آمریکاست که خارج شده و باید تعهداتش را انجام بدهد. همان طور هم که رهبر انقلاب فرمودند بازگشت به برجام اصل نیست، اجرای تعهدات اصل است.
یک نکته ای را هم عرض بکنم؛ در چهار سال گذشته یک بار دیگر ثابت شد که فشار بر ایران کار نمی کند. آمریکایی ها واقعاً فکر می کردند فشاری که در دوره های گذشته بر ایران واردشده، کافی نبوده و عنوان آن را فشار حداکثری گذاشتند. خیال می کردند اگر فشار حداکثری بیاورند تأثیر می گذارد. اگر خاطرتان باشد در اردیبهشت ۹۷ که از برجام خارج شدند، پیش بینی آقای بولتون، مشاور امنیت ملی وقت آقای ترامپ این بود که ایران نمی تواند چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب را برگزار کند. خب دیدند که مردم ما با صلابت نه تنها چهلم که چهل ویکمین و چهل ودومین سالگرد پیروزی را هم برگزار کردند و در آینده ان شاءالله برگزار می کنند. شهید بزرگوار ما سردار سلیمانی را با بُزدلانه ترین روش در نیمه ی شب در یک اتومبیل غیرجنگی به وسیله ی پهپاد زدند که نشان دهنده ی بُزدلی بود و شرم ابدی برای ترامپ شد؛ ولی بعد از این خسارت عظیم، کماکان مقاومت سربلند ایستاده و ادامه می دهد.
تاکنون هفت رئیس جمهور آمریکا سعی کردند بر ایران فشار بیاورند، ولی شکست خوردند. امروز همه ی دنیا می گوید سیاست فشار حداکثری نه تنها شکست خورد، بلکه شکست فجیعی خورد.
اگر طرف های برجام، بخواهند شرایط جدیدی برای برداشتن تحریم ها مطرح کنند، موضع ما چه خواهد بود؟
به هیچ وجه حق ندارند چنین کاری بکنند. اوّلاً موضوع برجام موضوع هسته ای ایران بود و موشکی ربطی به این نداشت و اگر قطعنامه ی شورای امنیت هم اشاره ای به موشکی کرده بود، به موشک دارای کلاهک هسته ای اشاره کرده بود. وقتی ایران سلاح هسته ای نداشته باشد، موشک دارای کلاهک هسته ای هم دیگر معنی نمی دهد. لذا اصلاً موضوعیت ندارد، ضمن اینکه خط قرمز ما هم است. ثانیاً طرف های برجام که سالانه بالای صد میلیارد دلار سلاح به منطقه می فروختند، در موقعیتی نبودند که به ایران بگویند شما ابزار دفاعی ات را از دست بده. وقتی آن ها این بحث را مطرح می کردند ما علاوه بر اینکه می گفتیم موشک ربطی به برجام ندارد، می گفتیم آیا شما حاضرید فروش تسلیحاتتان به منطقه را متوقف کنید؟ آیا کشورهای منطقه حاضرند هزینه ی نظامی شان را به هزینه ی نظامی ایران برسانند؟
اروپایی ها و آمریکایی ها باید بدانند ما موضوعی را که یک بار مذاکره و توافق کردیم، دوباره مذاکره نخواهیم کرد. قاعده ی مذاکره این نیست. آن ها باید سیاست زیاده خواهی را کنار بگذارند. اگر با دیگران می توانند مذاکره کنند، بروند از نو مذاکره کنند. آمریکایی ها یک اصطلاحی دارند که می گویند آنچه مال من است که مال من است، ولی آنچه مال تو است قابل مذاکره است. اگر این قاعده را با دیگران به کار می برند باید این نکته را متوجه باشند که چنین قاعده ای را با ایران به عنوان قدیمی ترین ملت جهان هیچ گاه نمی توانند انجام بدهند.
ایوانکا ترامپ هم پشت پدر را خالی کرد!
