به گزارش سرویس بارداری و زایمان پایگاه خبری ساعدنیوز، احساس اولین لگدها و حرکات جنین در شکم، یکی از شیرینترین و هیجانانگیزترین تجربیات دوران بارداری برای هر مادری است. این حرکات نه تنها پیوند عمیقی بین مادر و فرزند ایجاد میکند، بلکه نشانهای مهم از سلامت و رشد طبیعی جنین به شمار میرود. به همین دلیل، هرگونه کاهش یا توقف در این حرکات میتواند به سرعت باعث استرس و نگرانی مادر شود. اما آیا تکان نخوردن جنین همیشه یک علامت خطر است؟ در این مقاله به طور کامل به بررسی دلایل تکان نخوردن جنین، از موارد طبیعی و بیخطر گرفته تا شرایطی که نیاز به توجه فوری پزشکی دارند، میپردازیم تا با آگاهی کامل، این دوره حساس را با آرامش بیشتری سپری کنید.
در بسیاری از موارد، کم شدن حرکات جنین دلیلی برای نگرانی ندارد و به شرایط فیزیولوژیک طبیعی او باز میگردد. شناخت این دلایل میتواند از استرس بیمورد شما بکاهد.
1. چرخه خواب جنین: جنین نیز مانند یک نوزاد، چرخههای خواب و بیداری مشخصی دارد. این چرخههای خواب میتوانند از 20 تا 90 دقیقه طول بکشند. در طول این مدت، کاملاً طبیعی است که جنین هیچ حرکتی نداشته باشد. معمولاً جنین در زمان استراحت مادر، فعالیت بیشتری دارد و زمانی که مادر فعال است، حرکات جنین او را به خواب میبرد.
2. وضعیت قرارگیری مادر: گاهی اوقات وضعیت بدن شما میتواند احساس حرکات جنین را دشوارتر کند. برای مثال، زمانی که ایستادهاید یا مشغول فعالیت هستید، کمتر متوجه حرکات او میشوید. برای شمارش دقیق حرکات، بهتر است به پهلوی چپ دراز بکشید؛ این کار خونرسانی به جفت را افزایش داده و جنین را فعالتر میکند.
3. موقعیت جفت در رحم: اگر جفت شما در دیواره جلویی رحم قرار گرفته باشد (جفت قدامی یا Anterior Placenta)، مانند یک بالشتک عمل کرده و ضربات و حرکات جنین را جذب میکند. در این حالت، مادر حرکات را ضعیفتر و کمتر از حد انتظار حس میکند، در حالی که جنین کاملاً فعال و سالم است. این موضوع معمولاً در سونوگرافی مشخص میشود.
4. فضای محدود در اواخر بارداری: با نزدیک شدن به ماههای پایانی بارداری و بزرگتر شدن جنین، فضای داخل رحم برای حرکات چرخشی و لگدهای محکم محدودتر میشود. در این دوران، نوع حرکات تغییر کرده و بیشتر به شکل کشش یا جابجاییهای آرام احساس میشوند. این تغییر الگو لزوماً به معنای کاهش سلامت جنین نیست.
در کنار دلایل طبیعی، برخی شرایط جدی نیز میتوانند باعث کاهش یا توقف حرکات جنین شوند که نیازمند بررسی فوری پزشکی هستند.
1. مشکلات مربوط به جفت و بند ناف: هرگونه اختلال در عملکرد جفت (مانند نارسایی جفت) یا پیچ خوردن بند ناف به دور گردن یا بدن جنین، میتواند اکسیژن و مواد مغذی دریافتی او را کاهش دهد. در این حالت، جنین برای حفظ انرژی، حرکات خود را کم میکند. این یکی از جدیترین دلایل کاهش حرکت است و باید فوراً بررسی شود.
2. کاهش مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرآمنیوس): مایع آمنیوتیک فضای کافی برای حرکت جنین را فراهم میکند. کاهش حجم این مایع میتواند حرکات را محدود کرده و نشانهای از وجود مشکل در سلامت جنین یا کیسه آب باشد.
3. استرس و اضطراب مادر: استرس شدید مادر باعث ترشح هورمون کورتیزول میشود که میتواند از طریق جفت به جنین منتقل شده و بر فعالیت او تأثیر منفی بگذارد. مدیریت استرس در دوران بارداری برای سلامت هر دوی شما ضروری است.
4. مصرف برخی داروها یا مواد توسط مادر: مصرف داروهای آرامبخش، مسکنهای قوی یا مواد مخدر میتواند جنین را نیز تحت تأثیر قرار داده و باعث خوابآلودگی و کاهش فعالیت او شود.
از هفته 28 بارداری به بعد، پزشکان توصیه میکنند که حرکات جنین خود را به طور منظم کنترل کنید. بهترین روش برای این کار به شرح زیر است:
یک زمان مشخص در روز که معمولاً جنین فعالتر است (مانند شبها) را انتخاب کنید.
به پهلوی چپ دراز بکشید و دست خود را روی شکمتان قرار دهید.
تمام حرکات جنین (لگد، چرخش، کشش) را در یک دوره دو ساعته بشمارید.
شما باید حداقل 10 حرکت مجزا را در طی این دو ساعت احساس کنید.
اگر در طی دو ساعت، 10 حرکت را احساس نکردید، بهتر است یک لیوان آب سرد یا یک میانوعده شیرین میل کنید، کمی قدم بزنید و دوباره شمارش را تکرار کنید. اگر باز هم تعداد حرکات به حد نصاب نرسید، فوراً و بدون معطلی با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید یا به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
حرکات جنین یکی از مهمترین شاخصهای سلامت اوست و هر مادری باید نسبت به الگوی حرکتی فرزندش آگاه باشد. در حالی که بسیاری از موارد کاهش حرکت به دلایل طبیعی و بیخطر مانند چرخه خواب جنین یا موقعیت جفت مربوط میشود، هرگز نباید این علامت را نادیده گرفت. به غریزه مادرانه خود اعتماد کنید. اگر احساس میکنید حرکات جنین شما به شکل قابل توجهی کم شده یا متوقف شده است، در تماس با پزشک خود تردید نکنید. تشخیص و اقدام به موقع میتواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کرده و سلامت و آرامش شما و فرزندتان را تضمین کند.
برای مشاهده مطالب مرتبط با بارداری و زایمان اینجا کلیک کنید
