به گزارش سرویس دین و مذهب پایگاه خبری ساعدنیوز، در این مقاله، به بررسی جامع حکم ناخن بلند از نظر اسلام، بر اساس منابع معتبر فقهی و روایات اسلامی می‌پردازیم. این موضوع شامل احکام شرعی، نظرات مراجع تقلید، و نکات مربوط به وضو، غسل و پوشش ناخن بلند است.
ناخن بلند، به‌ویژه در میان بانوان، به‌عنوان یکی از جنبه‌های زیبایی و آرایش مطرح است. اما از منظر اسلام، این موضوع نه‌تنها به زیبایی، بلکه به احکام شرعی مانند وضو، غسل، و پوشش در برابر نامحرم نیز مرتبط است. در ادامه، به تفصیل به این موضوعات می‌پردازیم و از منابع معتبر مانند روایات و فتاوای مراجع تقلید استفاده می‌کنیم.
بر اساس روایات اسلامی، بلند کردن ناخن به خودی خود اشکالی ندارد و حتی برای بانوان توصیه شده است، مشروط بر اینکه در حد متعارف باشد. در روایتی از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است:
«قال للرجال قُصُّوا أظافیرَکُم و للنِساءِ اُترُکنَ فإنَّه أزینُ لَکُنَّ»
(به مردان فرمود: ناخن‌های خود را کوتاه کنید و به زنان فرمود: ناخن‌های خود را بلند نگه دارید، زیرا برای شما زیباتر است.) [کافی، ج6، ص492]
این روایت نشان می‌دهد که برای زنان، نگه‌داشتن ناخن بلند در حد متعارف، نه‌تنها جایز است، بلکه به‌عنوان زینت توصیه شده است. اما این توصیه با شرایطی همراه است:
عدم غیرمتعارف بودن: ناخن بلند نباید به‌گونه‌ای باشد که انگشت‌نما یا غیرعادی تلقی شود.
پوشش در برابر نامحرم: اگر ناخن بلند به‌عنوان زینت محسوب شود، باید از دید نامحرم پوشانده شود.
برای مردان، توصیه شده که ناخن‌ها را کوتاه نگه دارند، زیرا این امر با فطرت و نظافت اسلامی سازگارتر است.
مراجع تقلید شیعه نظرات مشابهی درباره بلند کردن ناخن ارائه داده‌اند، اما با جزئیات خاصی که در ادامه بررسی می‌کنیم:
ایشان فرموده‌اند:
«صرف بلند گذاشتن ناخن اشکالی ندارد. در روایات توصیه شده که خانم‌ها اندکی از ناخن خود را بلند نگه دارند و آقایان ناخن را کوتاه کنند. البته به شرطی که ناخن بلند خانم انگشت‌نما و غیرمتعارف نباشد، در این صورت باید از دید نامحرم پوشانده شود.»
آیت‌الله سیستانی معتقدند:
«اگر ناخن‌های انگشتان دست یک خانم (بدون تزئین) بلند باشد، لازم نیست از نامحرم پوشانده شود، مگر اینکه به‌گونه‌ای باشد که عرفاً زینت محسوب شود.»
ایشان تأکید دارند:
«ناخن بلند برای زنان در حد معقول مانعی ندارد و پوشاندن آن در برابر نامحرم واجب نیست، مگر اینکه مفسده خاصی داشته باشد.»
ایشان می‌فرمایند:
«بلند گذاشتن ناخن به خودی خود اشکالی ندارد و حتی روایاتی وجود دارد که بانوان می‌توانند مقداری از ناخن خود را برای زینت بلند نگه دارند.»
یکی از سوالات رایج درباره ناخن بلند، تأثیر آن بر صحت وضو و غسل است. بر اساس فتاوای مراجع:
اگر ناخن تمیز باشد: بلند بودن ناخن به خودی خود مانع صحت وضو و غسل نیست.
وجود چرک زیر ناخن: اگر ناخن بیش از حد معمول بلند باشد و زیر آن چرکی وجود داشته باشد که مانع رسیدن آب به ناخن شود، باید چرک برطرف شود. آیت‌الله خامنه‌ای فرموده‌اند: «اگر ناخن بیش از حد معمول بلند باشد، باید در مقداری از زیر ناخن که از سرانگشت بلندتر است، مانعی مانند چرک وجود نداشته باشد.»
ناخن مصنوعی یا کاشت ناخن: کاشت ناخن اگر مانع رسیدن آب به پوست یا ناخن اصلی شود، وضو و غسل را باطل می‌کند، مگر اینکه به‌صورت جبیره انجام شود
یکی از مباحث مهم، زینت بودن یا نبودن ناخن بلند است. بر اساس فتاوا:
نظر آیت‌الله سیستانی: ناخن بلند بدون تزئین (مانند لاک) زینت محسوب نمی‌شود و نیازی به پوشش در برابر نامحرم ندارد.
نظر آیت‌الله خامنه‌ای: اگر ناخن بلند در عرف جامعه زینت تلقی شود، باید از نامحرم پوشانده شود.
تشخیص عرفی: زینت بودن ناخن بلند به عرف جامعه بستگی دارد. اگر در جامعه‌ای ناخن بلند به‌عنوان آرایش و زیبایی شناخته شود، پوشاندن آن واجب است.
اسلام به نظافت و بهداشت اهمیت زیادی می‌دهد. در روایتی از حضرت انس بن مالک (رض) نقل شده است:
«رسول‌الله (ص) برای ما مدت‌زمان ناخن تراشیدن، مونچ کتر کردن، و نظافت بدن را حداکثر 40 روز تعیین کردند.» [صحیح مسلم، حدیث 599]
این حدیث نشان‌دهنده اهمیت نظافت منظم ناخن‌هاست. همچنین، توصیه شده که ناخن‌ها در روزهای جمعه کوتاه شوند، زیرا این عمل از نظر شرعی مستحب است.
حکم کلی: بلند کردن ناخن برای زنان در حد متعارف جایز و حتی مستحب است، اما برای مردان کوتاه کردن ناخن توصیه شده است.
شرایط: ناخن بلند نباید غیرمتعارف یا انگشت‌نما باشد و در صورت زینت بودن، باید از نامحرم پوشانده شود.
وضو و غسل: ناخن بلند اگر تمیز باشد، مانع وضو و غسل نیست، اما چرک زیر ناخن باید برطرف شود.
نظافت: اسلام به کوتاه کردن منظم ناخن‌ها (حداکثر هر 40 روز) تأکید دارد
برای مشاهده مطالب مرتبط با دین و مذهب اینجا کلیک کنید
