به گزارش سرویس مجله خودرو ساعدنیوز، در سالهای اخیر، بحث صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان یکی از موضوعات داغ در فضای اجتماعی و حقوقی کشور بوده است. با افزایش استفاده از موتورسیکلت توسط زنان در شهرهای مختلف و رشد تقاضا برای رسمی شدن این نوع رانندگی، سوالات زیادی در ذهن مردم شکل گرفته: آیا گواهینامه موتور برای خانمها صادر میشود؟ شرایطش چیست؟ قانونی هست یا هنوز با محدودیت مواجه است؟
تا خرداد 1404، گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان هنوز بهصورت رسمی صادر نمیشود. سرهنگ آرش امیری، رئیس مرکز صدور گواهینامه پلیس راهور، اعلام کرده که نیروی انتظامی هنوز اجازه قانونی برای صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان را از مجلس شورای اسلامی دریافت نکرده است. بنابراین، صدور این نوع گواهینامه، نیازمند تغییر قانون است.
در اسفند 1403، معاون امور زنان رئیسجمهور، زهرا بهروزآذر اعلام کرد که دولت با صدور گواهینامه موتور برای بانوان موافق است. وی تاکید کرد: «وقتی بانوان توانایی خلبانی دارند، چرا نباید بتوانند موتور برانند؟»
براساس تبصره ماده 20 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، مسئولیت صدور گواهینامه موتورسیکلت صرفاً برای مردان تعریف شده است. از آنجایی که واژه «زنان» در متن این قانون نیامده، پلیس راهور نیز اجازه قانونی برای صدور گواهینامه برای بانوان ندارد. بنابراین متاسفانه تا زمانی که مجلس قانون را اصلاح نکند یا الحاقیه جدیدی برای آن تصویب نشود، صدور گواهینامه موتور برای زنان غیرقانونی و غیراجرا باقی میماند و رانندگی موتور بانوان توسط پلیس راهور جزو انواع جریمه رانندگی در شهرها بوده و مشمول پرداخت جریمه خواهد بود.
در حال حاضر، هیچ آموزشگاه رسمی مجاز به ثبتنام بانوان برای دریافت گواهینامه موتور نیست. اما به دلیل درخواستهای فراوان و روند بررسی این قانون، بسیاری از افراد در پی شناخت مراحل احتمالی و هزینههای آن هستند. بنابراین، در ادامه بهطور فرضی بر اساس رویه آقایان، روند دریافت گواهینامه را توضیح میدهیم. لیست زیر مراحل احتمالی دریافت گواهینامه رانندگی برای بانوان است.
داشتن حداقل 18 سال تمام
مراجعه به آموزشگاه رانندگی
تکمیل فرمها و ارائه مدارک هویتی
انجام معاینه چشم و سلامت روانی
مشخص شدن گروه خونی
شرکت در کلاسهای تئوری و عملی
قبولی در آزمون آییننامه و شهری
برای مشاهده جدیدترین هزینه گواهینامه اعلامشده برای امسال رانندگی پیشنهاد میکنیم سری به مطلب زیر بزنید:
داشتن موتورسیکلت بهنام خود یا اعضای خانواده
ثبتنام از طریق سامانه iranianmotorco.ir
بارگذاری مدارک و اطلاعات هویتی
شرکت مستقیم در آزمون کتبی و عملی (بدون کلاس)
دریافت گواهینامه در همان روز در صورت قبولی
یکی از سوالات پرتکرار کاربران این است که برای رانندگی با اسکوترهای برقی و موتورهای سبک، آیا نیاز به گواهینامه دارند یا خیر؟
در یک نگاه کلی اگر اسکوتر یا موتور برقی کمتر از 125 سیسی و دارای سرعت محدود باشد، لزومی به داشتن گواهینامه نیست. به همین دلیل، بسیاری از بانوان از این وسایل برای ترددهای درونشهری استفاده میکنند.
توجه: پلیس راهور تاکید کرده که تمام وسایل نقلیه موتوری (حتی موتوریهای برقی) از نظر قانونی مشمول نیاز به گواهینامه هستند. بنابراین، هنوز ابهاماتی در این زمینه وجود دارد و ممکن است در آینده قوانین مشخصتری اعلام شود.
برخی از موتورسیکلتها به دلیل مشخصات فنی خاص، نیاز به گواهینامه رانندگی ندارند. این موتورها معمولاً در دسته اسکوترهای برقی یا موتورسیکلتهای گازی با حجم کمتر از 125 سیسی قرار میگیرند. استفاده از این وسایل نقلیه بیشتر برای مسیرهای کوتاه شهری، محلهای و سبک طراحی شدهاند و سرعت بالایی ندارند.
به طور خلاصه، موتورهایی با ویژگیهای زیر معمولاً نیاز به گواهینامه ندارند:
حجم موتور زیر 125 سیسی
نوع سوخت: برقی یا گازی
سرعت محدود (کمتر از 45 تا 50 کیلومتر بر ساعت)
مناسب برای تردد در پیادهراهها یا کوچههای کمترافیک
توجه داشته باشید که هرچند این موتورها از نظر فنی نیاز به گواهینامه ندارند، اما همانطور که گفتیم در برخی شهرها ممکن است پلیس بر اساس نوع استفاده و معابر تردد، محدودیتهایی اعمال کند. بنابراین بهتر است پیش از خرید یا استفاده، شرایط قانونی محل زندگیتان را بررسی کنید. همچنین موتورهای زیر میتوانند گزینههای مناسبی برای رانندگی بدون نیاز به دریافت گواهینامه باشند.
موتورکراس
موتور مینی کراس
موتور دو منظوره ورزشی
موتوررالی
موتورتریل
موتور مینی تریل
در این بخش میتوانید آخرین اخبار دریافت گواهینامه موتور برای بانوان را مطالعه کنید. همچنین در صورتی که هرگونه تغییر در زمینه امکان دریافت گواهینامه موتور برای بانوان فراهم شود، در این بخش از مجله خودرو45 میتوانید آن را مطالعه کنید.
مازیار ناظمی، رئیس فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی، از ارائه پیشنهاد صدور گواهینامه موتور برای بانوان با رعایت ضوابط ایمنی، فرهنگی و شرعی خبر داد. او این اقدام را گامی در راستای ایجاد فرصت برابر، توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی زنان دانست و افزود که وزارت ورزش و جوانان برای اصلاح ماده 20 قانون راهنمایی و رانندگی در برنامه هفتم توسعه، نظر فدراسیون را خواسته است.
به گفته ناظمی، با همکاری مربیان زن، هیئتهای استانی و استفاده از پیستهای ایمن، آموزش بانوان موتورسوار بهصورت حرفهای انجامپذیر است. او همچنین به توانمندی دختران ایرانی در رقابتهای بینالمللی اشاره کرد و حضور زنان در مسابقات جهانی و آسیایی را افتخارآمیز دانست.
براساس اعلام وزارت کشور، هیچ منع قانونی مشخصی برا ی صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان وجود ندارد، هرچند قانون نیز تکلیفی صریح در این زمینه تعیین نکرده است. در همین راستا، با افزایش نیاز اجتماعی و اقتصادی زنان به استفاده از موتورسیکلت، لزوم تعیین تکلیف نهایی برای صدور این گواهینامه بیش از پیش احساس میشود.
فدراسیون موتورسواری و اتومبیلرانی با اعلام آمادگی برای آموزش بانوان و فراهمسازی زیرساختهای لازم، پیشنهاد داده است که این فرآیند با رعایت ملاحظات ایمنی، فرهنگی و شرعی انجام شود. کارشناسان نیز بر این باورند که صدور گواهینامه برای بانوان نهتنها منافاتی با منافع عمومی ندارد، بلکه میتواند ایمنی، نظم و رفاه بیشتری را در استفاده از موتورسیکلتها به همراه داشته باشد.
محمدی، رئیس پلیس راهور اصفهان، با استناد به تبصره 20 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان را غیر مجاز دانست. او تأکید کرد که طبق قانون، صدور این گواهینامه تنها برای مردان مجاز است و استفاده صریح از واژه “مردان” در متن تبصره، نشاندهنده محدود بودن این مجوز به مردان است. به گفته او، اگر قرار بر صدور گواهینامه برای بانوان نیز بود، قانونگذار باید بهصورت شفاف هر دو جنس را ذکر میکرد.
سرهنگ محمدعلی زارع، معاون فنی و مهندسی پلیس راهور ناجا، تأکید کرد که رانندگی با موتورسیکلتهای برقی یا با حجم کمتر از 50 سیسی بدون داشتن گواهینامه، خلاف مقررات است. او نسبت به تبلیغات نادرست برخی فروشندگان مبنی بر عدم نیاز این وسایل به پلاک و گواهینامه هشدار داد و افزود که براساس قانون، تمام وسایل نقلیهای که در راههای عمومی تردد دارند، باید دارای پلاک و گواهینامه باشند.
وی همچنین با اشاره به استفاده محدود برخی از این موتورها در بنادر و باراندازها، تصریح کرد که تردد آنها در معابر شهری بدون رعایت مقررات ممنوع است. طبق آییننامههای مربوطه، هیچ استثنایی در این زمینه وجود ندارد و پلیس راهور با وسایل نقلیه فاقد مدارک قانونی برخورد خواهد کرد.
تا امروز، گواهینامه موتور برای بانوان قانونی نشده، اما این موضوع بهصورت جدی در دستور کار دولت و مجلس قرار دارد. با تغییر دیدگاهها و افزایش تقاضای زنان برای استفاده از موتورسیکلت، احتمال اصلاح قانون در آیندهای نزدیک دور از ذهن نیست. در صورت نهایی شدن تصویب این قانون، مراحل ثبتنام، هزینهها، مدارک و سامانههای مربوطه نیز بهطور رسمی اعلام خواهد شد.
منبع: مجله خودرو45
