بازار فولاد ایران در سالهای اخیر بهشدت تحتتأثیر تحولات ارزی و قیمت جهانی طلا قرار گرفته است. هر بار که نرخ دلار و طلا دستخوش تغییر میشود، اولین بازاری که واکنش نشان میدهد، بازار مقاطع فولادی بهویژه میلگرد است. دلیل آن هم روشن است: بخش زیادی از هزینه تولید، حملونقل و حتی مواد اولیه بهطور مستقیم با نرخ ارز و قیمت جهانی فلزات گره خورده است.
امروز بسیاری از پیمانکاران و فعالان ساختمانی این سؤال کلیدی را مطرح میکنند که «آیا با رشد قیمت دلار و طلا، اکنون بهترین زمان برای خرید آهن آلات و بهخصوص خرید میلگرد است یا باید صبر کرد؟» پاسخ به این پرسش ساده نیست، اما با تحلیل شرایط میتوان چشمانداز دقیقتری ارائه داد.
1. ارتباط نرخ ارز با واردات مواد اولیه: بخش مهمی از صنعت فولاد، از جمله واردات الکترودهای گرافیتی و برخی آلیاژها، وابسته به ارز خارجی است. وقتی دلار گران میشود، هزینه تمامشده تولید میلگرد هم بالا میرود.
2. طلا بهعنوان شاخص انتظارات تورمی: در اقتصاد ایران، افزایش قیمت طلا معمولاً به معنای افزایش انتظارات تورمی است. این انتظارات سبب میشود سرمایهگذاران به سمت کالاهای فیزیکی مثل میلگرد بروند و همین موضوع تقاضا را افزایش میدهد.
3. بازار روانی: حتی اگر هزینه تولید تغییر چندانی نکند، صرفاً افزایش نرخ دلار و طلا میتواند باعث موج روانی در بازار شود و فروشندگان، قیمتها را بالا ببرند.
میلگرد بهعنوان پرمصرفترین مقطع فولادی در ایران شناخته میشود. بدون این محصول، عملاً هیچ پروژه عمرانی یا ساختمانی پیش نمیرود. رشد قیمت میلگرد مستقیماً روی هزینه نهایی پروژهها اثر میگذارد. به همین دلیل پیمانکاران بهشدت به دنبال تحلیل شرایط برای تصمیمگیری درست هستند.
در حال حاضر، علاوه بر نوسانات دلار و طلا، تغییرات عرضه و تقاضا در داخل کشور نیز بر قیمت میلگرد اصفهان و سایر کارخانههای معتبر اثر گذاشته است. در روزهایی که پروژههای عمرانی سرعت میگیرند، کوچکترین تغییر ارزی میتواند باعث افزایش شدید قیمتها شود.
از یک سو، افزایش دلار و طلا احتمالاً ادامهدار است و این یعنی قیمت مقاطع فولادی روندی صعودی خواهد داشت. از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند ممکن است بازار وارد یک دوره ثبات نسبی شود. بنابراین تصمیمگیری به استراتژی خرید میلگرد بستگی دارد:
اگر پروژه شما در حال اجراست و نیاز فوری به میلگرد دارید، تعلل ممکن است به افزایش هزینهها منجر شود.
اگر پروژه هنوز در مرحله طراحی یا آمادهسازی است، میتوانید بخش اولیه نیاز را خریداری کرده و باقی را با توجه به روند آینده مدیریت کنید.
این رویکرد باعث میشود ریسک شما کمتر شود و در صورت کاهش احتمالی نرخها، فرصت اصلاح داشته باشید.
وقتی دلار و طلا روند صعودی پیدا میکنند، اولین گروهی که تحت فشار قرار میگیرند، پیمانکاران ساختمانی هستند. آنها باید میان دو گزینه سخت تصمیم بگیرند: خرید فوری میلگرد و ذخیرهسازی برای آینده یا صبر کردن به امید کاهش قیمتها. تجربه بازار نشان داده که پیمانکارانی که در چنین شرایطی دست روی دست گذاشتهاند، معمولاً در دورههای بعدی با افزایش هزینهها روبهرو شدهاند.
در پروژههای بزرگ، تأمینکنندگان اصلی تلاش میکنند موجودی انبار خود را زودتر تکمیل کنند. آنها میدانند که تغییر در قیمت خرید میلگرد اصفهان یا سایر برندهای معتبر به سرعت بر هزینه نهایی پروژه اثر میگذارد. همین رفتار، خود به موج افزایش تقاضا دامن میزند و در نتیجه قیمتها بیش از پیش بالا میرود.
اگر به نمودارهای 10 سال گذشته نگاه کنیم، متوجه میشویم که تقریباً در تمام دورههای افزایش نرخ ارز، بازار فولاد نیز دچار رشد قیمت شده است. تنها تفاوت در شدت و سرعت واکنش بازار است.
در سالهایی که نرخ ارز جهش ناگهانی داشته، قیمت میلگرد نیز طی چند هفته چندین برابر شده است.
در سالهایی که افزایش نرخ دلار تدریجی بوده، بازار میلگرد هم فرصت بیشتری برای تعدیل داشته اما باز هم روند کلی صعودی بوده است.
این تاریخچه به خوبی نشان میدهد که انتظار برای کاهش جدی قیمتها در شرایط رشد ارز و طلا، بیشتر شبیه یک خوشبینی غیرواقعی است.
علاوه بر دلار و طلا، سیاستهای داخلی نیز میتوانند نوسانات بازار را تشدید یا تعدیل کنند. برای مثال:
محدودیتهای صادراتی: گاهی دولت برای کنترل قیمت داخل، صادرات میلگرد را محدود میکند. این سیاست موقتاً میتواند فشار قیمتی را کاهش دهد.
طرحهای عمرانی: آغاز یا توقف پروژههای عمرانی ملی، بلافاصله بر تقاضا و به دنبال آن بر قیمتها اثر میگذارد.
مقررات وارداتی: تغییر تعرفه واردات مواد اولیه یا مقاطع فولادی نیمهآماده میتواند هزینه تولید را بالا یا پایین بیاورد.
مدیریت این عوامل معمولاً در اختیار خریداران نیست، اما شناخت آنها به پیمانکاران کمک میکند تا تصمیم بهتری در زمان خرید آهن آلات یا میلگرد داشته باشند.
بازار فولاد ایران جدا از اقتصاد جهانی نیست. وقتی قیمت جهانی سنگآهن، قراضه یا زغالسنگ تغییر میکند، هزینه تولید فولاد و در نتیجه قیمت میلگرد نیز تغییر میکند. به همین دلیل، فعالان بازار علاوه بر دلار و طلا، همواره تحولات چین، هند و سایر کشورهای تولیدکننده فولاد را رصد میکنند.
افزایش قیمت جهانی فولاد بهویژه در زمان رشد تقاضای ساختوساز جهانی، فشار مضاعفی بر بازار داخلی وارد میکند. در چنین شرایطی حتی اگر نرخ ارز ثابت بماند، باز هم شاهد رشد قیمت میلگرد خواهیم بود.
میلگرد برخلاف بسیاری از مقاطع فولادی دیگر، مستقیماً با ساختوساز مسکونی و عمرانی گره خورده است. به همین دلیل حتی تغییرات کوچک در نرخ ارز یا قیمت جهانی، به سرعت روی بازار این محصول اثر میگذارد.
پیمانکاران میدانند که تأخیر در تأمین میلگرد میتواند نهتنها هزینهها را افزایش دهد بلکه زمان تحویل پروژه را نیز به تعویق بیندازد. همین حساسیت بالا باعث میشود خریداران حتی در شرایط پرنوسان، ترجیح دهند بخشی از نیاز خود را زودتر خریداری کنند.
در شرایطی که نرخ دلار و طلا روندی صعودی دارند، تصمیم برای خرید میلگرد به یک معمای استراتژیک تبدیل میشود. از یک سو، تعلل در خرید میتواند باعث شود که پیمانکاران با افزایش ناگهانی قیمتها روبهرو شوند. از سوی دیگر، خرید بیشازحد نیز ممکن است به خواب سرمایه یا کمبود نقدینگی بینجامد. بنابراین بهترین رویکرد، خرید مرحلهای و مدیریتشده است.
مدیریت موجودی بهویژه در پروژههای بزرگ اهمیت زیادی دارد. پیمانکاران میتوانند بخشی از نیاز فوری خود را در همان ابتدا تأمین کنند و برای ادامه پروژه، خریدهای بعدی را به مرور انجام دهند. این استراتژی باعث میشود اگر بازار رشد شدید قیمتی را تجربه کرد، ضرر نکنند و اگر بازار ثبات نسبی پیدا کرد، فرصت خرید با قیمت بهتر را داشته باشند.
1. خرید پلکانی: بهجای خرید انبوه، نیاز پروژه به چند مرحله تقسیم شود.
2. تنوع در انتخاب کارخانه: خرید از برندهای مختلف مثل اصفهان، میانه یا نیشابور، ریسک وابستگی به یک تولیدکننده را کاهش میدهد.
3. پایش روزانه بازار: رصد مداوم قیمت میلگرد و مقایسه آن با نوسانات دلار و طلا، به خریداران کمک میکند بهترین زمان را شناسایی کنند.
4. قراردادهای پیشخرید: در برخی مواقع، بستن قرارداد با تأمینکننده برای تثبیت قیمت، میتواند راهکار مناسبی باشد.
بسیاری از پیمانکاران و فعالان بازار فولاد به کمک مشاوران متخصص، تصمیمگیریهای هوشمندانهتری انجام میدهند. مشاوران با بررسی نمودارها، تحلیل اخبار اقتصادی و مقایسه روندها میتوانند پیشبینی بهتری از آینده بازار ارائه دهند. این موضوع بهویژه در شرایطی که بازار هیجانی است، اهمیت بیشتری دارد.
افزایش دلار و طلا تقریباً همیشه اثر مستقیم و روانی بر بازار فولاد و میلگرد میگذارد. پرسش اصلی «آیا امروز بهترین زمان برای خرید میلگرد است؟» پاسخ یکسانی برای همه ندارد، اما شواهد نشان میدهد که در شرایط صعودی بازار، خرید زودتر و بهصورت مدیریتشده بهترین انتخاب است.
خریدارانی که بهجای انتظار برای کاهش غیرواقعی قیمتها، از استراتژیهایی مانند خرید پلکانی یا پیشخرید استفاده میکنند، کمتر در معرض زیان قرار میگیرند. در نهایت، مدیریت هوشمندانه ریسک و رصد دقیق بازار میتواند مسیر پروژههای ساختمانی را در برابر نوسانات ارزی و طلا هموارتر کند.
1. آیا افزایش دلار همیشه باعث گرانی میلگرد میشود؟
تقریباً بله؛ زیرا هزینه تولید و واردات مواد اولیه بالا میرود.
2. افزایش قیمت طلا چه ارتباطی با میلگرد دارد؟
افزایش طلا نشانهای از انتظارات تورمی است و باعث هجوم سرمایه به بازارهای فیزیکی مثل فولاد میشود.
3. آیا خرید فوری میلگرد بهصرفه است؟
اگر پروژه در حال اجراست، خرید فوری میتواند جلوی افزایش هزینههای بعدی را بگیرد.
4. بهترین استراتژی خرید میلگرد در شرایط پرنوسان چیست؟
خرید پلکانی و مدیریتشده، همراه با رصد روزانه قیمتها.
5. آیا قیمت میلگرد اصفهان همیشه مرجع بازار است؟
بله، چون بزرگترین تولیدکننده داخلی است و قیمت آن معمولاً شاخص سایر کارخانهها محسوب میشود.
