به گزارش سرویس فرهنگ و هنر ساعدنیوز، رابعه دختر کعب قُزداری که به رابعه بلخی هم شناخته شده است، شاعر پارسیگوی نیمه نخست سده چهارم هجری (914-943میلادی) است. وی طبق اسناد موجود، نخستین شاعر زن پارسی گوی است. گفته میشود پدرش کعب قُزداری، از عربهای کوچیده به خراسان و فرمانروای بلخ بود ولی هلموت ریتر شرق شناس آلمانی این روایت را رد کرد که پدر رابعه یک عرب بود که بر بلخ فرمانروایی میکرد.
از تاریخ زاده شدن و مرگ رابعه آگاهی درستی در دست نیست. آنچه قطعیست آن است که او همدوره با سامانیان و رودکی بوده و به گواه گفتار عطار نیشابوری با رودکی دیدار و مشاعره داشته است. زمان مرگ رابعه به احتمال قریب به یقین پیش از مرگ رودکی بوده است، بنابراین تاریخ مرگ او را میتوان پیش از سال 329 هجری قمری در نظر گرفت.
رابعه بلخی شاعری غیر عارف بود، اما بعدها توسط نویسندگانی چون عطار نیشابوری (متوفی 1221) و جامی تصویرش به شاعری عارفانه تبدیل شد. مزار او در آرامگاه صوفی و عارف بزرگ، خواجه ابونصر پارسا در شهر بلخ، افغانستان است. هرساله از او در ایالت بلوچستان پاکستان، افغانستان و ایران جشن گرفته میشود و مدارس، بیمارستانها و جادههای مختلفی به نام او نامگذاری شده است.
دعوت من بر تو آن شد کایزدت عاشق کناد
بر یکی سنگیندل نامهربان چون خویشتن
تا بدانی درد عشق و داغ هجر و غم کشی
چون بهجر اندر بپیچی پس بدانی قدر من
