به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، دکتر حشمت الله فلاحت پیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار ساعدنیوز درباره تحولات اخیر سیاسی در روابط ایران و اروپا با تمرکز بر مسأله "مکانیسم ماشه" گفت: ده سال پیش بنده در گفتگوی ویژه خبری در زمانی که برجام در شرف امضاء بود، و بنده آن زمان هم مسئولیتی نداشتم و صرفاً به عنوان یک کارشناس در آن برنامه حضور داشتم، از اسنپ بک یا مکانیسم ماشه به عنوان بزرگترین نقطه ضعف برجام یاد کردم. معنای کلی مکانیسم ماشه این است که که اگر هر یک از طرفین دیگری را به نقض برجام متهم سازد، عملاً شرایطی شکل می گیرد که طی 2 ماه کلیه تحریم های مرتبط با 6 قطعنامه بازمی گردد و این یک نقطه ضعف اساسی بود. همان زمان عرض کردم که با توجه به نیاز اوباما به توافق، اگر طرف ایرانی سماجت به خرج می داد می توانست این بند را تعدیل کند. به هر حال، ما شاهد این بودیم که سلسله شرایطی شکل گرفت که الان بعد از خروج ترامپ از برجام، دو فرصت اساسی برای احیای برجام شکل گرفت؛ یکی در سال آخر دولت روحانی، و دیگری در سال اول دولت مرحوم رئیسی. فرصت اول فدای چالش های جناحی در داخل ایران شد. جریان افراطی سعی کرد که جلوی امضای هر نوع سندی توسط رقیب را بگیرد. فرصت دوم نیز فدای جنگ اوکراین شد. به عبارتی، مشخص هست که چه کسانی با موضوع زمستان سخت، درخواست از دولت یا فشار بر دولت برای به تأخیر انداختن توافق و مواردی از این دست، یکی از بزرگترین فرصت های دیپلماسی را از بین بردند و کار به جایی رسید که هم به تأسیسات هسته ای ایران حمله شد هم مکانیسم ماشه در شرف به اصطلاح اجرا است.
فلاحت پیشه افزود: به صورت کلان میخواهم بگویم که دیپلمات ها در ایران در دو جبهه درگیرند. یک جبهه در مقابل کشورهای غربی که بسیار خباثت آمیز عمل می کنند و بدعهدی کرده اند. یک جبهه در داخل در مقابل کسانی که زمینه را برای خباثت کشورهای غربی اعم از آمریکا و اروپا فراهم می کنند. معتقدم که افراطیون داخل و عهدشکنان خارج از کشور به گونه ای دو روی یک سکه بوده اند و در عمل بسیاری از فرصت های کشور را سوزاندند و کشور را دچار جنگ کردند و الان هم در معرض مکانیسم ماشه قرار دادند. نمونه اخیرش را می خواهم بگویم. درست یک روز بعد از تهدید به حمله پهپادی به اروپا در رسانه ملی، بلافاصله بعضی از مقامات اروپایی می گویند که مکانیسم ماشه را فعال می کنند. متأسفانه من این مسائل را اتفاقی نمی بینم و معتقدم که برخی جریانات تندرو خودآگاه یا ناخودآگاه در خدمت فتنه ای عمل می کنند که علیه کشورمان شکل گرفته است. به هر حال، این فتنه چند کار را صورت داده است. کار اولش، پرهزینه کردن دیپلماسی و توافق و مذاکره است که عمدتاً با دروغ صورت می گیرد. ما دیدیم که وقتی برجام امضاء شد، عملاً برخی از افرادی که الان هم صاحب منصب هستند، دروغ هایی را مطرح کردند که در عمل، برجام را به عنوان یک خیانت مطرح کردند. در یکی از دروغ های بزرگ گفته شد که به عنوان یکی از ضمیمه های برجام، به هر حال دولت وقت پذیرفته که سی و چند سردار سپاه را برای کشتن در اختیار آمریکا قرار دهد.
فلاحت پیشه ادامه داد: با این دروغ های بزرگ، برخی افراد به مقام و منصب هم رسیدند. اما در نهایت دیدیم که این جنگ بود که سرداران کشور را شهید کرد، نه مذاکره! اما آن افراد به دروغ ها و بلوف های خودشان ادامه می دهند. آنها مذاکره را پرهزینه کردند، تا دست دیپلمات ها بلرزد و توافقی صورت نگیرد. جریان دوم کسانی بودند که افراطی گری که نهادینه کردند یا در برخی موارد، قانونمند کردند. برخی از افراد در مناصبی که داشتند، عملاً قوانینی را تصویب کردند و اقداماتی را صورت دادند که امکان عملی توافق از بین برود. با چنین کاری، دست دیپلمات ها بسته شد، فرصت های دیپلماسی از بین رفت، و در نهایت کشور هیچ گزینه ای جز جنگ، روبروی خودش ندید.
استاد علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: موضوع سوم، متأسفانه بی بصیرتی و بی سوادی برخی مسئولان کشور بود که واقعیات بعد از 7 اکتبر را به عنوان یک فتنه ارزیابی نکردند. در صورتی که از همان ساعت 8 صبح 7 اکتبر، بنده مصاحبه کردم و عرض کردم که یک فتنه ای در کار است. هدف این فتنه کشاندن ایران و آمریکا به جنگ است و در رأس این فتنه هم نتانیاهو قرار دارد. بنده از همان 7 اکتبر هشدار دادم که تحولات اخیر را باید به عنوان یک فتنه دید و گلیم کشور را باید از این فتنه دور نگه داشت. ولی متأسفانه، جریانات افراطی گام به گام تحولات را به سمتی سوق دادند که عملاً ایران در کانون این فتنه قرار گرفت و کشور آسیب دید. الان هم شاهد این هستیم که به رغم این که کشور، جنگ را متحمل شده است، در معرض مکانیسم ماشه است.
این نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی ادامه داد: همین حالا هم عرض من خطاب به دولت آقای پزشکیان این است که این موضوع را به عنوان یک فتنه ببینند و سعی کنند که کشور را از گرفتار شدن در این فتنه خلاص کند. به نظر من، یکی از ضعف های بزرگ دولت پزشکیان این بود که به رغم این که با وعده تنش زدایی روی کار آمد، ولی عرصه را به افراطیون واگذار کرد. آقای پزشکیان در شرایطی به روی کار آمد که مردم از تحریم، و تهدید خسته شده بودند، و به دنبال تنش زدایی بودند. ولی همین که ایشان رأی آورد، عرصه را به افراطیون واگذار کرد. علاوه بر این که مناصب مختلف دولت خودش را به افراطیون واگذار کرد، در عرصه های سیاستی هم نتوانست از انرژی ناشی از پیروزی در انتخابات برای ایجاد یک دیپلماسی فراگیر منطقه ای استفاده کند. به هر حال، ما دیدیم که آقای پزشکیان و عراقچی برای این که از گذرگاه رأی اعتماد مجلس بگذرند، شعارهایی شبیه شعارهای افراطیون را سر دادند. لذا ما دیدیم که در نهایت هم، به رغم این که آقای پزشکیان و تیم اش بیشترین شعارها را در سیاست خارجی داده بودند، هیچ طرح برونرفت دیپلماتیکی از بحران های کنونی را ارائه ندادند.
دکتر فلاحت پیشه افزود: معتقدم که آقای پزشکیان باید بداند که با یک فتنه مواجه است. متأسفانه بخشی از این فتنه را افراطیونی در داخل شکل می دهند که در واقع، فرصت های دیپلماسی کشور را سوزاندند و شرایطی را به دولت پزشکیان تحمیل کردند که عملاً ایشان نتواند تغییری را در سیاست خارجی ایجاد کند. باید این فتنه همزمان داخلی و خارجی را خنثی کند و کشور را از این بزنگاه خارج نماید.
