به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از راشا تودی، در بسته تحریمی جدید اتحادیه اروپا که با هدف تضعیف توان لجستیکی و نظامی روسیه تدوین شده، برای نخستین بار چند شرکت چینی نیز قرار گرفتند که متهم به صادرات قطعات دوکاربردی (دوگانه نظامی-غیرنظامی) به روسیه هستند. اروپا مدعی است این شرکتها به دور زدن تحریمها علیه کرملین کمک کردهاند.
چین اما این اقدام را دخالت در تجارت مشروع شرکتهای خصوصی خود دانسته و آن را نشانهای از بیثباتی در سیاستهای اتحادیه اروپا توصیف کرده است.
پکن چه گفت؟
سخنگوی وزارت خارجه چین به سرعت و با لحنی بیسابقه به این اقدام واکنش نشان داد. او گفت:
«ما قاطعانه با گسترش تحریمهای یکجانبه بر مبنای اطلاعات غیرشفاف و ادعاهای اثباتنشده مخالفیم. اروپا باید درک کند که اعمال فشار بر شرکتهای چینی، پاسخ متقابل بهدنبال خواهد داشت.»
چین همچنین تهدید کرده که از حقوق و منافع مشروع شرکتهای خود با «اقدامات قوی و مؤثر» دفاع خواهد کرد.
چرا این تحریمها اهمیت دارد؟
1. نخستین هدفگیری مستقیم شرکتهای چینی از سوی اروپا بهدلیل بحران اوکراین. پیش از این، ایالات متحده بارها شرکتهای چینی را هدف قرار داده بود، اما اروپا بهطور رسمی از چنین برخوردی پرهیز کرده بود.
نشاندهنده تغییر موضع تدریجی بروکسل در قبال چین. اتحادیه اروپا بهتدریج از سیاست «شریک اقتصادی/رقیب راهبردی» به سمت نگاه سختگیرانهتری نسبت به چین حرکت میکند.
افزایش فشار بر چین برای انتخاب بین روسیه و غرب. اروپا با چنین اقداماتی میخواهد هزینه حمایت ضمنی چین از روسیه را بالا ببرد.
پکن در تله ژئوپولیتیکی غرب؟
چین تاکنون تلاش کرده توازن دیپلماتیکی بین حمایت ضمنی از روسیه و پرهیز از مواجهه مستقیم با غرب حفظ کند. اما با گسترش دایره تحریمها به شرکتهای چینی، اروپا این توازن را به چالش کشیده است.
از منظر پکن، این اقدام نهتنها ناعادلانه بلکه بخشی از «بازی دوگانه غرب» است؛ جایی که اروپا و آمریکا میخواهند چین را همزمان هم مهار کنند و هم بهعنوان بازار مصرف حفظ نمایند.
شرکتهای هدف قرار گرفته کدامند؟
بر اساس فهرست منتشرشده، چندین شرکت فناوری مستقر در شنژن، هانگژو و شانگهای، که در زمینه تولید تجهیزات مخابراتی، چیپست، قطعات الکترونیکی و سامانههای صنعتی فعالیت دارند، هدف تحریم قرار گرفتهاند. اتحادیه اروپا مدعی است این شرکتها صادرات غیرمستقیم به روسیه (از طریق کشورهای ثالث مانند قزاقستان یا ارمنستان) داشتهاند.
چین تأکید دارد این مبادلات در چارچوب قوانین تجارت بینالملل انجام شده و اتهامات اروپا فاقد مدارک حقوقی شفاف است.
اروپا چه هدفی دارد؟
هدف اصلی اتحادیه اروپا از این اقدام را میتوان در سه سطح تحلیل کرد:
سطح اول: قطع زنجیره تأمین فناوری روسیه از مسیرهای جایگزین. اروپا میخواهد روسیه نتواند از طریق شرکتهای چینی خلأ فناوریهای تحریمی غرب را جبران کند.
سطح دوم: اعمال فشار بر چین برای تغییر مواضعش در قبال جنگ اوکراین.
سطح سوم: ارسال پیام به واشنگتن مبنی بر همراهی بیشتر اروپا در مهار چین، بهویژه در سال منتهی به انتخابات آمریکا.
واکنش چین، صرفاً سیاسی نیست
پکن در کنار موضعگیری دیپلماتیک، احتمالاً از اهرمهای اقتصادی خود نیز استفاده خواهد کرد. اروپا بهشدت وابسته به واردات کالاهای صنعتی، مواد خام و تجهیزات الکترونیکی از چین است. در سالهای اخیر، علیرغم تنشهای سیاسی، تجارت چین-اروپا به رکوردهای تازهای دست یافته است.
تهدید چین به «اقدامات متقابل» میتواند شامل محدودیت برای شرکتهای اروپایی در بازار چین یا فشار بر زنجیره تأمین شرکتهای فناوری اروپایی باشد.
بازندگان اصلی کیستند؟
این رویارویی نه تنها تنشهای ژئوپولیتیکی را تشدید میکند بلکه میتواند بر صنایع بزرگ بینالمللی هم اثر بگذارد. شرکتهایی نظیر Volkswagen، BASF، Siemens و Airbus، که سرمایهگذاریهای عظیمی در چین دارند، نگران ورود به فضای بیثباتی تجاری هستند.
در همین حال، شرکتهای فناوری اروپایی نیز ممکن است در پاسخ چین بهصورت متقابل در لیست سیاه پکن قرار بگیرند.
تأثیر جهانی: رقابت چین-غرب وارد فاز صنعتی میشود؟
این پرونده میتواند آغازگر فاز تازهای از جنگ فناوری بین چین و غرب باشد؛ فازی که برخلاف گذشته، تنها بین چین و آمریکا نیست، بلکه اروپا نیز وارد آن شده است.
در این فاز، نه فقط دولتها، بلکه شرکتها، دانشگاهها، آزمایشگاههای تحقیقاتی و حتی بازارهای بورس نیز به میدان رقابت کشیده میشوند.
جمعبندی: هشدار پکن، انتخاب اروپا؟
اقدام اتحادیه اروپا در تحریم شرکتهای چینی، اگرچه در نگاه نخست بخشی از سیاست فشار علیه روسیه تلقی میشود، اما در عمل تنش ساختاری با چین را به سطحی تازه رسانده است.
چین به اروپا هشدار داده: یا راه گفتوگو و تعامل را انتخاب میکنید، یا باید آماده باشید برای عواقب اقتصادی، تجاری و ژئوپولیتیکی تصمیمات تحریکآمیزتان.
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
