به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز به نقل از تایمز، در فضایی از انتظارات جهانی، خشم فزاینده از بحران انسانی در غزه، و فشار سیاسی داخلی از سوی اعضای پارلمان و افکار عمومی، نخستوزیر بریتانیا تصمیم گرفته است که مسیر رسمی برای شناسایی دولت فلسطین را اعلام کند؛ مسیری که اگر بهدرستی طی شود، میتواند به یکی از ماندگارترین تصمیمات سیاست خارجی دولت بریتانیا در دهههای اخیر تبدیل شود. کیر استارمر، که از زمان روی کار آمدن به دنبال بازسازی اعتبار بینالمللی بریتانیا و احیای نقش اخلاقی لندن در صحنه جهانی بوده، اکنون با این اقدام در آستانه برداشتن گامی تاریخی قرار گرفته است. او با اشاره به تعهد بریتانیا به راهحل دو دولت، تاکید کرده که این کشور باید مسئولانه، با برنامهریزی و هماهنگی کامل با شرکای بینالمللی، وارد فرآیند شناسایی فلسطین شود.
این تصمیم نه ناگهانی است و نه صرفاً واکنشی. از مدتها پیش، بیش از 220 نماینده پارلمان بریتانیا از جناحها و احزاب مختلف، از جمله حزب کارگر، لیبرال دموکراتها، محافظهکاران و حزب ملی اسکاتلند، با امضای نامههایی خطاب به نخستوزیر، خواستار آن شده بودند که بریتانیا با جدیت بیشتری به موضوع به رسمیت شناختن کشور فلسطین بپردازد. این درخواستها پس از تشدید درگیریهای اخیر در غزه و افزایش قربانیان غیرنظامی، بهشدت افزایش یافته است. بنا بر آمار منتشرشده توسط سازمانهای بینالمللی، تاکنون بیش از 60 هزار نفر در غزه کشته شدهاند که بخش عمده آنها غیرنظامی و کودکان بودهاند. این آمار هولناک نهتنها افکار عمومی بریتانیا، بلکه وجدان بسیاری از سیاستمداران را نیز متأثر کرده و بر لزوم اقدام قاطع لندن برای احیای توازن در سیاست خاورمیانه افزوده است.
با وجود فشار افکار عمومی، استارمر تصمیم گرفته است تا این مسیر را نه به صورت اعلام یکباره و نمادین، بلکه در قالب یک طرح تدریجی و هدفمند ارائه دهد. به گفته منابع نزدیک به دولت، طرح در دست تدوین شامل مجموعهای از پیششرطها و گامهای مشخص برای رسیدن به شناسایی رسمی فلسطین است. این مراحل شامل توقف فوری خشونتها، دسترسی بیقیدوشرط کمکهای بشردوستانه به غزه، آزادی اسرای دو طرف و آغاز مذاکرات مستقیم تحت نظارت جامعه بینالمللی است. کیر استارمر تاکید کرده که این روند باید با مشارکت همه بازیگران کلیدی، از جمله اتحادیه اروپا، ایالات متحده و کشورهای عربی پیش برود تا نتیجهای پایدار و عملی داشته باشد.
در همین راستا، بریتانیا در هفته جاری جلسه فوقالعاده کابینه برگزار خواهد کرد. این نشست که قرار است با حضور مشاوران امنیت ملی و وزرای امور خارجه، دفاع، و توسعه برگزار شود، به بررسی ابعاد حقوقی، امنیتی و دیپلماتیک تصمیم احتمالی به رسمیت شناختن فلسطین خواهد پرداخت. در این جلسه، از تجربیات توافقنامههای صلح ایرلند شمالی (توافق جمعه نیک) نیز استفاده خواهد شد؛ توافقی که برای نخستوزیر و مشاورانش الهامبخش مدلی برای حل اختلافات تاریخی و پیچیده است.
در سطح بینالمللی نیز نشانههایی از همسویی با موضع جدید بریتانیا مشاهده میشود. دولت فرانسه اعلام کرده است که در آستانه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر، آماده است تا شناسایی فلسطین را در اولویت سیاست خارجی خود قرار دهد. آلمان نیز با احتیاطی دیپلماتیک اما حمایتی نسبی، از هرگونه روندی که به ایجاد صلح پایدار در منطقه کمک کند، استقبال کرده است. این موضعگیریها موقعیت بریتانیا را برای پیوستن به یک بلوک سیاسی تازه در اروپا علیه اشغالگری مستمر اسرائیل تقویت میکند.
اما این تصمیم استارمر با چالشهای جدی هم روبهروست. در واشنگتن، دولت بایدن اگرچه از راهحل دو دولت حمایت میکند، اما همچنان در برابر هرگونه اقدام یکجانبه کشورهای متحد برای به رسمیت شناختن فلسطین بدون توافق نهایی میان اسرائیل و فلسطینیها، ابراز نگرانی کرده است. در اسرائیل نیز نخستوزیر بنیامین نتانیاهو این اقدام احتمالی بریتانیا را محکوم کرده و آن را تهدیدی علیه امنیت ملی اسرائیل دانسته است. بسیاری از ناظران معتقدند واکنش تلآویو میتواند شامل فراخواندن سفیر یا تجدیدنظر در روابط امنیتی با لندن باشد.
با این حال، به نظر میرسد استارمر مصمم است بهرغم هزینههای سیاسی بالقوه، تصمیمی اخلاقی و استراتژیک اتخاذ کند. او در سخنان اخیرش در پارلمان تصریح کرد که «انکار حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین، دیگر نمیتواند بخشی از سیاست خارجی بریتانیا باشد» و اضافه کرد: «زمان آن فرا رسیده است که صدایی واضح و قاطع در دفاع از عدالت، صلح و حقوق بشر بلند کنیم.»
از سوی دیگر، در میان جامعه مدنی بریتانیا و گروههای فعال حقوق بشر، استقبال گستردهای از موضعگیری اخیر دولت صورت گرفته است. گروههایی مانند آکسفام، آمنستی اینترنشنال و پزشکان بدون مرز، با انتشار بیانیههایی از استارمر خواستهاند این روند را بدون تعلل ادامه دهد و با ارائه یک جدول زمانی مشخص، بریتانیا را در خط مقدم حمایت از عدالت و صلح قرار دهد. در رسانههای اجتماعی نیز هشتگهایی چون #RecognisePalestine و #UK4Justice بهسرعت به ترندهای روز تبدیل شدهاند.
در نهایت، کیر استارمر در برابر آزمونی بزرگ قرار گرفته است؛ آزمونی که نهتنها در تاریخ روابط بریتانیا با خاورمیانه، بلکه در سرنوشت سیاسی خود او نیز تأثیرگذار خواهد بود. اگر او موفق شود این مسیر را با هوشمندی و ثبات طی کند، میتواند نام خود را در کنار چهرههایی قرار دهد که نقش مؤثری در حل بحرانهای بینالمللی ایفا کردهاند. اما اگر این روند با بیثباتی، تردید یا سازشهای بیثمر همراه شود، ممکن است فرصت بینظیری برای اصلاح میراث سیاست خارجی بریتانیا از دست برود.
جهان اکنون نظارهگر است؛ لندن آماده است تا وارد یکی از حساسترین مراحل دیپلماتیک خود شود، و چشم امید میلیونها فلسطینی و حامیان صلح، به تصمیمی است که میتواند آیندهای متفاوت برای خاورمیانه رقم بزند.
برای پیگیری اخبار سیاسی اینجا کلیک کنید.
4 ماه پیش