به گزارش سرویس جامعه ساعدنیوز، راز بقا: در میان جاذبههای طبیعی و تاریخی ایران، برخی از درختان کهنسال چنان جایگاه ویژهای یافتهاند که به نماد استقامت و پیوند انسان و طبیعت تبدیل شدهاند.
به گزارش راز بقا، یکی از برجستهترین نمونههای این میراث زنده، درخت گردوی «کمان رستم» شهمیرزاد است؛ درختی عظیم و افسانهای در استان سمنان که نهتنها بهدلیل سن و شکل منحصربهفردش، بلکه بهخاطر پیوند نمادینش با اسطوره ایرانی رستم، شهرتی ملی پیدا کرده است. این درخت با قدمتی بیش از سیزده سده، امروز به عنوان یکی از میراث طبیعی و فرهنگی ثبتشده ایران شناخته میشود.
به گزارش راز بقا، درخت گردوی «کمان رستم» در شهر شهمیرزاد از توابع شهرستان مهدیشهر در استان سمنان قرار دارد؛ منطقهای که بهدلیل آبوهوای معتدل کوهستانی، خاک حاصلخیز و منابع آبی غنی، یکی از بهترین زیستگاهها برای رشد درختان گردو در ایران به شمار میرود.
ارتفاع این درخت حدود 15 متر و قطر تنه آن در حدود 5 متر است. تاج گستردهی درخت چنان وسعتی دارد که سایهای بزرگ و خنک در اطراف خود ایجاد میکند و در فصول گرم سال پناهگاهی طبیعی برای مردم محلی و گردشگران است.
این درخت دارای دو شاخه اصلی است که از تنه جدا شده و به شکل قوسی و خمیده رو به آسمان رفتهاند؛ همین ویژگی ظاهری باعث شد مردم محلی آن را «کمان رستم» بنامند. ساختار تنومند و ریشههای قدرتمند این درخت نشاندهندهی استقامت بینظیر آن در برابر تغییرات آبوهوایی، کمآبی، سرما و حتی دخالتهای انسانی است.
به گزارش راز بقا، اگرچه هیچ سند دقیقی از زمان کاشته شدن این درخت وجود ندارد، اما بنا بر روایتهای مردم بومی و بررسیهای میدانی کارشناسان، عمر آن بیش از 1300 سال برآورد شده است. این بدین معناست که درخت کمان رستم احتمالاً در دوران ساسانیان یا اوایل دوره اسلامی ریشه دوانده است.
چنین قدمتی باعث شده این درخت نهتنها از قدیمیترین درختان گردو در ایران، بلکه از کهنسالترین درختان گردوی جهان محسوب شود. مردم محلی از گذشته تاکنون به این درخت احترام ویژهای قائل بودهاند و آن را نشانهی برکت، پایداری و قدرت طبیعت میدانند. گفته میشود نسلهای متوالی از کشاورزان شهمیرزاد در سایهی این درخت زندگی و کار کردهاند و گردوهایش را نمادی از روزی و نعمت الهی میدانند.
در اسفندماه سال 1390، این درخت به دلیل ارزش تاریخی، زیستی و فرهنگی، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. از آن زمان، سازمان میراث فرهنگی و منابع طبیعی استان سمنان اقداماتی برای محافظت، حصارکشی و نگهداری علمی از این اثر طبیعی انجام داده است تا از آسیبهای احتمالی ناشی از فرسودگی یا گردشگری بیرویه جلوگیری شود.
به گزارش راز بقا، نام «کمان رستم» به شکلی شاعرانه و نمادین بر این درخت نهاده شده است. سه عامل اصلی در این نامگذاری نقش دارند:
شکل شاخهها: شاخههای اصلی درخت به گونهای از هم جدا شدهاند که ظاهری شبیه به یک کمان عظیم دارند؛ کمانی که در اسطورههای ایرانی نماد قدرت و دلاوری است.
شباهت به پهلوان اساطیری ایران: رستم، پهلوان نامدار شاهنامه، نماد نیروی فیزیکی، استقامت و ایستادگی در برابر سختیهاست. مردم شهمیرزاد، با دیدن استقامت این درخت در برابر گذر زمان، آن را با رستم همذات پنداری کردهاند.
پایداری و عمر طولانی: بیش از 13 قرن ایستادگی در برابر سرما، خشکسالی و تغییرات اقلیمی، شباهت نمادینی به پایداری رستم در میدانهای نبرد دارد.
بنابراین، نام «کمان رستم» هم اشارهای به ساختار فیزیکی درخت دارد و هم یادآور روح استقامت و قهرمانی در فرهنگ ایرانی است؛ ترکیبی از طبیعت و اسطوره که به این درخت معنایی فراتر از یک موجود زنده بخشیده است.
به گزارش راز بقا، درخت گردوی کمان رستم نهتنها از نظر تاریخی اهمیت دارد، بلکه در زمینه گردشگری طبیعی نیز نقشی چشمگیر ایفا میکند. هر ساله صدها گردشگر داخلی و خارجی برای دیدن این شگفتی طبیعی به شهمیرزاد سفر میکنند. سایهسار این درخت، محل تجمع مردم در روزهای تابستان و مکانی محبوب برای عکاسی، روایتگری و استراحت است.
از نظر اقتصادی نیز این درخت همچنان ثمر میدهد و هر سال مقدار قابل توجهی گردو با مغز درشت و کیفیت بالا تولید میکند. گردوهای حاصل از این درخت نزد مردم محلی ارزش نمادین دارند و برخی آنها را به عنوان یادگاری یا سوغات تهیه میکنند.
به گزارش راز بقا، درخت گردوی کمان رستم شهمیرزاد، فراتر از یک درخت معمولی، نمادی از پیوند اسطوره، طبیعت و تاریخ در ایران است. این درخت که بیش از سیزده قرن در برابر باد، برف، خشکی و زمان ایستاده، نمونهای زنده از قدرت زندگی در دل طبیعت است.
نام آن یادآور رستم، پهلوان جاودانه ایرانزمین، و وجودش نشانهای از استقامت و پایداری در سرزمین کهن سمنان است. امروز، «کمان رستم» نهتنها گنجینهای طبیعی بلکه میراثی فرهنگی برای همه ایرانیان به شمار میرود؛ درختی که همچنان ریشه در تاریخ دارد و شاخههایش تا دل آسمان گسترده است.
برای مشاهده سایر مطالب جامعه ساعدنیوز در ارتباط باشید.
2 هفته پیش