به گزارش سرویس دانشگاه پایگاه خبری ساعدنیوز، تصنیف «مرغ سحر» یکی از ماندگارترین آثار موسیقی سنتی ایران است که با شعر ملکالشعرای بهار و آهنگسازی مرتضی نیداوود در دستگاه ماهور خلق شد و بهعنوان نمادی از آزادیخواهی و اعتراض اجتماعی شناخته میشود.
این تصنیف نخستین بار در سال 1306 خورشیدی در جشن هفتمین سال انتشار روزنامه ناهید اجرا شد و کمی بعد با صدای ملوک ضرابی بر صفحه گرامافون ضبط گردید. شعر آن در دورهای سروده شد که ایران تازه از جنبش مشروطه و استبداد صغیر عبور کرده بود و رضاشاه به سلطنت رسیده بود. فضای سیاسی و اجتماعی آن زمان، سرشار از ناامیدی و اعتراض بود و بهار با زبان استعاری پرندهای در قفس، آرزوی آزادی و رهایی مردم را بیان کرد.
مضمون اصلی شعر، اعتراض به ظلم و استبداد و امید به طلوع آزادی است. در بند نخست، شاعر از مرغ سحر میخواهد که ناله سر دهد و قفس را بشکند تا نوای آزادی در جهان طنینانداز شود. در بند دوم، بهار از نابودی حقیقت، وفا و محبت سخن میگوید و جامعهای را تصویر میکند که در آن ظلم اربابان و بیعدالتی اجتماعی بر زندگی مردم سایه افکنده است. این ترکیب از استعارههای شاعرانه و پیامهای اجتماعی، تصنیف را به اثری فراتر از موسیقی صرف تبدیل کرده است.
در طول تاریخ، «مرغ سحر» بارها توسط خوانندگان برجستهای چون قمرالملوک وزیری، هنگامه اخوان، نادر گلچین و بهویژه محمدرضا شجریان اجرا شده است. اجرای شجریان بهقدری محبوب شد که این تصنیف به یکی از قطعات ثابت در کنسرتهای او بدل گشت و به نماد صدای اعتراض مردم ایران در دهههای اخیر تبدیل شد. بدین ترتیب، «مرغ سحر» نهتنها یک اثر موسیقایی، بلکه بخشی از حافظه جمعی و فرهنگی ایرانیان است که همچنان پیام آزادی و عدالت را زنده نگه میدارد.
برای مشاهده اخبار مرتبط با دانشگاه اینجا کلیک کنید
2 روز پیش