به گزارش سرویس آموزش پایگاه خبری ساعدنیوز، رشته زیستشناسی جانوری، یکی از شاخههای تخصصی علوم زیستی است که علاقهمندان به حیات وحش، جانورشناسی و تحقیقات آزمایشگاهی را به خود جذب میکند. این رشته، درک عمیقی از رفتار، ساختار بدنی و فرآیندهای زیستی جانوران ارائه میدهد و در زمینههای متعددی از جمله حفاظت محیط زیست، بیوتکنولوژی و مطالعات پزشکی کاربرد دارد. اما آیا این رشته بازار کار مناسبی دارد؟ در این مقاله به بررسی کامل مسیر تحصیلی، مهارتهای لازم، فرصتهای شغلی و آینده این رشته در ایران و جهان میپردازیم.
زیستشناسی جانوری (Animal Biology) شاخهای از علم زیستشناسی است که به بررسی ساختار، فیزیولوژی، رفتار، ژنتیک و تکامل جانوران میپردازد. دانشجویان در این رشته با اندامشناسی جانوران، سیستمهای بدنی، زنجیرههای غذایی و ارتباطات زیستی بین گونهها آشنا میشوند.
مطالعه زیستشناسی جانوری به ما کمک میکند تا نقش جانوران را در اکوسیستمها درک کنیم، به حفظ تنوع زیستی بپردازیم و حتی در توسعه داروهای جدید یا درمان بیماریهای انسانی از یافتههای آن بهره ببریم. این رشته پیوند عمیقی با علومی همچون بومشناسی، ژنتیک و فیزیولوژی دارد.
رشته زیستشناسی جانوری معمولاً در مقطع کارشناسی بهصورت عمومی تدریس میشود اما در مقاطع بالاتر (کارشناسی ارشد و دکتری) به گرایشهایی مانند جانورشناسی تطبیقی، بیوفیزیک جانوری، رفتارشناسی جانوران، فیزیولوژی و زیستفناوری جانوری تقسیم میشود.
برخی از دروس تخصصی مهم این رشته شامل: جانورشناسی بیمهرگان، جانورشناسی مهرهداران، فیزیولوژی حیوانی، بافتشناسی، جنینشناسی، بومشناسی، ژنتیک جانوری، و ایمونولوژی جانوری است. دانشجویان باید علاقهمند به فعالیتهای آزمایشگاهی و مطالعات میدانی باشند.
بازار کار این رشته در ایران به طور کامل اشباع نشده اما چالشهایی دارد. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در مراکز تحقیقاتی، دانشگاهها، آزمایشگاههای دامپزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست، باغوحشها، مراکز پرورش آبزیان و شرکتهای بیوتکنولوژی مشغول به کار شوند.
همچنین امکان فعالیت به عنوان پژوهشگر در حوزههای مختلف زیستی، همکاری در پروژههای ملی تنوع زیستی، مشارکت در تیمهای زیستپزشکی و انجام کارهای آموزشی و مشاورهای نیز وجود دارد. البته برای موفقیت در بازار کار، داشتن مدرک تحصیلات تکمیلی و مهارتهای مکمل بسیار مؤثر است.
در کشورهای توسعهیافته، زیستشناسی جانوری یکی از رشتههای کاربردی و مورد توجه در حوزههای داروسازی، بیوانفورماتیک، حفاظت حیات وحش، دامپزشکی و تحقیقات پزشکی است. فرصتهای شغلی در موسسات پژوهشی، آزمایشگاههای ژنتیکی، دانشگاهها و مراکز حفاظت جانوری وجود دارد.
دانشآموختگان ایرانی در صورتی که زبان انگلیسی خوبی داشته باشند، رزومه پژوهشی قابل قبولی آماده کرده و دورههای تخصصی مانند زیستشناسی سلولی یا بیولوژی مولکولی را بگذرانند، شانس بالایی برای پذیرش در مقاطع ارشد و دکتری در کشورهای اروپایی، کانادا و استرالیا خواهند داشت.
علاوه بر علاقه به دنیای جانوران، موفقیت در این رشته نیازمند مهارتهایی همچون دقت بالا، توانایی تحلیل اطلاعات علمی، کار با میکروسکوپ، نوشتن مقالات علمی، کار تیمی، تسلط بر نرمافزارهای آماری و آشنایی با زبان انگلیسی تخصصی است.
همچنین مهارت در برنامهریزی مطالعاتی، تجربه کار آزمایشگاهی، مشارکت در پروژههای تحقیقاتی و ارتباط با اساتید و پژوهشگران فعال در این حوزه، در مسیر شغلی و تحصیلی بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
از جمله مزایای رشته زیستشناسی جانوری میتوان به گستردگی مباحث علمی، تنوع مشاغل، امکان کار تحقیقاتی و ارتباط مستقیم با دنیای طبیعت اشاره کرد. همچنین این رشته برای کسانی که به فعالیتهای علمی علاقهمند هستند، بسیار رضایتبخش است.
اما چالشهایی مانند نبود فرصت شغلی گسترده در بخش دولتی، نیاز به ادامه تحصیل برای رسیدن به جایگاه شغلی مناسب و رقابت بالا در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز وجود دارد. بنابراین داشتن برنامهریزی دقیق و هدفگذاری روشن بسیار مهم است.
رشته زیستشناسی جانوری یکی از جذابترین رشتههای علوم پایه است که درک عمیقی از دنیای جانوران و نقش آنها در اکوسیستم به دانشجو میدهد. گرچه بازار کار آن در ایران محدود است، اما با تحصیلات تکمیلی، کسب مهارتهای کاربردی و برنامهریزی برای مهاجرت تحصیلی یا فعالیت در حوزههای تحقیقاتی، آیندهای روشن در انتظار علاقهمندان این رشته است. اگر عاشق دنیای جانوران هستید و از چالشهای علمی لذت میبرید، زیستشناسی جانوری میتواند انتخابی هیجانانگیز و تأثیرگذار در مسیر زندگی حرفهایتان باشد.
برای مشاهده سایر مطالب آموزشی در اینجا کلیک کنید.
