از آنجاییکه آلمان کشوری است که خیلی از مردم مایلند در آن زندگی، کار و تحصیل کنند، تقاضا برای تابعیت (شهروندی) این کشور بالا است. در عین حال، آلمان کشوری است پر از مقررات سختگیرانه و دستورالعمل های بروکراتیک، طوری که باعث شده، حتی خود اداره امور خارجی دولت آلمان هم اعتراف میکند که قوانین تابعیت این کشور بسیار پیچیده است.
گاهی اوقات، یک مسافرت کوتاه به برلین شما را از بودن در این شهر سیر نمی کند، پس تصمیم می گیرید دوباره برای مدت طولانی تری به این شهر برگردید. حتی شاید، مثل خیلی از کسانی که امروزه به قصد مهاجرت از کشور خود خارج می شوند، تصمیم بگیرید که به طور دائمی به آنجا نقل مکان کنید، یا در این شهر کار کنید یا صرفاً به دلایل شخصی آنجا را به عنوان محل زندگی انتخاب کنید: اینجا است که باید به اخذ تابعیت آلمان فکر کنید. ما در ویزا موندیال در تمام مراحل اخذ اقامت موقت یا دائم آلمان در کنار شما هستیم.
گاهی اوقات، اینکه احساس کنید این شهر جزئی از زندگی شما است و شما نمی توانید به زندگی در جای دیگری فکر کنید، مرحله طبیعی بعدی در فرآیند مهاجرت است. مطابق آمار و ارقام دفاترمان در برلین، افراد بسیار زیادی هستند که برای یک کارآموزی یا یک تجربه تابستانی به این شهر می آیند و هرگز به کشور خود برنمی گردند. البته، این وضعیت قابل درک است، چراکه برلین جای بی نظیری است و پر است از فرصت های عالی برای هر دو قشر دانشجو و متخصص. برای اشخاصی که در آلمان تحصیل یا کار می کنند و می خواهند احساس کنند که به طور کامل در جامعه آلمان ادغام شده اند، اخذ تابعیت کارها را ساده تر می کند؛ چه زندگی در شهرهای پرازدحام و پرجنب و جوش مثل مونیخ یا برلین را انتخاب کنند، چه طرفدار شهر های حومه ای آرام تر مثل کوخم و میلتن برگ باشند.
در ادامه ی این مقاله، در مورد گزینه های موجود برای زندگی دائم در آلمان و فرایند بروکراتیک اخذ پاسپورت آلمانی صحبت خواهیم کرد.
اخذ تابعیت آلمان
اگر برای مدت زمان مشخصی مقیم آلمان بوده باشید، در این صورت ممکن است واجد شرایط درخواست برای تابعیت این کشور باشید. مدت زمان استاندارد برای حضور در آلمان که اشخاص می توانند بعد از آن برای تابعیت این کشور درخواست بدهند هشت سال است.
چک لیست درخواست تابعیت آلمان
هرکسی نمی تواند تابعیت آلمان را دریافت کند. یک سری شرایط به خصوص وجود دارد که ابتدا شما می بایست در کشور خود آن ها را احراز کنید. این شرایط عبارتند از:
آلمانی صحبت کردن– شما باید بتوانید در سطح استاندارد خاصی به زبان آلمانی (به هر دو صورت کتبی و شفاهی) با دیگران ارتباط برقرار کنید. این قابلیت تضمین می کند که بتوانید در جامعه آلمان و در گوشه ای از این کشور که در آن زندگی خواهید کرد به خوبی ادغام شوید.
نداشتن سوء سابقه- سابقه کیفری شما می بایست عاری از هرگونه محکومیت جدی باشد.
تمکن مالی- شما باید بتوانید تمامی مخارج خود را پوشش بدهید و باید بتوانید این موضوع را ثابت کنید.
قبولی در آزمون اعطای تابعیت- تمامی کسانی که برای تابعیت آلمان درخواست می دهند می بایست در یک آزمون اعطای تابعیت شرکت کنند. این آزمون که کتبی و به زبان آلمانی است شامل پرسش هایی در مورد تاریخ، قوانین، و مردم آلمان است. برای قبولی در این آزمون می بایست به 17 مورد از 33 سؤال آن جواب درست بدهید.
پرداخت هزینه های مربوطه- برای تکمیل درخواست (اپلیکشن) اقامتتان باید مبلغ 255 یورو بپردازید.
با توجه به اهمیت زبان آلمانی برای یک شهروند آلمانی، در صورتیکه بتوانید یک دوره زبان آلمانی برای ادغام (German language integration course) را با موفقیت پشت سر بگذارید، دوره 8 ساله مورد نیاز برای تابعیت به 7 سال کاهش پیدا می کند.
لازم به یادآوری است که برخی از اشخاص مقیم آلمان نیازی به شرکت در آزمون تابعیت ندارند، از جمله تمامی اشخاص زیر 16 سال و فارغ التحصیلان دانشگاه های آلمان در یک سری رشته های به خصوص مثل حقوق و علوم اجتماعی.
آیا باید تابعیت فعلی تان را کنار بگذارید؟
اخذ تابعیت آلمان به بهبود وضعیت تابعیت اشخاصی که اهل خارج از اتحادیه اروپا هستند کمک می کند. تمامی شهروندان اتحادیه اروپا می توانند تابعیت اولیه خود در کنار تابعیت آلمان حفظ کرده و تابعیت دوگانه داشته باشند.
اگر با یک شهروند آلمان ازدواج کنید چه خواهد شد؟
اگر با همسر آلمانی تان در آلمان زندگی کنید، فرایند اخذ تابعیتتان سریع تر خواهد شد. البته، شما باید دست کم سه سال با همسرتان در آلمان زندگی کرده باشید، یا اینکه سه سال اقامت مداوم در آلمان داشته و دست کم دو سال از تاریخ ازدواجتان گذشته باشد.
حتی با این حال هم باید یک سری شرایط مربوط به تابعیت آلمان مثل عدم سوء سابقه و تسلط کافی به زبان آلمانی را داشته باشید.
تابعیت از طریق تولد یا والدین
اگر یکی یا هر دو والدین شما در زمان تولدتان شهروند آلمان بوده باشند، در این صورت هر جای دنیا که به دنیا آمده باشید، شهروند طبیعی این کشور محسوب خواهید شد. کلاً، کودک تا سن 18 سالگی شهروند کشور والدین خود خواهد شد، و در این سن می تواند بین چند ملیت خود یکی را انتخاب کند. البته، این تصمیم می بایست ظرف 5 سال از تاریخ 18 ساله شدن کودک گرفته شود. همچنین، اگر یکی از والدین در طول دست کم 8 سال گذشته اقامت دائم آلمان را داشته است، در این صورت کودک به طور خودکار شهروند آلمان می شود.
اخذ اقامت دائم آلمان
اگر می خواهید در آلمان زندگی کنید، برای گزینه های غیر از اقامت دائم هم به احراز شرایطی مثل مهارت در زبان آلمانی، عدم سوء سابقه و تمکن مالی نیاز خواهید داشت.
در هر حال، برای اخذ اقامت دائم آلمان دو گزینه اصلی وجود دارد: اقامت EC دائم و مجوز اسکان (Settlement Permit).
اگر به مدت 5 سال مداوم در آلمان زندگی کرده باشید می توانید برای مجوز اقامت دائم یا مجوز محدود مشابهی اقدام کنید. سایر مدارک مورد نیاز برای درخواست مجوز عبارتند از بیمه سلامت و یک مدرک هویتی مثل یک گذرنامه. به علاوه، شما باید فضای کافی برای زندگی در اختیار داشته و برای بازنشستگی در این کشور هم منابع کافی داشته باشید.
مجوز اقامت EC دائم به شما اجازه خواهد داد تا در هر کشوری از اتحادیه اروپا زندگی کنید. این به این معنی است که اگر کشور دیگری چنین مجوزی را به شما اعطا کرده باشد، شما مجاز خواهید بود که به طور دائم در آلمان زندگی کنید.
مجوز اسکان
نوع دیگر اقامت دائم، مجوز اسکان است. این مجوز، مثل مجوز اقامت EC، برای سایر کشورهای اتحادیه اروپا کاربرد نخواهد داشت. با این حال، اغلب گرفتن آن سریع تر از مجوز EC دائم است.
در کل، مجوز اسکان همان کاربردهای مجوز اقامت را دارد، البته با یک سری استثنائات خاص.
- دانشجویان حاضر در آلمان- دانشجویان دانشگاه های آلمان بعد از اتمام درسشان، می توانند با حداقل دو سال کار کردن در این کشور برای یک مجوز اسکان درخواست بدهند.
- دارندگان بلوکارت اتحادیه اروپا- بسته به تخصصی که دارید، بعد از گذشتن میزان درآمدتان از یک حد مشخص به شما یک بلوکارت اتحادیه اروپا داده می شود. دارندگان بلوکارت بعد از 33 ماه اقامت دائم دریافت می کنند. البته، داشتن گواهینامه ی سطح B1 زبان آلمانی این مدت را به 21 ماه کاهش می دهد.
- افراد خود اشتغال- افراد خود اشتغال ساکن آلمان، بعد از سه سال موفقیت در کسب و کار خود می توانند از طریق یک مجوز اسکان اقامت دائم دریافت کنند.
- مهاجران با صلاحیت بالا- مهاجران صاحب برخی مشاغل مورد نیاز مثل دانشمندان و محققان، که از طرف یکی از شرکت های آلمانی برای کار دعوت شده اند می توانند فوراً از طریق یک مجوز اسکان اقامت دائم دریافت کنند.
تفاوت بین تابعیت و اقامت دائم
با اخذ تابعیت یا اقامت دائم آلمان می توانید در صورت تمایل بقیه عمرتان را در آلمان زندگی کنید. تفاوت اصلی این دو روش این است که تابعیت، حق شهروندی طبیعی آلمان را به شما می دهد، در حالیکه اقامت دائم این طور نیست.
این به این معنی است که شما با اخذ اقامت دائم یک سری منافع به دست می آورید اما با اخذ تابعیت علاوه بر حق اقامت، اجازه خواهید داشت در انتخابات آلمان رأی بدهید و از مزایای دیگری مثل جابجایی آزادانه و حمایت دیپلماتیک بهره ببرید.
البته، تابعیت آلمان در کنار حقوق فوق الذکر یک سری مسئولیت های هم برای شما ایجاد می کند که یکی از آن ها شرکت در هیئت منصفه دادگاه ها است.