بر همان سیاق که خانم گلرخسار شاعر نامدار تاجیک گفت: «شاهنامه وطن است، وطن بی‌مرگی»؛ من هم به تقلید از او می گویم: "دوستی" وطن است؛ هر جا که باشد.
همانگونه که شعر گلرخسار نشان داد که یک "کتاب" می تواند "وطن" باشد. کتابی همانند "شاهنامه" که مفهوم وطن را از قرن چهار تا امروز برای ما حفظ کرد؛ "دوستی" هم می تواند برای همه انسان‌ها از هر رنگ و فرهنگ؛ یک وطن باشد.
وطنی که وامدار خداست.
آنگاه که می پرسیم خدا اهل کجاست؟
وطن خدا کجاست؟
و می گوییم:
خدا اهل وطن "جود و جبروت" است.
خدا اهل وطن "کبریا و عظمت" است.
خدا، اهل وطن "عفو و رحمت" است.
و خدا اهل "همه خوبی ها" است که در کلمه "دوستی" و "عشق" خلاصه شده است.
وطن ما، وطن "همه خواهی" و "دگرخواهی" است.
وطن "دوست داشتن" است؛ وطن "دوست داشتن هرکه را عشق می ورزد"؛ و "دوست داشتن هر کاری که ما را به عشق و دوستی" نزدیک می کند.(و حب کل عمل یوصلنی الیک)
▫️"دوستی" چند ویژگی مهم دارد: یکی یکپارچگی معنوی و اخلاقی است. یعنی از آغاز تا پایان "دوستی" هزاران رنگ و فرهنگ داریم در هیچ زمانی ما خلأ وحدت و یکپارچگی معنویت نداریم.
دوم؛ "یکپارچگی آفرینشی" است، یعنی همهٔ آفرینش از پادشاه و گدا و از دانا و نادان و...، ازخودگذشتگی‌ها و دوست داشتن ها برای حفظ یک منطقهٔ بزرگ است به نام "عشق".
▫️تا زمانی که فرهنگ دوستی هست؛ "شهر خدا" هم وجود خواهد داشت.
فرهنگ "دوستی" همیشه پشتوانهٔ فرهنگی برای وحدت آفرینشی همه قبائل و عشائر ساکن سرزمین خداست(اهل مملکته)،
و هویت مستقل همهٔ انسان‌ها بوده است.
وقتی که ما می‌گوییم وحدت آفرینشی منظورمان چیست؟
این مؤلفه‌های هویت انسانی کدامند؟
آیا فقط منظورمان "آب و خاک" و "رنگ و فرهنگ" و "آسمان و زمین" است؟
زبان و فرهنگ است؟
دین و آداب و رسوم است؟
قوم و نژاد است؟
به بیانی آری، اما "سرزمین آفرینشی مشترک" رکن مهمی است؛
یعنی ما نمی‌توانیم مثلا فقط به یک رنگ و یک فرهنگ اتّکا کنیم؛ بدین جهت که در این مجموعه‌ای که "وطن" نام گرفته ممکن است رنگ ها و فرهنگ های متنوع و گوناگون وجود داشته باشد ولی همه احساس تعلّق به یک سرزمین دارند. ممکن است مذاهب و اعتقادات مختلف داشته باشند ولی باز همه تعلّق به یک سرزمین آفرینشی دارند.
▫️برخلاف آنچه تصور می‌شود ما یک "ملّی‌گرایی کور" و یا یک "خودخواهی کورکننده" در کتاب آسمانی نداریم.
در همه کتاب های آسمانی هیچ‌کس نمی‌تواند حتّی یک جمله نشان دهد که با یک نژادپرستی دُگم و سازمان‌یافته سروکار داشته باشد.
در طول چندهزارسال که از خوانش کتاب های آسمانی می‌گذرد هیچ گروه مومنی را سراغ نداریم که با اتّکا به پشتوانهٔ فکری آن کتاب ها دست به کشتار مردمی با رنگ و فرهنگ های دیگر بزند.
در آسمان نبشته ها ناسیونالیسم و انترناسیونالیسم جایی تلاقی می‌کنند و همان جاست که بر اصول بنیادین اخلاق دوستی سخت تأکید می‌شود.
آینده از آن باورمندان به وطن "دوستی" است.
ستمگران بزودی این حقیقت را درخواهند یافت.
"صبح دوستی" نزدیک است.
