با رسیدن ماه مهر والدینی که از ماه ها پیش وقت و هزینه ی زیادی صرف انتخاب مدرسه و ملزومات آن برای فرزند عزیزشان کرده اند و مهم ترین امر در زندگی شان را تحصیل فرزندشان دانسته و اهمیت زیادی برای آن قائل اند بی صبرانه منتظرند تا ثمره ی تلاش هایشان را نظاره گر باشند. اما چند روزی از باز شدن مدرسه ها نگذشته متوجه می شوند فرزندشان علاقه ای به مدرسه رفتن و درس خواندن و انجام تکالیف ندارد. بسیاری از کودکان دبستانی از انجام تکالیف خود بیزارند و تکالیف خود را به موقع انجام نمی دهند . در مقابل والدین فشار بیشتری به کودکان وارد می کنند و این بگو مگوها زمینه تنش در خانواده را فراهم می کند. در ادامه راهکارهایی را برای این مشکل ارائه می دهیم.
راهکارهای علاقه مند کردن کودک به نوشتن
برای علاقه مند کردن و تشویق کودک به انجام تکالیف خلاقیت به خرج دهید و روش های مختلفی را به کار ببندید. در ادامه برخی از این روش ها را ارائه می دهید
- استفاده از آواها و صوت ها: در این روش والدین برای هر نشانه یا حرفی که کودک می نویسد صدا و آوایی با دهانشان ایجاد می کنند که این صداها و آواها می تواند خنده دار، جدی، غمگین، گریان و جنبه ها ی هیجانی متفاوتی داشته باشد. والدین در این روش همچنین می توانند برای هر نشانه یک اسم انتخاب کرده و هنگامی که کودک نشانه را می نویسد آنها اسم آن نشانه را با آواهایی که بار هیجانی دارند ترکیب نمایند برای مثال : کودک در حال نوشتن نشانه ی « آ » است مادر همزمان در حالی که صدای «آ » را کشیده ، می گوید من« » کوچولویم و برای نشانه ی بعدی نیز به همین ترتیب یک اسم دیگر و....
- سخن گفتن از زبان نشانه ها و کلمه ها: در این روش همچنان که کودک مشغول نوشتن است مادر یا پدر خود را به جای نشانه ها قرار داده و از زبان آنها با کودک سخن می گویند . مثلا کودک «ب» را می نویسد مادر می گوید آفرین عزیزم که مرا نوشتی ؛حالا برای این که تنها نباشم یک برادر هم کنارم بنویس تا با او حرف بزنم ، کودک نشانه ی بعدی«ب » را می نویسد مادر می گوید : وای چه برادر زیبایی برایم نوشتی زحمت بکش و یک خواهر هم برایم بنویس و....
- قصه گفتن برای کودک: در این روش همچنان که کودک مشق می نویسد برایش قصه تعریف می کنیم ،بهتر است قصه هایی برای کودک بگوییم که وی آن ها را دوست دارد و به علاوه قصه را به گونه ای تعریف کنیم که کودک از نوشتن دست نکشد.
- مسابقه دادن با کودک: در این روش والدین هم یک کاغذ برداشته و از همان نشانه یا کلمه ای که کودک می نویسد شروع به نوشتن کرده و به کودک می گویند هر کسی که زودتر و تمیز تر بنویسد برنده می شود....
- توصیف نوشته های کودک از زبان یک موجود دیگر مثلا دفتر یا مداد یا پاک کن کودک: در این روش همچنان که کودک می نویسد مادر خود را به جای یکی از اشیا نامبرده قرار داده و از زبان آن شی مشق کودک را توصیف می کند مثلا برای نشانه ای که کودک نوشته ،می گوید : وای اینو اگر بگذاری تو آفتاب جفت جفت می پرد و یا برای نشانه ی دیگر می گوید : اها حالا این یکی بدک نیست و...
- رابطه عاطفی بهتری با کودک خود برقرار کنید: برای اینکه کودک شما به حرفتان گوش دهد و تکالیف خود را انجام دهد شما باید سعی کنید رابطه کلامی و عاطفی بهتری با او برقرار کنید. این شیوه باعث می شود فرزندی مسئولیت پذیرتر و مطیع تری داشته باشیم.
- کودک را مجبور به انجام تکلیف نکنید: برخی از والدین روش غلطی را در برخورد با کودک خود در نظر می گیرند پس به کودک خود زیاد نگویید که تکلیف خود را انجام بده زیرا او به این کار عادت کرده و تا تکرار نکنید تکالیف خود را انجام نمی دهد بلکه وقتی کودک بی خیال از درس نشسته است، کتاب کودک را بیاورید و او را با مهربانی به سمت نوشتن تکالیفش سوق دهید.
- سریع بعد از اتمام مدرسه کودک را مجبور به نوشتن نکنید: بعد از اتمام مدرسه، اجازه دهید کودکتان استراحت و بازی داشته باشد و هیجاناتش را تخلیه کند سپس از او بخواهید که درس بخواند و هیچگاه بلافاصله پس از مدرسه از او نخواهید تکالیفش را انجام دهد.
- هیچگاه مشق کودک را ننویسید: برخی از کودکان از مادر خود می خواهند که تکالیف او را انجام دهد. مادر نیز از روی دلسوزی این کار را انجام می دهد اما نمی داند همین یک بار نوشتن تکلیف سبب می شود کودکش مشق خود را ننویسد و مسئولیت را به دوش مادر خود بیاندازد.
- اجازه دهید کودک با عواقب کارش روبرو شود: اگر کودک شما تکالیف خود را به صورت ناقص انجام داد و از انجام باقی آن سر باز زد تکلیف او را ننویسید بلکه اجازه دهید او همانگونه به مدرسه برود و با عواقب کارش روبرو شود. از آن به بعد می فهمد که ننوشتن مشق عواقبی مانند تنبیه و خجالت زدگی را برای او به همراه دارد.
- اجازه دهید کودک بین انجام تکالیف بازی کند: اجازه دهید کودکتان بین تکالیفش کمی بازی بکند مثلا اجازه دهید او ریاضی خود را بنویسد و بعد بازی کند و سپس تکلیف فارسی خود را انجام دهد .
- هنگام انجام تکلیف پیش کودک بنشینید: هنگام تکلیف انجام دادن کودک کنارش بنشینید و او را به انجام تکالیفش تشویق کنید. بعد از اینکه فرزندتان خودش به تنهایی توانست تکلیفش را انجام دهد می توانید خود را از او دور کنید واز زمان نشستن کنار او کم کنید.
- کودک را تحقیر نکنید: اگر کودک شما مشق نمی نویسد و درس نمی خواند او را تحقیر نکنید و به او جملات تحقیر آمیز نگویید زیرا با ایجاد احساس حقارت او تکالیفش را انجام نمی دهد.
- کودک را با خودش مقایسه کنید: فرزندتان را با خودش مقایسه کنید و هرگز او را با کودک دیگری مقایسه نکنید زیرا این کار کودک را لجباز تر می کند پس به او نگویید تو از دوستت بدتر می نویسی بلکه به او بگویید تو دیروز بهتر مشق می نوشتی.
- سخت گیر نباشید: با کودک مهربان باشید و صبوری به خرج بدهید و با شگردی خاص او را به سمت مشق نوشتن سوق دهید. چنانچه گفته ایم اگر بازی کودکتان تمام نشده بود یا فیلمی که دارد می بیند به پایان نرسیده بود می توانید به او بگویید که بعد از تمام شدن فیلم یا بازی تکالیفش را انجام بدهد. سپس بعد از اینکه کودک از تلویزیون و بازی دست کشید یک برش رفتاری بزنید و بلافاصله او را سر درس و مشق نبرید. مثلا بگویید برو آب بخور، دست و صورتت را بشور بعد بیا تکلیف انجام بده یا کمی با او حرف بزنید.
- به کودک انگیزه بدهید: کودک را وادار به انجام تکالیف مدرسه نکنید و با آگاهی و صبر پیشه کردن و تمجیدهای کلامی به کودک خود انگیزه کافی برای انجام تکالیف را بدهید.
- به کودک پاداش بدهید: اگر کودک تان مشق هایش را به خوبی انجام داد به او پاداش های کوچکی بدهید مثلا بگویید امشب هر غذایی می خواهی برایت درست می کنم و هیچ گاه به او وعده و وعیدهایی که از توانتان خارج است، ندهید.
- تکالیف کودک را بررسی کنید: اگر علت انجام ندادن تکالیف کودکتان، به این علت است که تکلیف او خیلی مشکل و یا خیلی زیاد است باید با آموزگار وی در اینباره صحبت کنید اما اگر سطح و میزان تکلیف شب مناسب است و باز هم کودک در انجام آن مشکل دارد، زمان انجام تکالیف را به دو جلسه تقسیم کنید.
- با معلم کودک صحبت کنید: اگر کودک شما تکلیف خود را انجام نداد، با معلم او صحبت کنید تا او را بازخواست کند و به او تذکر جدی بدهد .
- برای کودک زمان بندی کنید: با توجه به حجم درس ها به کودک کمک کنید برای انجام آن ها زمان بندی کند. بعد از این زمان، او فرصت کافی برای تفریح و انجام کارهای دلخواهش را خواهد داشت. بهتر است طوری برنامه ریزی شود که کودک از ساعت 7 شب به بعد تکلیف نداشته باشد و بتواند در کنار خانواده باشد.
- تکالیف کودک را تقسیم بندی کنید: برای جلوگیری از خستگی و دلزدگی کودک بهتر است تکالیف را هر قدر هم کم است، تقسیم بندی کنید. به عنوان مثال ۲ صفحه مشق را به دو قسمت تقسیم کنید و در فواصل مشخص از او بخواهید آن ها را انجام دهد.
- به کودک استراحت بدهید: در حین درس خواندن و انجام تکالیف برای فرزندتان استراحت در نظر بگیرید. میزان این استراحت باید کم اما کافی باشد. بهترین حالت این است که به ازای هر یک ساعت مشق نوشتن، 10 تا 15 دقیقه استراحت بدهید. در وقت استراحت فرزند شما می تواند تلویزیون ببیند، کمی بازی فیزیکی کند، چیزی بخورد و یا با دوستانش حرف بزند. نکته مهم این است که به این زمان پایبند باشید و به محض تمام شدن فرزندتان را دوباره به فضای درس برگردانید.
- با کودک صحبت کنید: گاهی از او بپرسید که دوست دارد تکالیفش را چگونه انجام دهد. این کار برای جلوگیری از بهانه تراشی کودکان بهترین شیوه است. مثلاً از او بپرسید: ترجیح می دهی چگونه تکالیفت را انجام بدهی؟ اگر تکالیفت تمام شد، دوست داری چه کار کنی؟
- درچیدن ترتیب تکالیف به کودک کمک کنید: به او کمک کنید ترتیب انجام تکالیفش را درست بچیند. بهتر است از دروس سخت تر شروع کنید و به دروس ساده تر برسید. یا از دروس حل کردنی به دروس خواندنی. البته این کار باید بر اساس توانایی های کودک و تمایلش انجام شود اما هر چه به پایان زمان تکالیف نزدیک شویم کودک تمرکز و انرژی کمتری دارد. پس بهتر است دروس سخت تر را در ابتدای کار انجام دهد.
- کودک را سرزنش نکنید: کودک را سرزنش نکنید. نق نزنید و با گفتن مداوم «تکلیفت را بنویس»، «چقدر طولش می دهی» و... انرژی او را نگیرید.
خواندن کتاب برای کودکان و تاثیرات شگفت انگیز آن
