الماس از واژه ادَماس (به یونانی|ἀδάμας}و به معنای نشکن) گرفته شده است. الماس یکی از سنگ های قیمتی و یکی از آلوتروپهای کربن است که در فشارهای بالا پایدار است. آلوتروپ دیگر کربن گرافیت نام دارد.الماس در حالت پایدار دارای ساختار بلندروی (مکعبی) است. الماس ساختار منشوری نیز دارد که این ساختار بصورت شبه پایدار در طبیعت به صورت کانی لونسدالنیت وجود دارد.الماس ها از کربن تشکیل می شوند- کربن کاملا سازمان یافته.بر اساس تحقیق جدیدی که در نشریه Nature منتشر شده است، دانشمندان حدس می زنند الماس ها درون کره زمین از یک تا سه میلیارد سال قبل تولید شده امند.
آنها فکر می کنندکه دستورالعمل ساخته شدن الماس این گونه است:
1.دی اکسید کربن را در 180 کیلومتری عمق زمین دفن کنید.
2.آن را تا بیش از 1200 درجه حرارت دهید.
3. آن را زیر فشار بیش از 50000 کیلوگرم نیرو بر سانتی متر مربع قرار دهید.
4.به سرعت آن را به سطح زمین بیاورید تا به سرعت سرد شود.
این 4 مشخصه شامل رنگ ، شفافیت ، تراش ، وزن سنگ می باشد .
رنگ Color
صنعت جواهرات سنگ های قیمتی با بالاترین کیفیت را از طریق خلوص رنگ، عمق تناژ و میزان اشباع رنگ تشخیص می دهد. سنگ هایی بیشترین ارزش را دارند که در رنگهای آنها و رگه های نازکی از رنگهای دیگر که خیلی روشن یا تیره نباشد؛ مشاهده شود و دارای رنگ اشباع شده به اندازه کافی باشد. چند نمونه سنگ قیمتی رنگی با کیفیت بالا در بلومز دایموند موجود است.
یک الماس هر چه بی رنگ تر باشد ارزشمند تر است ، در استاندارد GIA برای درجه بندی این مشخصه از حروف لاتین استفاده میکند که بترتیب از حرف D که بی رنگ ترین سنگ تا Z که الماسی است با رنگ زرد روشن طبقه بندی میکند . ضمنا تشخیص تفاوت رنگ مثلا اختلاف رنگ بین رنگ D و E که از نظر رنگی بسیار بهم نزدیک می باشند براحتی و با چشم غیر مسلح این امکان وجود ندارد ، گوهرشناسان برای تشخیص رنگ از سنگ های مرجع (Masterstone) استفاده می کنند ، توصیه بلومز دایموند به شما عزیزان برای اطمینان از خرید مطمئن دریافت شناسنامه و یا فاکتور کامل با مشخصه رنگی سنگ می باشد ، در بازار ایران برای سنگ های ریز (سنگ های مله) که درجه بندی نمی شوند برای سنگ هایی که تقریبا بی رنگ هستند (بازه D تا H) از واژه سفید استفاده می کنند ولی در خرید سنگ های بزرگ (تخمه) حتما باید رنگ سنگ بعنوان یکی از مشخصه های مهم سنگ در فاکتور و یا شناسنامه قید شود ، در بلومز دایموند بمنظور اهمیت بالای کیفیت تمام شده محصول برای سنگ های ریز به هیچ عنوان از سنگ های رنگ دار استفاده نمی شود و تخمه های مویزنایت در این مجموعه بر خلاف دیگر سنگ های موجود در بازار ایران کاملا بی رنگ و D کالر می باشند .در تصویر زیر تغییر رنگ سنگ در چند رنگ متفاوت را می توانید ببینید .
شفافیت Clarity
تمام سنگ های قیمتی حاوی ناخالصی هایی نیز هستند. سنگ هایی که بسیار گران قیمت هستند تا حد بسیار کمی ناخالصی در آن ها دیده می شود. سنگ های قیمتی بی عیب، بسیار کمیاب و گران قیمت هستند. بهترین قیمت برای سنگهایی تعیین می شود که تا حد جزئی و متوسط حاوی ناخالصی هستند که معمولاً در جواهر فروشی هایی مانند بلومز دایموند موجودند .
الماس سنگی است که در طبیعت و در نتیجه ی قرار گرفتن اتم های کربن در معرض حرارت و فشار زیاد در اعماق زمین شکل می گیرد . در این روند الماس می تواند ناخالصی های درونی پیدا کند و یا اینکه بعدها دچار ناخالصی های سطحی بشود. ارزیابی درجه ی پاکی الماس شامل تعیین تعداد، اندازه، رنگ، نوع و محل قرارگیری ناخالصی ها است و اینکه آنها چه مقدار روی ظاهر الماس تأثیر می گذارند. هرچه الماس ها دارای ناخالصی های کمتری باشند، کمیاب تر و درنتیجه ارزشمند تر خواهند بود.
استاندارد GIA این ناخالصی ها را در 11 درجه بشرح زیر تقسیم بندی میکند که بترتیب از FL (بدون هیچ نا پاکی) تا I3 (ناپاکی مشهود) تقسیم بندی میکند ، محل و نوع قرارگیری ناپاکی ها در این طبقه بندی بسیار مهم می باشند . در تصویر زیر طبقه بندی شفافیت سنگ را می توانید مشاهده بفرمایید .
تراش Cut
برخلاف الماسها معمولاً سنگ های گرانبهای دیگر از لحاظ هندسی برش ایده آلی ندارند که حداکثر درخشندگی آنها را نشان دهد. برش سنگ های قیمتی با کیفیت بالا یکی از روش هایی است که می تواند به بهترین شکل ممکن رنگ آنها را نمایان کرده و کمترین آلودگی و ناخالصی را بر جای بگذارد.
در الماس 2 مشخصه که بسیار در زیبایی و گیرایی این سنگ اهمیت دارند وابسته به تراش می باشند و این 2 مشخصه مهم درخشندگی و دیدن طیف های رنگی در اثر تجزیه نور در سنگ می باشد که با تغییر جهت یک الماس در نور مشهود می باشد و در صورتیکه نسبتهای مهم در تراش سنگ به خوبی انجام نشده باشند این درخشندگی بسیار ضعیف خواهد بود ، بلومز دایموند اصولا سنگ هایی را در تولیدات خود استفاده می کند که تراشی ایده آل و یا خیلی خوب را داشته باشند .
تناسب ، تقارن و صیقل بودن یک سنگ پس از تراش مواردی هستند که میتوانند برروی مشخصه Cut سنگ تاثیر گذار باشند که برای هر سه مورد GIA استاندارد هایی را تعریف کرده ، در حقیقت همانطور که در تصویر زیر ملاحظه می فرمایید هر چه تراش سنگ دقیق تر باشد میزان نوری که از سنگ منعکس می شود بالاتر بوده لذا درخشندگی سنگ بیشتر خواهد شد .
وزن سنک Carat
واحد اندازی گیری سنگ های قیمتی و از جمله الماس قیراط (Carat) می باشد ، هر 5 قیراط معادل یک گرم می باشد و برای الماس های زیر یک قیراط واحد سوت (Point) استفاده می شود ، برای درک بهتر شما عزیزان از وزن سنگ ها و سایز حدودی آنها در جدول زیر سایز های متفاوت الماس های با تراش برلیان گرد را می توانید ببنید.
تولید الماس
الماس بطور طبیعی تحت فشارهای زیاد اعماق زمین و در زمانی طولانی شکل می گیرد. اما در آزمایشگاه می توان به کمک دوفرآیند مجزا در زمانی بسیار کوتاهتر الماس تولید کرد. فرآیند فشار بالا _ دما بالا (HP HT) اساساً تقلیدی است از فرآیند طبیعی شکل گیری الماس در حالی که فرآیند رسوب گیری بخار شیمیایی (CVD) دقیقاً خلاف آن عمل می کند. در واقع CVD بجای وارد کردن فشار به کربن برای تولید الماس با آزاد گذاشتن اتمهای کربن به آنها اجازه می دهد با ملحق شدن به یکدیگر به شکل الماس در آیند.این دو تکنیک برای اولین بار در دهه ۱۹۵۰ کشف شدند. به گفته باتلر که هفده سال روی تولید الماس با استفاده از تکنیک CVDکار کرده است «از آنجا که پیشگامان تولید الماس بدون فشار بالا در دهه ۱۹۵۰ با تمسخر سایرین از میدان به در شدند. تکنولوژی CVD هنوز دوران کودکی اش را سپری می کند.» هر دو فرآیند قادرند با سرعتی خیره کننده الماسهایی با کیفیت جواهر تولید کنند، اما در نهایت این فرآیند CVD است که بخاطر کنترل ساده ناخالصی و اندازه محصول برای تکنولوژی های الکترونیکی مناسب ترین خواهد بود.
تمیز کردن طلا و جواهر در خانه
فرآیند CVD با قرار دادن ذره بسیار کوچکی از الماس در خلأ آغاز می شود. سپس گازهای هیدروژن و متان به محفظه خلأ جریان می یابند. در ادامه پلاسمای تشکیل شده باعث شکافته شدن هیدروژن به هیدروژن اتمی می شود که با متان واکنش می دهد تا رادیکال متیل و اتمهای هیدروژن بوجود آیند. رادیکال متیل نیز به ذره الماس می چسبد تا الماس بزرگ شود. رشد الماس در تکنیک CVD، فرآیندی خطی است، بنابراین تنها عوامل محدودکننده اندازه محصول در این روش بزرگی ذره ابتدایی و زمان قرار دادن آن در دستگاه است.
به گفته دیوید هلیر (D. Hellier)، رئیس بخش بازاریابی کمپانی ژمسیس، «فرآیند HP HT نیز با ذره کوچکی از الماس آغاز می شود. هر ذره الماس در محفظه های رشدی به اندازه یک ماشین رختشویی، تحت دما و فشار بسیار بالا درون محلولی از گرانیت و کاتالیزوری فلزی غوطه ور می شود. در ادامه تحت شرایط کاملاً کنترل شده ای این الماس کوچک به تقلید از فرآیند طبیعی، مولکول به مولکول و لایه به لایه شروع به رشد می کند.»
گر چه جنرال الکتریک در تولید الماس ها به این روش پیشگام است و الماس های ساخته شده با تکنیک HP HT را برای مصارف صنعتی به بازار عرضه می کرد اما تا پیش از آنکه کمپانی ژمسیس با ساده سازی این فرآیند امکان تولید نمونه هایی با کیفیت جواهر را فراهم کند، هرگز آن الماس ها به عنوان سنگهای قیمتی به فروش نرسیده بودند.
