4272 ایرانی در ترکیه خانه خریدند/خریداران ملک در ترکیه چقدر سود کردند؟ 

به گزارش ساعدنیوز به نقل از اقتصاد آنلاین، هر چند دولت با تلاش های خود ظرف ماههای گذشته توانسته تورم را تا حدودی مهار کرده و برخی از لنگرهای تورمی را از بین ببرد، اما به هر حال اقتصاد ایران به صورت سنتی و سنواتی، همواره با تورم های بالا به خصوص در دهه های سخت تحریمی، دست و پنجه نرم کرده است و به همین دلیل، استمرار تورم‌های دو رقمی در اقتصاد ایران باعث شده تا مردم در جست و جوی راه‌های مختلفی جهت مقابله با این تورم و حفظ ارزش پول خود باشند؛ هر چند برخی راههایی که انتخاب می کنند؛ راه به بیراهه می برد و در جای دیگر باید تاوان آن را پس بدهند.

بر این اساس، بسیاری از مردم جهت حفظ ارزش پول خود به خرید انواع دارایی روی می‌آورند و یا ترجیح می‌دهند تا آن را سریع‌تر خرج یک کالای مصرفی کنند؛ چراکه در آینده مجبور هستند آن کالا را گران‌تر تهیه کنند. از سوی دیگر، برخی از مردم در بازارهایی مانند بورس، طلا، و ارز سرمایه‌گذاری می‌نمایند؛ البته گروه دیگری از مردم هم هستند که به سرمایه‌گذاری در بازارهای خارجی روی آورده‌اند. از بازار فارکس گرفته تا رمزارزهای مختلف، از مقاصد محبوب ایرانیان جهت سرمایه‌گذاری در بازارهای خارجی بوده‌اند. علیرغم سودی که ممکن است در این بازارها وجود داشته باشد، نباید ریسک بالای آن را نیز نادیده گرفت.

در این میان، سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی نیز یکی از راه‌های مردم جهت مقابله با تورم بوده است. ترکیه، در بیشتر اوقات یکی از محبوب‌ترین مقاصد ایرانیان برای سرمایه‌گذاری بوده که خرید ملک در ترکیه، یکی از راه‌هایی است که برخی از افراد به عنوان سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند و بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز به تأسیس شرکت در این کشور اقدام می‌ورزند.

بررسی داده‌های مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد خرید خانه در ترکیه توسط ایرانیان در سال 2023 به 4272 مورد رسیده است که حکایت از کاهشی 48 درصدی نسبت به سال پیش از آن، یعنی 2022 میلادی دارد.

بررسی روند خرید خانه در ترکیه در سال‌های گذشته نشان می‌دهد؛ اگرچه در بین سال‌های 2016 الی 2021 روند خرید خانه توسط ایرانیان شدیدا صعودی بوده است، با این حال مسائل اقتصادی مختلف سبب شده تا این روند شکسته شود و رویه‌ای نزولی به خود بگیرد.

شد بالایی که که در سال 2021 آغاز شد، در نهایت روند صعودی خود را از دست و ترمز آن در اثر دو عامل کشیده شد. عامل اول را می‌توان سیاست‌های بانک مرکزی در مورد افزایش نرخ بهره دانست. افزایش نرخ بهره در چند ماه گذشته باعث شد تا قیمت در بازارهای دارایی کاهش بیابد. از سوی دیگر، به دلیل بالا رفتن سرسام آور قیمت مسکن در این کشور، در نهایت تهیه مسکن از قبل سخت‌تر شده است که این مسأله نیز می‌تواند نماگر دیگری بر کاهش تقاضا در بازار مسکن در ترکیه باشد.

اگرچه تورم در ترکیه هنوز اعداد بالایی را تجربه می‌کند، با این حال نزولی شدن روند قیمت مسکن باعث بی میل شدن سرمایه‌گذاران خارجی شده است.

تورم بالا را می‌توان یکی دیگر از دلایلی دانست که علاوه بر رشدهای بالا در قیمت مسکن، سرمایه‌گذارانی که قصد اقامت در ترکیه دارند را از تصمیم خود باز می‌دارند. در واقع اگرچه ممکن است قیمت دارایی فردی که به قصد اقامت ملکی را در ترکیه خریداری کرده است افزایش پیدا کند، با این حال، این فرد همچنان مجبور است برای تأمین نیازهای زندگی خود با تورم‌های بالا دست و پنجه نرم کند.

از سوی دیگر، به هر میزانی لیر ارزش خود را در برابر دلار از دست می‌دهد، سرمایه اولیه‌ای که فرد با آن به خرید ملک اقدام کرده است نیز به میزانی کاهش پیدا می‌کند.

قوانین جدید مهاجرت در ترکیه یکی دیگر از عواملی هستند که باعث کاهش تقاضای مهاجرین برای خرید مسکن شده‌اند و شاهد دیگری بر پایان دور صعودی در بازار مسکن ترکیه می‌باشند.

تا سال 2018 قوانین سختی در مورد دریافت اقامت در مورد ترکیه وجود داشت. در نهایت دولت ترکیه در تصمیم اقدام به تسهیل قوانین مرتبط با اقامت کرد که یکی از تبعات آن افزایش خرید ملک توسط خارجی‌ها در این کشور بود. با این حال، در سال 2020 دولت ترکیه در مورد شرایط اقامت تصمیمات جدید را اتخاذ کرد.

به عنوان مثال، ارزش ملکی که برای درخواست شهروندی خریداری می‌شود از 250 هزار دلار به حداقل 400 هزار دلار افزایش یافت.

همچنین بر این اساس ازجمله راه‌های دریافت شهروندی ترکیه سرمایه‌گذاری ثابت به ارزش حداقل 500 هزار دلار و تایید وزارت صنعت و فناوری خریداری چندگانه ملک غیرمنقول به ارزش حداقل 400 هزار دلار آمریکا به قید ممنوع بودن فروش تا مدت سه سال یا تنظیم قرارداد دفاتر اسناد رسمی درخصوص پیش‌خرید واحدهای مسکونی به ارزش 400 هزار دلار یا معادل آن در ارزهای دیگر یا معادل آن در لیر ترکیه به قید ممنوع بودن انتقال آن تا مدت سه سال تاییدشده توسط وزارت محیط‌زیست و شهرسازی، ایجاد کردن فرصت شغلی حداقل برای 50 نفر تاییدشده توسط وزارت، خانواده کار و خدمات اجتماعی حداقل معادل 500 هزار دلار یا معادل آن در ارزهای دیگر یا معادل آن در لیر ترکیه را به مدت سه سال در بانک‌های ترکیه سپرده‌گذاری کردن و تایید از طرف سازمان بانکداری با شرط خریداری سهم مشارکت سهام صندوق سرمایه‌گذاری املاک یا سهم مشارکت سهام صندوق سرمایه‌گذاری سرمایه به ارزش حداقل 500 هزار دلار تایید شده توسط هیات‌مدیره بازار سرمایه است.

آیا ایرانی‌هایی که در سال 2021 در ترکیه به قصد اقامت ملک خریدند بازنده شدند؟

حال سوالی که پیش می‌آید این است که آیا ایرانیانی که در سال 2021 به خرید ملک در ترکیه به قصد اقامت اقدام کرده‌اند سود کرده‌اند، یا از نظر اقتصادی بازنده شدند؟

برای پاسخ به این سوال باید به افزایش قیمت ملک در ترکیه از سال 2021 تا کنون، افزایش شاخص قیمت مصرف‌کننده در این بازه زمانی، و کاهش ارزش لیر در برابر دلار نگاهی انداخت.

شاخص قیمت مصرف‌کننده در ترکیه از ابتدای سال 2021 تا پایان سال 2023 به میزان 262 درصد رشد داشته است و یا به عبارتی می‌توان گفت به طور کلی، هزینه‌های خرید یک سبد مشخص برای زندگی در ترکیه در پایان سال 2023 نسبت به ابتدای سال 2021، حدود 3.62 برابر شده است.

این در حالی است که شاخص قیمت مصرف‌کننده از ابتدای سال 2021 تا انتهای سال 2023، در ایران رشدی 169 درصدی را تجربه کرده است و یا به عبارتی می‌توان گفت به طور کلی، هزینه‌های خرید یک سبد مشخص برای زندگی در ترکیه در پایان سال 2023 نسبت به ابتدای سال 2021، حدود 2.69 برابر شده است.

می‌توان نتیجه گرفت که رشد هزینه‌ها در ترکیه جهت تهیه یک سبد مشخص در بازه زمانی ذکر شده، حدود 93 درصد بیشتر از ایران می‌باشد. در واقع افرادی که به قصد اقامت در ترکیه ملک خریده‌اند، نسبت به ایران 93 درصد هزینه بیشتری برای گذران زندگی در بازه زمانی ذکر شده می‌پردازند.

کاهش ارزش لیر در برابر دلار را نیز باید به عنوان یک نکته منفی در نظر گرفت. در بازه زمانی ذکر شده، نرخ برابری هر دلار به ازای لیر حدود 296 درصد (3.96 برابر) افزایش یافته است. برای توضیح بیشتر، در صورتی که در ابتدای سال 2021 در ترکیه برای خرید یک دلار 7.43 لیر باید پرداخت می‌کردید، در پایان سال 2023 باید 29.47 دلار بپردزید.

این در حالی است که نرخ برابر دلار به ازای ریال در در همین بازه زمانی 97 درصد رشد داشته است. به عبارتی می‌توان گفت نرخ برابری دلار به ازای ریال در همین بازه زمانی 1.97 برابر شده است. (داده‌ها بر اساس شبکه اطلاع‌رسانی طلا و ارز)

البته باید توجه داشت قیمت ملک در ترکیه در پایان ماه 11 سال 2023 نسبت به ابتدای 2021 حدود 7.29 برابر شده است. در واقع در صورتی که ملکی به ارزش 300 هزار دلار (2 میلیون و 227 هزار لیر) در ابتدای سال 2021 خریداری شده بود، آن ملک در پایان ماه 11 سال 2023 حدود 550 هزار دلار ارزش داشت.

یعنی ارزش دلاری آن ملک حدود 1.83 برابر شده بود. (سالانه 27.8 درصد رشد) بنابراین می‌توان گفت اگر فردی قصد خروج از ترکیه را داشته باشد، با توجه به هزینه‌هایی که در طی مدت زمان اقامت خود در ترکیه داشته است، این سرمایه‌گذاری برای او سود منطقی نداشته است. اما در صورتی که فرد قصد ادامه زندگی در این کشور را داشته باشد، می‌توان گفت توانسته در این کشور از ارزش پول خود در برابر تورم محافظت کند. البته از آنجایی که فرد در این بازه زمانی قادر به فروش خانه نبوده است، نباید فشار ناشی از افزایش 2.69 برابری هزینه‌ها را فراموش کرد.