بد نیست بدانیم که در گذشته بشر برای دانستن وقت و ایام، با توجه به تجربه و دانش زمانه، ساعت هائی را اختراع کرده و مورد استفاده قرار داده است، که مهمترین آنها عبارت می شده از سـاعت آبی، ساعت آفتابی، ساعت شنی یا ماسه ای و ساعت شمعی.
1. سـاعت آبی :
ساعت آبی نیز توسط مصریان اختراع شد. در این نوع ساعت، از جریان یک نواخت آب استفاده می کردند به این ترتیب که داخل ظرف مدرج سوراخ دار را با آب پر می کردند آب قطره قطره از سوراخ کوچک می چکید، و با توجه به مقدار آب خروجی، زمان و ساعت را تا حدودی معلوم می کردند.
2. ساعت آفتابی :
ساعت آفتابی وسیله ای است که زمان را با استفاده از مکان خورشید در آسمان می سنجد. معمول ترین نوع ساعت آفتابی از میله ای ساخته شده است که روی صفحه ای قرار دارد و ساعت های شبانه روز روی صفحه نشانه گذاری شده اند. وقتی مکان خورشید در آسمان عوض می شود، مکان سایهٔ میله هم روی صفحه جابه جا می شود و ساعت را نشان می دهد.
3. ساعت شنی یا ماسه ای :
ساعت شنی یا ماسه ای از دو حباب شیشه ای چسبیده به هم تشکیل می شده که میان آن، سوراخ باریکی برای رد شدن شن یا ماسه تعبیه می کردند، تا شنها بتدریج از حباب بالا به حباب پایین جمع شود. بعد ظرف را وارونه می کردند و همان عمل تکرار می شد. با معلوم شدن تعداد دفعات جابجا شده شن ها در حبابها، حدود تقریبی زمان و ساعت مشخص می گردید.
4. ساعت شمعی :
در این نوع ساعت، بدنه شمع مدرج می شد و با سوختن شمع و کوتاه شدن آن زمان را محاسبه می کردند.تکنولوژی امروزی، انسان را قادر ساخته ساعت های بسیار ظریف و دقیق بسازدبا پیشرفت علم و دانش بشری، بتدریج ساعتهای دقیق تر مکانیکی، وزنه ای، فنردار، برقی، باطری دار و کامپیوتری جای ساعتهای آبی، ساعت های آفتابی و ساعت های ماسه ای را گرفتند. مخصوصا" از زمان استفاده انسان از فنر جهت راه انداختن چرخ های دندانه دار، که به ساعت شمار و دقیقه و حتی ثانیه شمار متصل هستند، سنجش دقیق زمان برای همه بطور ساده امکان پذیر گردید.در اوایل قرن شانزدهم اولین ساعت مچی آهنی، که نسبتا" زمخت بوده، توسط یکنفر آلمانی ساخته شد. بعدها اواخر قرن هجدهم با استفاده از فنر و چرخ دندانه های بسیار کوچک، امکان ساختن ساعت مچی ظریف بوجود آمد، بطوریکه اولین ساعتهای مچی شبیه ساعتهای امروزی، در کشور سوئیس «از سالهای 1790 به بعد» ساخته شد.
بین سالهای 1865 تا 1868 بزرگترین، حجیم ترین و جسیم ترین ساعت دیواری جهان، در کلیسای سن پیر در فرانسه نصب گردید ارتفاع ساعت 1/12 متر عرض آن 09/6 متر و ضخامتش 7/2 متر بوده که از 90000 قطعه تشکیل یافته است. در مقابل بزرگترین ساعت، ظریف ترین ساعت دنیا فقط 98/0 میلی متر قطر دارد.
انتخاب صحیح انگشتر بر اساس شکل دست و انگشتان
5. ساعت آتشی
قرن ها پیش توسط مردمان چین استفاده شد. طرز کار ساعت آتشی بدین صورت بود که ریسمانی را چند گره در فواصل معین می زدند و با سوختن ریسمان و رسیدن آتش به هر گره، ساعت را معین می کردند. از انواع دیگر ساعتهای آتشی، شمع های مدرجی بود که نخستین بار توسط آلفرد کبیر در هزار سال پیش مورد استفاده قرار گرفت.
6. ساعت اتمی
مخترعان و ساعت سازان پیوسته در جستجوی روشهای جدید برای ساخت ساعتهایی با دقت بیشتر بودند. ساعت کواترز یکی از روشهای نوین اندازه گیری زمان است که در 1942م. یکی از این گونه ساعت ها در رصدخانه گرینویچ کار گذاشته شد.ساعت اتمی یکی دیگر از انواع ساعتهای جدید است، این ساعت هر صد سال هم یک ثانیه عقب یا جلو نمی افتد. در سال 1949م. سازمان ملی استاندارد آمریکا ساعتی ساخت که بر اساس فرکانسهای طبیعی ذرات اتم کار می کرد.
7. ساعت مکانیکی
در ابتدا بیشتر در مکان های مذهبی برای اعلام وقت دعا و عبادت به کار می رفت. مخترع نخستین ساعت مکانیکی کاملاً مشخص نیست اما عده ای اختراع چرخ دنده را منسوب به ارشمیدس (قرن3م.) می دانند که این اختراع ساعت سازان را در ساختن ساعتهای بعدی یاری کرد. ژربر برای نخستین بار در قرن 10 م. زمان سنجی ساخت که مردم آن را جادویی نام گذاری کردند و آلت محرکه را در ساعت کار گذاشت. ساعتهایی که بوسیله چرخ و فنر کار می کنند از قرن 12 م. ساخته شده و بر فراز بعضی از بناهای مهم اروپا نصب گردید. در قرن 13 م. ساعتهای دیواری ساخته شد که عقربه و صفحه نداشت و صدای زنگ در رأس ساعت تنها مشخصه آنها بود. در قرن 14م. هنری دویک ساعتی اختراع کرد که شامل بسیاری از قسمتهای اصلی ساعتهای جدید بود و چرخ، صفحه، عقربه ساعت شمار داشت. اختراعی که شاید بیش از همه در پیشرفت اندازه گیری زمان سهیم است. استفاده آونگ در تنظیم حرکتهای چرخ ساعت می باشد. شاید گالیله اولین کسی بود که فکر استفاده از آونگ را در ساعت ارائه داد.
اما هویگنس هلندی برای نخستین بار طرح استفاده آونگ را در ساعت به ثبت رسانید و در سال 1657م. اولین ساعتی را که به طور موفقیت آمیز با آونگ (رقاصک) کار می کرد را ارائه داد، او فنر را در ساعت به کار برد و بدین ترتیب ساعت در مسیر جدیدی گام نهاد. بعضی از ساعتهای بزرگ اهمیت و شهرت تاریخی دارند که در رأس آنها از ساعت کلیسای استراسبورگ باید نام برد که عظیم ترین ساعت جهان و شاهکار هنر و صنعت است.
8. ساعت نبضی / اتوماتیک Automatic Watch
یکی دیگر از انواع ساعت مچی، ساعت نبضی یا اتوماتیک است که بسیار شبیه به ساعت مکانیکی عمل می کند، درست مانند آن از سیم ها و چرخ دنده های پیچیده تشکیل شده است که عقربه های ساعت را به حرکت وا می دارند. تنها تفاوت ساعت نبضی این است که نیازی به کوک شدن به صورت دستی ندارد. ساعت های اتوماتیک، همان گونه که از نامشان پیداست، به صورت اتوماتیک از حرکات روزانه شما کوک می شوند !یک وزنه بسیار کوچک در ساعت کار گذاشته شده است که با حرکات روزانه ما حرکت می کند و در حین حرکت سیم تاب دار را کوک می کند. این نوع از ساعت ها مکانیزمی نیز برای جلوگیری از حرکت و فشار بیش از حد وزنه به سیم دارند. چنانچه از ساعت نبضی خود استفاده نمی کنید، احتمالا از ابزاری به نام کوک کننده استفاده می کنید. کوک کننده ابزار کوچکی است که ساعت نبضی شما را طی حرکات چرخشی، تکان می دهد تا کوک شود یا کوک بماند.
- عدم نیاز به باتری و کوک دستی : با توجه به ساختار مشابه این نوع ساعت با انواع مکانیکی، این ساعت ها نیز نیازی به باتری ندارند و علاوه بر آن، نیاز به کوک نیز ندارند و با حرکات روزانه صاحب خود، به صورت اتوماتیک کوک می شوند.
- حرکت یکنواخت : درست مانند ساعت های مکانیکی، در ساعت های اتوماتیک نیز عقربه ها به شکل روان حرکت می کنند نه به صورت ” تیک تیک ” !
- شخصیت : همان مقدار مهندسی و زمان صرف شده در ساعت های مکانیکی، صرف این نوع ساعت ها نیز شده است.
