معرفی رشته مهندسی پزشکی
امروزه تکنولوژی رشد بسیار زیاده کرده و در تمام عرصه های زندگی وارد شده است. رشته مهندسی پزشکی از قدیم برای انسان بسیار مهم و حیاتی بوده و افراد زیادی به عنوان طبیب برای درمان انسان ها فعالیت می کرده اند.
با گذشت زمان دانشگاه و مراکز آموزشی برای علوم پزشکی تأسیس شد و افراد مختلف می توانستند با روش های درمانی تقریباً سنتی آموزش و مهارت لازم برای درمان بیماران را به دست آورند. امروزه با رشد فناوری رشته های مهندسی تأثیر بسیار زیادی روی فرایند تشخیص و درمان پزشکان گذاشته و می توان به جرات گفت که اگر علوم مهندسی را از رشته پزشکی خارج کنیم چیز زیادی از آن باقی نخواهد ماند.
تمام پزشکان امروزه برای تشخیص به صورت مستقیم و غیر مستقیم از تجهیزات مختلف الکترونیک استفاده می کنند که مهندسان آن را طراحی و ساخته اند. به دلیل ورود بی سابقه تجهیزات مختلف مهندسی به رشته پزشکی نیاز پیش آمد که رشته ای تحت عنوان مهندسی پزشکی ایجاد شود.
این رشته قصد دارد علاوه بر دانش مهندسی اندکی با علوم پزشکی نیز آشنا باشد تا بتواند بهتر به مجموعه پزشکی خدمات ارائه دهند و تجهیزات مدرن و جدیدی متناسب با نیاز علم پزشکی تولید شود. قبل از ورود به این رشته حتماً تحقیقات زیادی انجام دهید و به خاطر داشته باشید که از نظر دروس ریاضی و فیزیک در سطح مناسبی قرار داشته باشید.
گرایش های رشته مهندسی پزشکی:
در حال حاضر گرایش های رشته مهندسی پزشکی خوشبختانه در کشور ما وجود دارد و سالانه افراد زیادی در این زمینه فارغ التحصیل می شوند. این رشته از گرایش های مختلفی تشکیل شده که هر کدام در زمینه خاصی فعالیت می کند و در ادامه هر گرایش را توضیح خواهیم داد.
مهندسی پزشکی گرایش بیو الکتریک
یکی از مهم ترین گرایش های مهندسی پزشکی بیو الکتریک است. این رشته که اساس آن رشته مهندسی الکترونیک محسوب می شود برای تربیت افراد مختلف در جهت کسب دانش در زمینه ساختمان الکترونیک تجهیزات پزشکی، تعمیر و نگهداری این تجهیزات و طراحی دستگاه های جدید ایجاد شده است.
تمام تجهیزات پزشکی تقریباً از یک قسمت الکترونیکی تشکیل شده اند بنابراین گرایش بیوالکتریک نقش مهم و تعیین کننده ای در علم پزشکی دارد. با استفاده از تجهیزات مختلف الکترونیکی که برای پزشکان ساخته شده می توان بیماری ها را به سرعت تشخیص داد و نسبت به درمان آن ها اقدام کرد.
مثلا می توان با استفاده از دستگاه های مختلف تصاویر رنگی با وضوح بالا از یک تومور سرطانی تهیه کرد و با پردازش تصویر تمام قسمت های آن را به دقت آنالیزی و بررسی کرد که کمک بسیار زیادی به پزشکان خواهد بود و یا مثلا برای افرادی که عضو خاصی از بدن خود را از دست داده اند می توان با طراحی هوشمند یک اندام مصنوعی برای آن ها تهیه کرد.
مهندسی پزشکی گرایش بیو مکانیک
افرادی که در این گرایش تحصیل می کنند با اصول و مفاهیم اساسی رشته مکانیک و کاربرد آن در مهندسی پزشکی آشنا خواهند شد. در توضیح گرایش بیوالکتریک گفتیم که این متخصصان می توانند اقدام به طراحی و ساخت اندام مصنوعی مختلف برای بیمار کنند. لازم به ذکر است که برای این کار نیاز به مهندسین بیومکانیک نیز احساس می شود و این متخصصان باید راجع به حرکات مختلف این اندام از نظر مکانیکی نظر بدهند و این امر را به صورت تخصصی و کامل بررسی کنند.
جالب است بدانید که تمام اندام های ما جنبه مکانیکی و فیزیکی دارند و هر کدام از آن ها را می توان از نظر مکانیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. اهمیت علم مکانیک در رشته پزشکی نیز به خوبی مشخص بوده و به همین جهت گرایشی تحت عنوان بیومکانیک ایجاد شده که افرادی مطالعه و پژوهش خود را محدود به نقش علم مکانیک در رشته پزشکی کنند. در حال حاضر گرایش بیومکانیک مانند گرایش بیوالکتریک یکی از کاربردی ترین زیرمجموعه های مهندسی پزشکی محسوب می شوند.
مهندسی پزشکی گرایش بیومواد
تمام چیزهایی که در اطراف ما وجود دارد از مواد تشکیل شده و به همین منظور انسان برای آشنایی با کاربردهای آن و استفاده بهینه باید اقدام به شناخت دقیق مواد مختلف کند. رشته مواد به صورت تخصصی در رشته های مهندسی وجود دارد ولی به دلیل اهمیت مواد در رشته پزشکی گرایشی تحت عنوان بیومواد ایجاد شده تا دانشجویان به تحقیق و کسب دانش در زمینه موادی مانند سرامیک، پلیمر، کامپوزیت و مواد فلزی مختلف که در رشته های پزشکی کاربرد دارد اقدام کنند. امروزه تجهیزات مختلفی برای قرار گرفتن در بدن ساخته شده است.
مثلا برای طراحی یک باطری مصنوعی قلب علاوه بر این که گرایش های بیوالکتریک و بیومکانیک باید به دقت از نظر مهندسی آن را طراحی کنند متخصصان بیومواد نیز باید از نظر سازگاری و زیستی مواد تشکیل دهنده آن را بررسی کنند تا بدن بتواند این باطری را بپذیرد و علاوه بر آن خطرات زیستی در بدن ایجاد نکند. در کل گرایش بیومواد به مطالعه در زمینه هایی مانند تولید و کاربرد مواد مختلف در زمینه پزشکی، سازگاری مواد مختلف با آناتومی بدن، آشنایی و کاربرد بیوسنسورها در پزشکی و آشنایی مقدماتی با تجهیزات مختلف پزشکی می پردازد.
مهندسی پزشکی گرایش بالینی
در توضیح گرایش های مختلف به اهمیت تجهیزات در علم پزشکی پرداختیم. مهندس پزشکی بالینی یکی از افرادی است که ارتباط نزدیکی با تیم پزشکی بیمارستان دارد. این متخصصان وظیفه ای چون خرید تجهیزات جدید، تعمیر و نگهداری تجهیزات به عهده دارند. متخصصان مهندسی پزشکی بالینی باید همواره از تجهیزات جدید بیمارستانی آگاهی کامل داشته باشند تا بتوانند به بیمارستان ها و درمانگاه های مختلف این تجهیزات را ارائه دهند.
بازارکار رشته مهندسی پزشکی
پزشکی در حال حاضر یکی از کاربردی ترین رشته های دنیا محسوب می شود و دلیل آن افزایش جمعیت و بیماری های مختلف است. همراه با افزایش نیاز به تیم پزشکی کمبود متخصصان مهندسی پزشکی نیز احساس می شود. در حال حاضر مهندسی پزشکی از جایگاه خوبی برخوردار است. افرادی که در این رشته فارغ التحصیل می شوند می توانند در شرکت های خصوصی مشغول به کار شده و اقدام به تعمیر، طراحی و تولید دستگاه های مختلف پزشکی گوناگون کنند. البته طراحی و تولید یک دستگاه پزشکی مستلزم طی کردن مراحل فراوان و دشوار زیادی است و در این راه باید با شرکت های معتبر دنیا رقابت کرد.
در حال حاضر افرادی که در بازارکار رشته مهندسی پزشکی فارغ التحصیل می شوند برای کسب تجربه در یکی از شرکت های خصوصی مشغول به کار می شوند و پس از آن می توانند خودشان اقدام به تأسیس شرکت کنند. علاوه بر آن می توان با تحصیل در مقاطع بالاتر کارهای تحقیقاتی انجام داد و یا در دانشگاه های مختلف اقدام به تدریس کرد. بعضی از بیمارستان و درمانگاه ها امور تعمیر و نگهداری تجهیزات مختلف پزشکی خود را به شرکت های خصوصی واگذار می کنند ولی بعضی از بیمارستان ها به ویژه بیمارستان های دولتی اقدام به استخدام افراد فارغ التحصیل به منظور پشتیبانی و نگهداری این تجهیزات می کنند.
یکی از دیگر شانس های افراد فارغ التحصیل در این رشته امکان پذیرش در دانشگاه های خارجی است. مهندسی پزشکی فارغ التحصیلان کمی در سراسر دنیا و ایران دارد و به همین دلیل امکان گرفتن پذیرش جهت تحصیل در دانشگاه های معتبر دنیا نسبت به دیگر رشته ها کمی آسان تر است.
در حال حاضر آمریکا یکی از پیشرو ترین کشورهای مهندسی پزشکی در دنیا محسوب می شود و می توان این رشته را در یکی از دانشگاه های این کشور ادامه داد.
