به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از تجارت نیوز، موجودی واکسن کرونا صفر شده است؟ این پرسشی است که در روزهای گذشته فراوان شنیده می شود. آنهایی که با وجود قرار گرفتن در گروه واکسیناسیون، همچنان در نوبت نشسته اند، آنها که دوز اول را تزریق کرده اند و از وقت دوز دوم شان گذشته است و آنها که در انتظار رسیدن گروه واکسیناسیون شان هستند، همه نگرانند.
خبرهایی که از مراکز سلامت و بهداشت به گوش می رسد، حکایت از متوقف شدن واکسیناسیون دارد؛ چراکه واکسن جدیدی وارد نشده است و همه اینها در شرایطی است که واکسن های داخلی هم هنوز به تولید انبوه نرسیده اند. اواخر اردیبهشت بود که در برخی از مراکز استان ها، اعلام شد موجودی واکسن کرونایشان صفر شده است، تعدادی از استان ها هم اعلام کردند، موجودی شان در حال تمام شدن است.
آنها در انتظار واردات محموله جدید نشسته اند. ۲۸ اردیبهشت بود که معاون فنی گمرگ اعلام کرد، از ۱۵ بهمن تا ۲۶ اردیبهشت ماه، ۵ میلیون و ۶۴۷ هزار و ۸۰۰ هزار دوز واکسن وارد کشور شده است. بر اساس اعلام این مسئول، بخشی از این واکسن ها از کشورهای روسیه، چین و هند و همچنین سهمیه کوواکس از ایتالیا و کره جنوبی وارد کشور شده است. از آن تاریخ تنها یک محموله دیگر ۱۰۰ هزار دوزی واکسن اسپوتنیک وی از روسیه در سیزدهم خرداد وارد کشور شد که بر اساس آمارهای وزارت بهداشت تاکنون ۵ میلیون ۷۴۷ هزار و ۸۰۰ دوز آن تزریق شده است.
حالا مسئولان وعده می دهند در روزهای آینده محموله های دیگری به ایران برسد. با این همه گفته می شود موجودی واکسن های خارجی در بیشتر استان های کشور ازجمله تهران یا تمام شده یا رو به اتمام است. دانشگاه علوم پزشکی شیراز نخستین مرکزی بود که با صدور اطلاعیه ای از توقف واکسیناسیون کرونا تا اطلاع ثانوی خبر داد؛ هر چند علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا توقف تزریق واکسن کرونا در کشور را رد کرده و گفته اوایل هفته گذشته قرار بود یک محموله واکسن شامل ۳میلیون دوز از یکی از کشورها وارد شود، اما با تأخیر مواجه شده است.
براساس اعلام او، تا رسیدن محموله جدید واکسینه شدن گروه های سنی پرخطر ادامه خواهد داشت. البته تزریق دوز اول برای سالمندان بالای ۷۰سال بسیار کند انجام می شود و دوز دومی ها هم باید فعلا منتظر فراخوان وزارت بهداشت بمانند. پیش از این سخنگوی سازمان غذا و دارو اعلام کرده بود که تا پایان خرداد ۷میلیون واکسن وارد کشور می شود؛ هر چند که این اتفاق را منوط به تحقق وعده ها دانسته است؛ سرنوشتی که برای قرارداد ۶۰میلیون دوزی با اسپوتنیک وی روسیه هم تکرار شده است. به گفته کیانوش جهانپور، هیچ کدام از قراردادهای قبلی چه با اسپوتنیک و چه با کشورهای دیگر، تا امروز ضریب تحقق ۱۰۰درصدی یا حتی ۵۰درصدی نداشته و همه در ارسال واکسن به نوعی تأخیر دارند.
بلاتکلیفی دوز دوم و تجویز واکسن های ترکیبی
گروهی که دوز اول واکسن را تزریق کرده اند و زمان تزریق دوز دوم شان طولانی شده، نگران ایمنی ایجاد شده بدن شان هستند، اما وزارت بهداشت در اطلاعیه ای اعلام کرد که «تأخیر چندروزه تا چند هفته و برای برخی از واکسن ها تا چند ماه، تأثیری بر اثربخشی و ایمنی زایی واکسن ندارد.» حالا در این شرایط، برخی پیشنهاد استفاده از واکسن های ترکیبی را می دهند؛ یعنی دوز اول و دوم از ۲شرکت متفاوت تولید کننده واکسن تزریق شود.
آنها این راه حل را تنها چاره کار برای جبران کمبود واکسن می دانند. در میان تمام واکسن های مورد استفاده در ایران، واکسن های سینوفارم، بهارات و آسترازنکا در دوز اول و دوم مشترک هستند و افرادی که دوز اول را خارجی زده اند، دوز دوم را می توانند ایرانی دریافت کنند؛ این همان موضوعی است که سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم به آن اشاره می کند. به گفته او، در تیرماه، ۳ تا ۵میلیون دوز واکسن داخلی تولید می شود و در مرداد ماه این عدد به ۱۰میلیون دوز می رسد.
براساس آمار رسمی وزارت بهداشت، تاکنون ۴میلیون و ۲۰۳هزارو۷۸۴نفر دوز اول واکسن را دریافت کرده و تنها ۶۱۹هزارو۷۹۵نفر دوز دوم را تزریق کرده اند. همه اینها در شرایطی است که خطر شیوع جهش های جدید کرونا مثل ویروس هندی و آفریقایی جدی تر شده و تعداد شهرهای قرمز در جنوب شرقی کشور افزایش یافته است.
مصطفی قانعی، رئیس کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا درباره تغییر نوع واکسن با توجه به کمبودهایی که در کشور به وجود آمده است می گوید: «این مسئله مبنای علمی دارد؛ چراکه هر دو واکسن سینوفارم و برکت ویروس غیرفعال شده یا کشته شده کرونا هستند. با توجه به این شرایط کسانی که دوز اول را سینوفارم زده اند، می توانند در دوز یادآور برکت تزریق کنند. این مسئله حتی درباره واکسن اسپوتنیک وی هم صادق است؛ یعنی اگر دوز اول از این واکسن ترزیق شده، دوز دوم را می توانند واکسن مشترک پاستور – کوبا بزنند.»
واکسیناسیون ۶۵ ساله ها متوقف شدکاهش اثربخشی در دوز دوم
در این میان، براساس اعلام حمید سوری، رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کرونا، هم اکنون بیشترین واکسنی که در دنیا استفاده می شود، واکسن آسترازنکاست، پس از آن واکسن هایی مثل فایزر و بایوتک قرار می گیرند. سینوفارم، اسپوتنیک وی و سینوواک هم از سوی ۲۰، ۳۰کشور مورد استفاده قرار می گیرند.
در دوز اول و دوم مهم این است که هر دو واکسن از یک پلتفرم باشند؛ یعنی دوز دوم واکسن بهارات می تواند سینوفارم باشد و مرحله بعدی تزریق اسپوتنیک، آسترازنکا درنظر گفته شود. این اپیدمیولوژیست در پاسخ به این سؤال که فاصله میان دوز اول و دوم چقدر روی ایمنی افراد تأثیر می گذارد هم به همشهری می گوید: «هر چه فاصله زمانی بین تزریق ۲دوز واکسن بیشتر شود، دیگر نمی توان گفت که دوز دوم، یادآور است، بلکه دوز شروع کننده خواهد بود.»
استان ها در انتظار واکسن
خبرهایی که از برخی استان ها به گوش می رسد، نشان دهنده توقف واکسیناسیون به دلیل نبودن واکسن است.
امرالله مردانی، رئیس مرکز بهداشت شرق اهواز به این موضوع اشاره می کند و به همشهری می گوید که از اواسط هفته گذشته، واکسیناسیون در این بخش، متوقف شده است: «تنها تعداد محدودی واکسن برای تزریق به بیماران خاص موجود داریم که درصورت مراجعه آنها ترزیق خواهد شد.»
پیمان فیضی، روابط عمومی علوم پزشکی خراسان شمالی هم از اتمام سهمیه این استان برای واکسیناسیون علیه کروناویروس در روزهای آینده خبر می دهد: «سهمیه ما در مرکز استان نزدیک به صفر است. در بقیه شهرستان ها هم تعداد محدودی واکسن موجود است. روند واکسیناسیون متوقف نشده، اما اگر محموله جدید وارد نشود، در روزهای آینده، سیر واکسیناسیون متوقف می شود.» در همدان هم با وجود اینکه واکسیناسیون همچنان ادامه دارد، اما وضعیت تزریق دوم منوط به وارد شدن محموله جدید و البته فراخوان رسمی وزارت بهداشت است.
آرش نظیمی، سخنگوی علوم پزشکی اصفهان هم توضیح می دهد: «برای تزریق نوبت اول با کمبود مواجه هستیم، سرعت واکسیناسیون براساس پیش بینی ها صورت نگرفته است. البته در تزریق دوز دوم برای برخی واکسن ها مشکلی نداریم و به عنوان مثال برای سینوفارم دوز دوم حفظ شده و در زمان نوبت افراد تزریق می شود، اما درباره واکسن هایی مثل اسپوتنیک روس نوبت دوم به دست ما نرسیده است.»
اتمام موجودی واکسن سینوفارم در تهران
در تهران هم وضعیت به همین صورت است. امیرعلی فریدون فر، رئیس مرکز بهداشت شرق تهران، به همشهری می گوید که ورود محموله ها با تأخیر مواجه شده است و واکسن سینوفارم دیگر موجود نیست؛ به همین دلیل تزریق دوم آن فعلا انجام نمی شود.
البته او این توضیح را می دهد که تأخیر چند روزه در تزریق دوز دوم، تأثیری در ایمنی زایی ایجاد نمی کند. به گفته او، مقدار بسیار کم موجودی برخی واکسن ها در دوز دوم هم برای بیماران خاص درنظر گرفته خواهد شد و برای سالمندان هم اکنون نوبت دوم تزریق نمی شود.
مسئول یکی از مراکز بهداشت در تهران هم که نخواست نامش را اعلام کند، به همشهری می گوید که تا یکی، دو روز آینده، موجودی واکسن به صفر می رسد؛ هر چند خبرهایی به گوش می رسد که احتمالا تا پایان هفته محموله جدیدی وارد شود. این خبر را یک منبع آگاه در هلال احمر هم تأیید می کند، اما می گوید که ورود این محموله فعلا با مشکل مواجه شده است: «از یک هفته پیش محموله جدید واکسن از مبدا به سمت ایران با مشکل بارگیری مواجه شده است، اما در تلاش هستند تا در روزهای آینده این مشکل برطرف شود.»
از جای دیگری هم خبر رسیده که محموله جدید واکسن از طریق هلال احمر به زودی وارد کشور می شود. پیش از این از طریق این ارگان، ۲محموله یک میلیون دوزی واکسن و یک محموله ۴۰۰هزار دوزی واکسن وارد شده است. هلال احمر، با یکی از کشورها، برای واردات ۱۰میلیون دوز قرارداد دارد که با میزان محموله وارد شده تا کنون، ۷میلیون و۶۰۰هزار دوز دیگر باقی مانده است.
