داشتن گواهینامه ی رانندگی امروزه جزو یکی از عادی ترین امور زندگی محسوب می شود. اما به نظر شما این گزینه، برای همه یکسان است؟ آیا همه ی اعضای جامعه به یک میزان می توانند از این موهبت برخوردار شوند؟ معلولین چطور؟ معلولین، در هر سطحی از معلولیت که باشند حق دارند از همه ی امکانات جامعه، مانند سایر اعضای همان جامعه برخوردار شوند. این عادلانه نیست که آن ها را به واسطه ی داشتن نقص جسمانی، هر چند اندک، از امکاناتی که لایق آن هستند محروم نماییم. رانندگی و داشتن گواهینامه یکی از این امکانات است.
افرادی که دارای معلولیت هستند برای اخذ گواهی نامه پیش از ثبت نام در آموزشگاه ها باید مراحل غیرمنطقی و سختی را پشت سر بگذارانند. درست است که افراد معلول باید اثبات کنند که توانایی لازم برای رانندگی را خواهند داشت اما این فرآیند اثبات توانایی ها باید با توجه به معلولیت افراد، ساده تر و انسانی تر انجام گیرد.اگر دارای معلولیت هستید و برای اخذ گواهی نامه اقدام می کنید پیش از هر چیز بهتر است بدانید که باید به اندازه کافی صبر داشته باشید و سعی کنید با حوصله و انرژی این فرآیند بعضاً بی منطق را طی کنید، بدون شک موفق خواهید بود.
محدودیت های اخذ گواهینامه رانندگی
معلولیت و محدودیت های جسمی افراد معلول به دسته های مختلفی تقسیم می شود. طبق این دسته بندی ها افراد ممکن است بتوانند گواهینامه رانندگی اخذ کنند. به عنوان مثال میزان دید در افرادی که از ناحیه چشم دچار مشکل هستند، باید طبق آیین نامه صدور گواهینامه باشد. همچنین معلولین حرکتی باید توانایی هدایت و کنترل خودرو را داشته باشند تا بتوانند گواهینامه بگیرند. تمامی این موارد در قانون ذکر شده است. البته در همه این موارد تایید پزشک معتمد راهنمایی و رانندگی الزامی است.
محدودیت های بینایی
افرادی که توانایی بینایی خود را به طور کامل از دست داده باشند، اجازه رانندگی ندارند. اما افراد تک چشمی می توانند در شرایطی گواهینامه رانندگی دریافت کنند.
- حداقل قدرت بینایی: ۹ از ۱۰ (با رعایت شرایط ویژه در خودرو)
- حداقل میدان بینایی: ۱۰۰ درجه
محدودیت های شنوایی
ناتوانی در شنوایی ممکن است هنگام رانندگی خطراتی را ایجاد کند. به عنوان مثال نشنیدن صدای بوق، نشنیدن صدای وسایل امدادی و پلیس احتمال ایجاد تصادف را بالا می برد.در صورت ناشنوا بودن یک گوش متقاضی به صورت کامل، حداکثر افت شنوایی قابل قبول بدون اصلاح در گوش بهتر، باید تا ۴۰ دسی بل باشد.
قطع یا نقص عضو
فردی که دچار قطع یا نقص عضو در اندام های فوقانی و تحتانی شده باشد اما با اصلاحاتی در خودرو امکان رانندگی برایش فراهم باشد، می توانند گواهینامه رانندگی بگیرد. البته در صورتی این اتفاق می افتد که متخصص نورولوژیست و ارتوپد توانایی فرد برای رانندگی را تایید کنند. همچنین ارزیابی مثبت عملکرد مهارت راننده در تست جاده ای توسط افسر راهنمایی و رانندگی الزامی است.
- فردی که دارای قطع عضو زیر زانو است اما از پروتز اندام تحتانی استفاده می کند، در صورت عدم نیاز به استفاده از پروتز از پدال گاز و ترمز، می توانند پدال کلاج را اصلاح کنند (مثلا از خوردوی اتوماتیک استفاده کننده یا کلاج را به صورت دستی کنترل کنند.)
- افرادی که در قسمت قدامی پا، مفصل متاتارسوفالانژیال و پنجه بزرگ پا دچار نقص عضو هستند می توانند گواهینامه مشروط دریافت کنند.
- افرادی که کمتر از یک انگشت شصت و دو انگشت در هر دست آن ها دچار قطعی، فلجی یا ناتوانی کامل باشند نیز می توانند گواهینامه مشروط بگیرند.
محدودیت های حرکتی
دلایل مختلفی در ایجاد محدودیت های حرکتی موثر هستند. به عنوان مثال فلج شدن برخی از اندام ها، چرخش مهره های سرویکال و… می توانند دایره حرکتی افراد را کاهش دهند. در برخی موارد با رعایت شرایط خاص، برای افرادی که دارای چنین مشکلاتی هستند گواهینامه رانندگی صادر می شود.فردی که دچار مشکلات حرکتی است با تایید متخصص نورولوژیست و ارتوپد و بعد از ارزیابی عملکرد مهارت راننده در تست جاده ای توسط افسر راهنمایی و رانندگی می تواند برای طی کردن مراحل دریافت گواهینامه اقدام کند.
- مبتلایان به پاراپلژی (فلج کامل پاها و تنه در هر دو سمت (هر دوپا) ولی دست ها سالم هستند). می توانند گواهینامه مشروط دریافت کنند.
- مبتلایان به دفرمیتی در صورتی که اندام های موثر در رانندگی آن ها درگیر این بیماری نباشند، می توانند برای اخذ گواهینامه اقدام کنند.
اقدامات لازم برای تایید پزشکی
برای اینکه فرد معلول بتواند پروسه آموزش رانندگی و دریافت گواهینامه را آغاز کند. باید چندین مرحله پزشکی را طی کند.
- مراجعه به چشم پزشکی های مجاز پلیس راهنمایی و رانندگی برای سنجش بینایی
- مراجعه به بیمارستان های مورد تایید پلیس راهنمایی و رانندگی برای تایید صلاحیت رانندگی
- مراجعه به شهرک آزمایش برای معاینه مجدد و تایید گزارش پزشک
آموزش رانندگی به افراد معلول
همان طور که پیشتر گفتیم افرادی که دارای معلولیت هستند، برای اینکه بتوانند گواهینامه بگیرند باید کفش آهنین بپوشند. چون نه تنها پروسه تایید پزشکی بسیار طولانی و زمان بر است، بلکه پیدا کردن آموزشگاه رانندگی که به افراد معلول آموزش دهد نیز به سادگی میسر نیست.از آنجا که معمولا خودرویی که افراد معلول بتوانند با آن رانندگی کنند، همیشه در دسترس نیست، پیدا کردن آموزشگاهی که مجهز به چنین خودروهایی باشد کمی مشکل است.معلولان حرکتی به خودروهای مجهز به پدال دستی نیاز دارند. معلولان از ناحیه چشم باید از آینه مخصوص استفاده کنند. افراد کم شنوا هم نیازمند استفاده از علائم مخصوص برای آگاه سازی افراد دیگر هستند. همچنین مدرسانی که به افراد کم شنوا آموزش می دهند باید بتوانند با این افراد ارتباط برقرار کنند.
مراحل اخذ گواهینامه معلولان
- دریافت فرم مخصوص از آزمایشگاه
- مراجعه به چشم پزشکی مورد تایید ناجا و دریافت فرم تاییدیه معاینات
- دریافت فرم معاینه از بخش بهداری ناجا
- مراجعه به بیمارستان مورد تایید ناجا برای تایید توانایی جسمی
- رفتن به شهرک آزمایش و دریافت مجدد تاییدیه توسط پزشکان متخصص
- گذراندن دوره های آموزشی در آموزشگاه رانندگی ویژه معلولین
مراحل تعویض گواهینامه معلولان
از نظر سختی کار، تعویض گواهینامه معلولان نیز مانند دریافت آن مراحل سختی و وقت گیری دارد.برای تعویض گواهینامه معلولین یا دریافت گواهینامه المثنی ابتدا باید به پلیس +۱۰ مراجعه نمایید. در این بخش پس از این که مدار ک مربوطه مانند عکس گواهینامه معلولین و مدارک خواسته شده ی دیگر را ارائه کردید، فرم درخواستی را پر کرده و سپس مبلغی را پرداخت می نمایید. با پرداخت مبلغ مورد نظر پرونده ی درخواستی شما به جریان می افتد.
اکنون با مراجعه به مراکز پزشکی مورد تایید پلیس، پرونده شما به کمیسیون پزشکی ارجاع داده شده و پس از بررسی های پزشکی، درخواست شما تایید می شود.پس از تایید کمیسیون پزشکی باید به مراکز چشم پزشکی مراجعه کنید و بسته با نوع بیمه ای که دارید، مبلغی را پرداخت نمایید.پس از این مرحله دوباره باید نزد پزشک و روانپزشک مورد تایید پلیس رفته و تایید سلامت جسمی و روانی دریافت نمایید. بعد از این که دوباره مبلغی را پرداخت نمودید، پرونده ی شما برای بار دوم به کمیسیون پزشکی ارجاع داده می شود. در این مرحله، باید مدتی منتظر نتیجه ی نظر کمیسیون پزشکی بمانید.
اگر تصور می کنید مراحل کمی سخت شد باید بدانید که هنوز مراحل دیگری نیز باقی مانده است که باید طی کنید.پس از این که موفق به اخذ تایید کمیسیون پزشکی برای تعویض گواهینامه معلولین شدید، باید به افسر فنی مراجعه نمایید. بدون تایید این افسر نمی توانید به مسیر ادامه دهید.پس از دریافت همه ی تاییدیه هایی که تا بدین لحظه ذکر شد، زمان آن رسیده است که با در دست داشتن مدارک موجود دوباره به پلیس +۱۰ مراجعه کنید و کار تعویض گواهینامه معلولین را به اتمام برسانید.
شماره گواهینامه چیست و چگونه آن را دریافت کنیم؟
