افسردگی یک اختلال ژنتیکی!
به گزارش سایت خبری ساعد نیوز و به نقل از سینا پرس:
پژوهشگران در تحقیقات جدید خود ۸۰ ژن مرتبط با افسردگی را شناسایی کرده و بر این اساس می‌توان گفت این بیماری یک اختلال ژنتیکی است که در سال‌های اخیر روند افزایشی جهانی را نشان می‌دهد.
سازمان بهداشت جهانی ارتباطات قوی و نیرومندی رابین افسردگی و اختلالات مصرف مواد مخدر، دیابت و بیماری‌های قلبی شناسایی کرد. علاوه بر این، افسردگی یکی از عوامل مهم و خطرناک برای خودکشی محسوب می‌شود که سالانه افراد زیادی را به کام خود می‌کشد. فقدان حمایت از افراد مبتلابه افسردگی و اختلالات روانی همراه با ترس از خجالت و شرمندگی، از دسترسی بسیاری از افراد به درمان و داشتن یک زندگی سالم و سازنده جلوگیری می‌کند.
قابل‌توجه است که افسردگی به‌عنوان یک اختلال روانی رایج، علت اصلی نقص سلامت و ناتوانی در سراسر جهان محسوب می‌شود. بر اساس آخرین برآوردهای سازمان بهداشت جهانی (World Health Organisation)، در حال حاضر بیش از سیصد میلیون نفر با افسردگی زندگی می‌کنند که این آمار از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۱۸ درصد افزایش داشته است.
دیوید هوارد (David Howard) از پژوهشگران دانشگاه ادینبورگ (Edinburgh) در رابطه با ژن افسردگی چنین گفت: «این پژوهش‌ها ژن‌هایی را شناسایی کردند که خطر بروز افسردگی را به‌طور بالقوه افزایش می‌دهد و شواهدی را نیز ارائه می‌کند که می‌توان گفت این بیماری یک اختلال ژنتیکی است.»
بر اساس اظهارات محققان، برخی از ژن‌هایی که در عملکرد سیناپس‌ها یا اتصال‌دهنده‌های کوچک اجازه می‌دهند سلول‌های مغز با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، از طریق سیگنال‌های الکتریکی و شیمیایی مشخص‌شده‌اند.
لازم به ذکر است، این تحقیقات می‌تواند توضیح دهد که چرا برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار دارند و همچنین قادر است به محققان برای پیدا کردن داروها و روش‌های درمانی در مقابله با این بیماری کمک کند.
هوارد در ادامه توضیحاتش اظهار داشت: «علاوه بر آن، یافته‌های ما مدارک و سرنخ‌های جدیدی را در مورد علل افسردگی ارائه می‌دهند و ما امیدواریم که این اطلاعات و داده‌ها به یافتن روش‌های درمانی این بیماری کمک کند.»
این گروه تحقیقاتی برای پیدا کردن و شناسایی فضای دی ان ای مرتبط با افسردگی، کد ژنتیکی سیصد هزار انسان را موردبررسی قرار دارد. سازمان بهداشت جهانی نیز ارتباطات قوی و نیرومندی رابین افسردگی و اختلالات مصرف مواد، دیابت و بیماری‌های قلبی شناسایی کرد. علاوه بر این، افسردگی یکی از عوامل مهم و خطرناک برای خودکشی محسوب می‌شود که سالانه افراد زیادی را به کام خود می‌کشد.
فقدان حمایت از افراد مبتلابه افسردگی و اختلالات روانی همراه با ترس از خجالت و شرمندگی، از دسترسی بسیاری از افراد به درمان و داشتن یک زندگی سالم و سازنده جلوگیری می‌کند.
شرح کامل این پژوهش و نتایج حاصل از آن در آخرین شماره مجله تخصصی ارتباطات طبیعت (Nature Communications) به چاپ رسیده و قابل‌دسترس است.
نگاهی به آمار و شرایط افسردگی در ایران
بزرگ‌ترین مطالعه همه‌گیرشناسی سلامت روان در کشور به‌وسیله آقای دکتر نوربالا عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانشان روی یک نمونه ۳۵۰۱۴ نفری از سراسر کشور انجام‌شده است. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد شیوع تخمینی مشکلات سلامت روان در مناطق روستایی کشور ۳/ ۲۱ درصد و در مناطق شهری ۹/ ۲۰ درصد است.
به گفته این روان‌پزشک، ۲۱ درصد از افراد موردمطالعه علائم افسردگی، ۸/۲۰ درصد علائم اضطرابی، ۹/۱۷ درصد علائم جسمی و ۲/ ۱۴ درصد اختلال کارکرد اجتماعی داشتند. شیوع مشکلات سلامت روان با افزایش سن رابطه مستقیمی داشته و در افراد متأهل، بیوه، طلاق گرفته و بازنشسته شیوع بالاتری مشاهده‌شده است. شایع‌ترین علامت افسردگی علاوه بر خلق افسرده، علائم جسمی بود.
دکتر صمیمی، روان‌پزشک مسئول کمیته خلقی روان‌پزشکان علمی ایران، درباره شیوع بیشتر افسردگی در سال‌های اخیر در ایران می‌گوید: «تحقیقات جسته‌گریخته‌ای دراین‌باره در سال‌های اخیر داشته‌ایم، ولی به نظر می‌رسد شیوع افسردگی در طی این سال‌ها تغییرات زیادی در کشور نداشته است، شاید این مسئله، باعث تعجب مردم شود که تصور کنند شرایط اقتصادی، استرس‌های اجتماعی و مانند آن، چطور نتوانسته شیوع افسردگی را بالا ببرد. واقعیت این است که افسردگی یک بیماری روانی است و به‌اندازه کمی تحت تأثیر شرایط جامعه قرار می‌گیرد و اهمیت اصلی را شرایط درونی فرد تعیین می‌کند. فردی که مستعد افسردگی است گاهی بدون دلیل بیرونی دچار افسردگی می‌شود زیرا استعداد ژنتیکی درباره این بیماری دارد.»
او درباره جایگاه استرس‌ها و تنش‌های اجتماعی در شیوع افسردگی بین افراد جامعه گفت: «شاید در یک جامعه، شادابی زیادی را نداشته باشیم، ولی این مساوی با افسردگی نیست. افسردگی بیماری مشخصی است که نداشتن شادابی و روحیه شاداب، چیزی متفاوت از بیماری است.»
دکتر صمیمی درباره تأثیر افسردگی در زندگی خانوادگی بیماران چنین توضیح می‌دهد: «تحقیقات ما نشان داده بین افرادی که در دادگاه‌های خانواده مراجعه می‌کنند وزندگی‌شان منجر به طلاق شده، افسردگی نقش مهمی را ایفا کرده است. یعنی در بین مراجع به دادگاه خانواده، مقدار افسردگی از میزانی که در جمعیت عمومی کشور است، بیشتر مشاهده می‌شود. یک فرض این است که اختلافات خانوادگی باعث افسردگی شده و فرض دوم اینکه افسردگی باعث اختلافات خانوادگی شده است. افسردگی، روابط زناشویی، ارتباطات کاری و اجتماعی افراد را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده و دچار مشکل می‌کند.»
از سوی دیگر دكتر سید حسن هاشمی وزیر بهداشت، بابیان اینکه میزان شیوع افسردگی در ایران طی ۲۶ سال گذشته دو برابر شده است، اعلام کرد: «ازنظر بار بیماری‌ها، افسردگی رتبه چهارم را دارد و بر اساس پیش‌بینی‌ها در سال ۲۰۳۰ بیماری افسردگی در رتبه دوم بیماری‌ها قرار خواهد گرفت.» او با تأکید بر اینکه بخشی از سلامت جسم به‌سلامت روح و روان برمی‌گردد، گفت: «ارتقای سلامت روان می‌تواند از اهداف مهم کشور باشد و علاوه بر عوامل ژنتیکی عوامل محیطی زیادی مثل بیکاری، از دست دادن عزیزان، حوادث ترافیکی و عوامل طبیعی می‌توانند در ابتلا به افسردگی تأثیرگذار باشند.»
هاشمی از عوارض ابتلا به افسردگی را بی‌رغبتی و بی‌میلی به مسائل زندگی، گوشه‌گیری و اختلال در روابط اجتماعی و خانوادگی بیان کرد و افزود: «بر اساس مطالعات در ایران در سال ۲۰۱۵ شیوع اختلال افسردگی در زنان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۵۰۳۷ نفر است که این تعداد در دنیا ۴۹ هزار نفر است. به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در جهان، تعداد مردان افسرده ۳۵۴۵ نفر بوده که این تعداد در ایران به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۳۹۴۷ نفر است.»
دکتر هاشمی با اشاره به اینکه فقر، شهرنشینی و بی‌سوادی با افسردگی ارتباط دارد، گفت: «در حال حاضر کمتر از ۳۰ درصد مردم در روستاها سکونت دارند و این در حالی است که پیش از انقلاب اسلامی ۷۰ درصد مردم ایران، روستانشین بودند و مهاجرت به شهر و تغییر در سبک زندگی خود می‌تواند باعث آسیب روحی و روانی و افسردگی شود.»
به گفته وزیر بهداشت، استان‌های تهران، فارس، اصفهان و چهارمحال بختیاری بیشترین شیوع افسردگی عمیق رادارند که بیش از ۴ درصد است. درحالی‌که باید بدانیم بسیاری از افراد از ابتلا خود به بیماری‌های اعصاب و روان بی‌اطلاع هستند. افسردگی یک بیماری جدی است و بسیاری از افراد علائم آن را نمی‌دانند و لازم است رسانه‌ها به‌ویژه صداوسیما در مورد بیماری‌های روحی و روانی به‌خصوص افسردگی اطلاع‌رسانی کنند.