به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از ایرناپلاس، خشونت علیه کادر درمان و ضرب وشتم پرستاران در بیمارستان های کشور، معضل جدی است که امنیت جانی و روانی کادر درمان را تهدید می کند. همراهان بیمار و در بسیاری از موارد خود بیماران، پرستاران را مورد انواع تحقیرها، توهین ها و تهدیدها قرار می دهند.
اگر وزارت بهداشت و ارگان های مربوطه در حمایت از کادر درمان مداخله نکنند، مسأله خشونت علیه اعضای کادر درمان بدل به چالش اساسی در نظام بهداشت و سلامت کشور می شود. این امر به ویژه در زمانی که شیوع ویروس کرونا به مهم ترین بحران کشور مبدل شده است، بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.
پس از انتشار عکس های دلخراش محمد ابوترابی متخصص بی هوشی و مراقبت های ویژه بیمارستان امام خمینی(ره) پیرانشهر، که از طرف هفت نفر از همراهان یک بیمار فوت شده، به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفته بود، در روزهای اخیر نیز یک متخصص چشم در بیمارستان شهرستان دنا در یاسوج مورد حمله همراهان بیمار قرار گرفت و از ناحیه دست دچار آسیب جدی شد.
پیش از رسانه ای شدن ضرب وشتم دکتر ابوترابی، سعید کرمی پرستار بیمارستان امام خمینی کوهدشت نیز به این دلیل که همراهان بیمار را به آرامش دعوت کرده بود از طرف آنها مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
در همان هفته، وحید نصیری معاون حقوقی پارلمانی سازمان نظام پرستاری، از ضرب وشتم دو پرستار در مشهد توسط همراهان بیمار خبر داده و گفته بود، «نبود امنیت جانی پرسنل درمانی بیمارستان ها مبدل به یک بحران ملی شده. آستانه تحمل پرستاران اندازه ای دارد. اگر وزارت بهداشت پول ندارد معوقه های ۱۶ ماهه پرستاران را بدهد، حداقل امنیت گروه پرستاری در بیمارستان ها را تأمین کند و اگر همین کار را هم نمی کند، لااقل از پرستاران مضروب حمایت قانونی یا حداقل دلجویی کند. سازمان نظام پرستاری کشور نیز در گزارش های خود گفته، هفته ای نیست که دو سه مورد خشونت علیه پرستاران در مراکز درمانی اتفاق نیفتد. بسیاری از این موارد هرگز ثبت و گزارش نمی شود.»
این اتفاق ها درحالی رخ می دهد که پزشکان در ایران همواره از جایگاه اجتماعی بالا و احترام فراوانی برخوردارند، اما چند سالی است که خشونت علیه این قشر رو به فزونی گذاشته به گونه ای که دیگر برای مردم شگفتی ایجاد نمی کند؛ گویا مردم به شنیدن خبرهایی از این دست عادت کرده اند.
بسیاری خشونت علیه پزشکان را به خشونت رایج در جامعه گره می زنند و معتقدند، این روند در حال تسری و زبانه کشیدن است و جامعه پزشکان نیز از آن در امان نیستند. اما برخی دیگر، خشونت علیه پزشکان را پروژه برنامه ریزی شده می دانند و حتی برخی از سریال های تلویزیون مانند سریال «در حاشیه» با پویش هایی که به بهانه مرگ عباس کیارستمی تشکیل شد را در راستای تلاش برای تحقق آن هدف می دانند.
خشونت علیه کادر درمان و پزشکان در شرایطی اوج گرفته که عموم مردم ایران در ماه های اخیر قدردان زحمات و ایثار فراوان اعضای کادر درمان در مقابله با همه گیری بیماری کرونا بوده اند و جامعه پزشکان و کادر درمان بیش از ۱۲۰ شهید نثار حفظ سلامت مردم ایران کرده است.
خشونت علیه این قشر از جامعه ضمن اینکه پذیرفتنی نیست، یک آسیب جدی است که نیاز به ریشه یابی موشکافانه دارد. مسأله عدم امنیت کادر درمان تنها به ضرب و شتم و کتک خوردن محدود نمی شود. کادر درمان و به صورت ویژه پرستاران همواره مورد انواع توهین ها، تحقیرها و تهدیدها از جانب همراهان بیمار قرار می گیرند.
رکیک ترین الفاظ را به ما نسبت می دهند
«سمیه خداوردی» پرستار یکی از بیمارستان های تهران که بیش از هشت سال سابقه کار در بیمارستان دارد، به ایرناپلاس می گوید: «این فرض همواره در ذهن بسیاری از افراد که همراهان بیمار هستند وجود دارد که پزشکان و پرستاران کار خود را بلد نیستند یا در انجام وظایف خود کوتاهی می کنند. در نتیجه، هم مسئول بدحالی بیماران و مرگ آنها هستند و هم حقشان است که مورد تحقیر و توهین قرار بگیرند.»
این پرستار ادامه می دهد: «وقتی که پرستاری زن باشد، تحمل توهین ها سخت تر است. بسیار پیش می آید که همراهان بیمار به ما رکیک ترین الفاظی را که می شود به یک انسان گفت، نسبت می دهند تنها به این بهانه که برای مثال پس از آنکه ما را صدا کرده اند چند دقیقه ای دیر آمده ایم، یا این که از ما می خواهند سریعا سِرُمشان را عوض کنیم در حالی که تعویض آن زمان دارد. وقتی می گوییم یک ساعت دیگر زمان تعویض است، همراهان بیمار یا خود او شروع به دادوبیداد می کنند که شما از سر تنبلی تعویض نمی کنید. در بیمارستان هایی مانند بهارلو در میدان راه آهن تهران با توجه به شرایط بافت منطقه، هفته ای نیست که در اورژانس همراهان بیمار به پرستار حمله نکنند.»
بعد از مرگ بیمار به قتل تهدید شده ایم
رحمان کمالی که خود پرستار و سوپروایزر بیمارستان سروآباد در کردستان است در این باره به ایرناپلاس توضیح می دهد: «خود بیماران نیز در بعضی از مواقع فحش های بدی می دهند و ما را تهدید می کنند که چنین و چنانتان می کنیم. وضعیت طوری است در بعضی از مواقع که نصف شب است و می خواهیم مثلاً سُند بیمار را عوض کنیم چنان بلوایی راه می اندازد و با ما درگیر می شوند که مجبور می شویم همکاران را از بخش های دیگر صدا کنیم. البته ما متوجه این نکته هستیم که ممکن است بیماری شرایط طبیعی نداشته باشد و فحاشی کند، اما اینکه همراهان بیمار نیز با مشت و لگد از پرستار و کادر درمان استقبال کنند، منصافانه نیست.»
کمالی ادامه می دهد: «من بارها و بارها شاهد این مسأله بوده ام که همراهان بیمار پس از موفقیت آمیز نبودن عملیات احیا (سی پی آر) با مشت ولگد به جان مسئول احیا و پرستارها افتاده و فحش می دهند که چرا بیشتر تلاش نکردید. در حالی که زمان احیا ۴۰ دقیقه است. بعد از آن اگر اکسیژن به اندام ها باز نگردد هر چقدر هم عملیات احیا طول بکشد، فایده ای ندارد. بارها من از دست همراهان بیمار فرار کردم که اگر گیرشان می افتادم لت و پارم می کردند. درِ ورودی آی سی یو بیمارستان ها هر چند وقت یک بار باید تعویض شود، زیرا همراهان بیماران فوتی مدام با مشت ولگد به در می زنند. برای من و همکارانم پیش آمده که بعد از مرگ بیمار، به قتل تهدید شده ایم.»
مردم اطلاعی از روند درمان و چگونگی آن ندارند
در این میان ندا رحمتی، جامعه شناس حوزه پزشکی در ارتباط با این موضوع و در توضیح اینکه چرا بسیاری از مردم نسبت به کادر درمان بی اعتمادند و در نهایت آنها مورد خشونت قرار می دهند به ایرناپلاس می گوید: «مردم هیچ اطلاعی از روند درمان و چگونگی آن ندارند. آداب یا طرحی نیز برای برخورد مناسب در بیمارستان و آگاه کردن مردم در هنگام ورود به این مکان های خاص نیست. همین ناآگاهی هنگامی که در ارتباط با سلامتی بیمارشان قرار می گیرد، تولید خشونت می کند.
رحمتی ادامه می دهد:«به عنوان نمونه، در بخش اورژانس که اتفاقاً برای کادر درمان نیز بسیار پرخطر است، در اتاق تریاژ که پیش از مرحله اورژانس است، مریض، به نسبت بدحال بودن از سطح یک تا چهار طبقه بندی می شود. انجام خدمات در اورژانس نیز بسته به این اولویت هاست. همراه بیمار که از این طبقه بندی آگاه نیست، انتظار دارد کار بیمار خودش، پیش از همه انجام شود. اگر این اتفاق نیفتد شروع به فحاشی و کتک زدن کادر درمان و به هم ریختن اورژانس می کند.»
این جامعه شناس پزشکی ادامه می دهد: «اساس این رویه یعنی راه دادن همراهان بیمار به اورژانس با آن وضعیت ملتهب همیشگی اشتباه است. یا در وقت ملاقات، پرستاران برای راحتی بیماران و همراهانشان در ایستگاه پرستاری می نشینند و بالای سر مریض نمی روند، بعضی از همراهان می گویند پرستارهای مفت خور راحت طلب هستند، کار نمی کنند. این تصور وجود دارد که پرستار مدام باید بالای سر بیمار باشد حتی وقتی نیازی به این کار نیست.»
راهکارهای حمایت از کادر درمان
به گفته رحمتی «اگر عزم و اراده ای برای حمایت از پرستاران و کادر درمان باشد، راه حل های ساده و خوبی وجود دارد؛ مانند اینکه در ورودی همه بخش ها یک نگهبان بگذارند؛ کسی که بتواند در وقت درگیری مداخله کند. وجود نگهبان در راه پله ها نیز ضروری است. راهکاری دیگری که می توان ارائه داد، تجهیز کردن هر بیمارستان به تیمی مخصوص و حرفه ای است که در وقت درگیری مانع آسیب رساندن به کادر درمان یا تجهیزات شوند. همه بیمارستان باید مجهز به دوربین و اپراتور باشد که اگر در جایی درگیری رخ داد یا جای خلوتی عمل مجرمانه ای صورت گرفت، تیم حفاظتی مداخله کرده و همچنین اتفاق رخ داده ثبت شود.»
وی می افزاید: «مسأله دیگری که می تواند به کاهش خشونت علیه کادر درمان کمک کند، تغییر در بعضی رویه ها و ضوابط معمول بیمارستان است. به عنوان نمونه بر اساس ضوابط و قواعد، ما مجبوریم هر زمان در هر ساعتی که بیمار فوت می کند به خانواده و همراهان او اطلاع دهیم. آنها در همان ساعت مثلاً ۲ صبح با حال و احوال پریشان به بیمارستان می آیند و در حالی که هنوز جنازه روی تخت است، با کادر درمان در اتاق مواجهه می شوند و شروع می کنند به متهم کردن پزشکان و پرستاران و دادوبیداد کردن که معلوم نیست شما چه بلایی سر بیمار ما آورده اید. هر چیزی دم دستشان باشد می شکنند و به کادر درمان حمله می کنند. در صورتی که همراه باید زمانی برای بردن جنازه بیمارش بیاید که کادر درمان در اتاق حضور نداشته باشند. خلاصه اینکه اگر اراده ای برای حمایت از کادر درمان وجود داشته باشد، راهکارها چندان دشوار نیست.»
