به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، دور پنجم مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ درباره چگونگی اجرای کامل و موثر برجام سه شنبه چهارم خرداد با حضور سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه و رئیس هیئت مذاکره کننده کشورمان و روسای تیم مذاکره کننده گروه ۱+۴ در شهر وین پایتخت اتریش برگزار شد. پیش از این اتحادیه اروپا با صدور بیانیه ای اعلام کرد که نشست کمیسیون مشترک برجام روز سه شنبه به صورت حضوری در وین از سر گرفته می شود.
یک ماه دیگر به بازرسان آژانس فرصت داده شد
این دور از مذاکرات در حالی رقم می خورد که یک روز قبل از سفر عراقچی به وین، همکاری ایران با بازرسان آژانس در خصوص ادامه ضبط داده های دوربین های آژانس به مدت یک ماه دیگر تمدید شد. مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی سوم خرداد در کنفرانس خبری در مقرر آژانس در وین گفت که فعالیت های نظارت و ارزیابی به مدت یک ماه تا تاریخ ۲۴ ژوئن (سوم تیر) در چارچوب کنونی ادامه خواهد داشت. به گفته گروسی برای تمدید نظارت های این نهاد تا یک ماه دیگر بر فعالیت های هسته ای ایران هیچ شرطی ضمیمه نشده است. صادقانه بگویم که در دقیقه آخر، متوجه شدیم که باید رایزنی های بیشتری انجام شود، لذا برای آن عذرخواهی می کنم.
وی افزود: ایران ماه فوریه دسترسی به بازرسان را در برخی تأسیسات محدود کرده بود، اما آژانس بین المللی انرژی اتمی در نهایت «راه حلی موقت» را برای تضمین میزان لازم برای نظارت پیدا کرد. تهران همچنین از این تاریخ به بعد، از اینکه همزمان تصاویر ضبط شده دوربین ها و دیگر دستگاه ها در تأسیسات هسته ای خود را در اختیار آژانس قرار دهد خودداری کرد.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی عصر سه شنبه چهارم خرداد در حاشیه مراسم امضای تفاهمنامه همکاری مشترک بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس با سازمان انرژی اتمی ایران درباره مذاکرات وین گفت که مذاکرات خوب جلو می رود؛ یک تفاهم نامه ای با گروسی داشتیم که زمان آن تفاهمنامه سه ماه بود و آن تفاهم نامه دو، سه روز پیش به اتمام رسید. با توجه به ادامه مذاکرات ایران با آژانس درباره یکسری از مسائل و مذاکرات در چارچوب ۴+۱ برای اینکه مانعی در این مذاکرات ایجاد نشود جمهوری اسلامی ایران تصمیم گرفت تا یک ماه دیگر طبق رویه سه ماه گذشته دوربین ها مواردی را که باید ضبط کنند، ضبط کنند و این اطلاعات تا یک ماه دیگر محفوظ بماند.
معاون رئیس جمهور با بیان اینکه اگر تا یک ماه دیگر مذاکرات به سرانجام رسید به حالت عادی برمی گردیم، وگرنه باید تصمیم مناسب را در زمان مقتضی بگیریم، اظهار کرد: مذاکرات تا امروز خوب بوده است. یک بخشی از مذاکرات فنی است و بخش دیگر رفع تحریم هاست که این ها در مقابل همدیگر هستند. خوشبختانه دست جمهوری اسلامی ایران از نظر فنی بسیار پر است، ما فعالیت های ۶۰ درصد، ۲۰ درصد، ۵ درصد و زنجیره های کامل ماشین های پیشرفته مثل IR۶ و امکانات بالقوه ای را که برای تولید فلز اورانیوم ایجاد کردیم، داریم بنابراین دست مذاکره کنندگان بسیار پر است. البته از آن طرف، آن ها بحث تحریم را دارند.
رحیم بایزیدی مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تمدید همکاری بازرسان آژانس انرژی اتمی با ایران، گفت که به نظر می رسد در مقطع فعلی، تمدید توافق با آژانس سه دلیل اصلی داشته باشد؛ مسئله اول، سرسختی آمریکا در عمل به تعهدات برجام و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ است. تاکید آمریکا بر حفظ ساختار های تحریمی و حتی حفظ بخشی از تحریم های اعمال شده در دوران ترامپ، بازگشت این کشور به برجام را دشوار کرده است. در حالی که ایران بازگشت ناقص و غیرموثر آمریکا به برجام را نخواهد پذیرفت.
بایزیدی ادامه داد: مسئله دوم زمانبر بودن راستی آزمایی رفع تحریم هاست، حتی اگر ایران و سایر اعضا در مورد احیاء برجام به توافق برسند، راستی آزمایی لغو تحریم ها مستلزم گذر زمان و بررسی های دقیق تر توسط ایران است؛ بنابراین احتمالا بخشی از این زمان برای راستی آزمایی تحریم ها در نظر گرفته شده است.
مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی اضافه کرد: یکی دیگر از دلایل تمدید توافق با آژانس، احتمال رسیدن مذاکرات احیاء برجام به نقاط سرنوشت ساز باشد. گرچه مسئولین مذاکره کننده از مقامات رده بالای وزارت خارجه هستند، اما تایید توافقات و طرح مطالبات در این دور از مذاکرات، مستلزم تایید مراجع بالاتر در طرف های مذاکره است. این مسئله، فرایند مذاکرات را کمی طولانی کرده است.
دور پنجم مذاکرات وین؛ چه گفته و شنیده شد؟
معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیئت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین چهارم خرداد ماه و قبل از برگزاری پنجمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام در شهر وین پایتخت اتریش در اظهاراتی، گفت که دور جدید مذاکرات ما با کشور های ۱+۴ آغاز می شود، در ادوار گذشته (چهار دوره گذشته) پیشرفت های نسبتا خوبی داشتیم و مسیر مشخصی را طی کردیم و می دانیم مسیر روشنی را باید طی کنیم. مسائل جدی و مهمی کماکان باقیمانده که باید حل و فصل شود. امیدوار هستیم در طول مذاکرات چند روزه ان شاءالله بتوانیم به راه حل های نهایی دست یابیم.
عراقچی اظهار کرد: نشست اصلی کمیسیون مشترک محملی است که در کنار آن مذاکرات به صورت های دوجانبه و چند جانبه رسمی و غیررسمی برگزار شود. حتی پیش از شروع کمیسیون مشترک گفت وگو های دوجانبه را داشتیم. الان ملاقات خیلی خوبی را با هیئت روس داشتم که یک بار با هم مسائلی که در مذاکرات باید به آن پرداخته شود، مرور کردیم و الحمدالله اشتراک مواضع خوبی در اکثر آ نها وجود دارد.
معاون سیاسی وزارت خارجه و «انریکه مورا» معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا پیش از نشست کمیسیون مشترک برجام با یکدیگر دیدار کردند. معاون سیاسی وزارت امور خارجه پیش از این دیدار با هیئت روسیه دیدار کرده بود.
نشست کمیسیون مشترک برجام با حضور هیئت های ایران و گروه ۱+۴، بعد از حدود یک ساعت و نیم به کار خود پایان داد. این نشست در سطح معاونان و مدیران سیاسی وزارتخانه های امور خارجه ایران و گروه ۱+۴، برگزار شد.
دور پنجم، دور آخر مذاکرات برجام؟
عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه و رئیس هیئت مذاکره کننده ایران در نشست کمیسیون مشترک برجام در وین پس از پایان دور پنجم این گفت وگو ها اظهار کرد: ما جلسه اول کمیسیون مشترک را داشتیم و ادامه کار توسط کارگروه ها در هر دو حوزه هسته ای و رفع تحریم ها ادامه پیدا خواهد کرد و کارگروه سوم که مربوط به نحوه اجرای توافقات خواهد بود. همه طرف ها کماکان جدی هستند و با جدیت در این مذاکرات حضور پیدا کردند، خیلی از هیئت ها امیدوار هستند که این دور بتواند دور آخر مذاکرات باشد و ما به یک جمع بندی برسیم. می شود امید داشت، ولی یک مقدار هم باید محتاط بود. موضوعاتی که باقی مانده برای نهایی شدن و تصمیم گیری، کماکان موضوعات مهمی هستند تعدادشان البته کمتر شده و در نگارش متن هم ما مقدار زیادی جلو رفتیم در دوره های گذشته، این دور هم می توانیم کار را بیشتر جلو ببریم، ولی چند موضوعی که باقی مانده کماکان موضوعات کلیدی هستند که درباره آن ها تصمیم گیری باید صورت بگیرد.
سرپرست هیئت دیپلماتیک ایران در مذاکرات احیای توافق هسته ای در وین، در پاسخ به سوال پرس تی وی مبنی بر این که چه مسائلی در این مذاکرات برای حل و فصل کردن باقی مانده اند، گفت: در دور آخر [دور پنجم]مذاکرات ما قادر بودیم پیش رفت های حائز اهمیتی داشته باشیم، اما هنوز برخی مسائل مهم حل نشده باقی مانده اند. بر این عقیده ام که ما جلسه کمیسیون مشترک را با عزم راسخ تمامی اعضا شروع کردیم. فکر می کنم تمامی طرف ها در مذاکرات ۱+۵ و ایران به اندازه کافی جدیت به خرج می دهند و جدیت و عزمشان را به وضوح نشان داده اند و تمامی طرف ها مایلند مسائل مهم باقی مانده در اسرع وقت حل شود و حتی مذاکرات در این دور به نتیجه برسند. نمی توانم بگویم که می توانیم در این دور از مذاکرات کارمان را به نتیجه برسانیم، اما امکانش وجود دارد.
عراقچی ادامه داد: این موضوع بستگی به این دارد که چقدر بتوانیم در زمینه مسائل مهم پیش رفت کنیم و طرف های دیگر چقدر آمادگی دارند تصمیم های سخت خودشان را بگیرند و بگذارند مسائل را حل کنیم. مسائل اصلی، مسائلی هستند که پیش رفتی در زمینه آن ها داشته ایم، اما هنوز نمی توانیم بگوییم که پاسخی شفاف یا راهکاری شفاف برایشان داریم، اما مطمئنم این بار می توانیم پیش رفت کنیم و اگر امکانش باشد مذاکرات را تکمیل کنیم که باید تکرار کنم که مطمئن نیستم مذاکرات را بتوانیم به پایان برسانیم، اما امکانش وجود دارد.
خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اینکه آیا مذاکرات وین قفل شده است، گفت: تنها وقتی به توافق خواهیم رسید که همه آنچه مد نظر ایران است برآورده شود، فرقی نمی کند یک هفته، دو هفته یا یک ماه طول بکشد، گفت وگو ها قفل نشده است و پیشرفت های قابل توجهی داشته است. پرانتز ها و براکت ها در بحث رفع تحریم تا حد بسیار زیادی پاک شده و چند موضوع باقی مانده که درباره آن گفت وگو ها را ادامه خواهیم داد.
خطیب زاده در نشست خبری دوشنبه سوم خرداد، هم در این باره گفت که این دور از مذاکرات برجام می تواند دور نهایی باشد، کما اینکه دور های قبل هم می توانست نهایی باشد، البته اگر مسائل قابل توجه باقی مانده که وابسته به تصمیم سیاسی واشنگتن است، حل شود، می تواند دور آخر مذاکرات باشد.
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان های بین المللی مستقر در وین درباره مذاکرات برجامی اعلام کرد: گفت وگو های وین در حال انجام است؛ جلسات متعدد در قالب های مختلف. اولیانوف با بیان اینکه «نمایندگان روسیه و آمریکا بار دیگر دیدار کردند و مانند همیشه بحث های مفیدی داشتند»، افزود: ما درمورد پیشرفت حاصل شده، تلاش های دیپلماتیک در حال انجام و مسیر پیش رو تبادل نظر کردیم. طرف های حاضر در مذاکرات هسته ای ایران نظرات متفاوتی دارند، اما همگی برای رسیدن به یک هدف واحد تلاش می کنند و آن حصول توافق است. به همین دلیل به دنبال راه حلی قابل قبول برای همه هستند. اولیانوف همچنین از احتمال نهایی شدن نشست کمیسیون برجام در مذاکرات وین سخن گفت.
طرف های مختلف درحالی درباره احتمال احیای توافق برجام سخن می گویند که مقامات واشنگتن بار ها تاکید کرده اند تنها درصورت مذاکره درباره برنامه موشکی و اقدامات منطقه ای ایران حاضر به برداشتن کامل تحریم ها علیه تهران هستند. این درحالی است که مقامات کشورمان بار ها تاکید کرده اند تا زمانی که تمامی تحریم های ظالمانه علیه ایران لغو نشوند، پای بندی کامل به مفاد برجام امکان پذیر نیست.
برجام چه زمانی احیاء می شود؟
رحیم بایزیدی مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی درباره احیاء برجام تا یک ماه آینده توضیح داد: در مورد شانس احیاء برجام، رویکرد طرف های توافق بسیار تعیین کننده است. طرف های توافق در حالت کلی دو دسته هستند؛ یک طرفِ توافق، سه کشور ایران، روسیه و چین هستند که روسیه و چین بیشتر نقش حمایتی ایفا می کنند و بازیگر اصلی در این طرف، ایران است. از جانب ایران، دولت صراحتا اعلام کرده که به دنبال احیاء برجام هست و در واقع ماندن ایران در توافق پس از گذشت حدود ۳ سال از خروج آمریکا، نشان دهنده اراده دولت دوازدهم برای حفظ و احیاء برجام است. در این شرایط طبعا، چین و روسیه هم با نقش حمایتی خود طرفدار احیاء برجام خواهند بود.
بایزیدی ادامه داد: در طرف مقابل قدرت های غربی شامل آمریکا و تروئیکای اروپایی هستند. این کشور ها هم به چند دلیل عملا گزینه قابل قبول دیگری جز احیاء برجام ندارند؛ دلیل اول، نبود بدیل بهتر برای اروپا و آمریکاست؛ به این معنی که اگر برجام احیاء نشود، غرب بدیل بهتری برای جایگزینی آن ندارد. او افزود: با توجه به اینکه ایران، توافق برجامی اصلاح شده را نخواهد پذیرفت؛ لذا در نبود برجام، غرب دو گزینه بیشتر نخواهد داشت، یک گزینه بحث درگیری نظامی است، که چندان گزینه جدی نیست، به نحوی که نه اروپا، نه آمریکا و نه حتی بازیگران منطقه ای توان و اراده درگیری نظامی با ایران را ندارند.
مدیر گروه روابط بین الملل پژوهشکده تحقیقات راهبردی تصریح کرد: دولتی که با یک چرخش کوچک در افکار عمومی در چند ایالت چرخشی آمریکا، ممکن است حتی به دست جمهوری خواهان بیفتد. در این صورت هم فعالسازی مکانیسم ماشه و هم سرنوشت خروج پرونده هسته ای ایران از دستور کار شورای امنیت سازمان ملل، به اراده دولت بعدی آمریکا که احتمالا جمهوری خواه نیز خواهد بود، گره خواهد خورد.
مذاکرات وین فرسایشی شده است؟
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره طولانی شدن مذاکرات وین، گفت که برجام موضوع کوچکی نیست، توافقی است که حدود ۷ کشور در آن سهیم هستند، دو طرف این توافق یعنی ایران و آمریکا یک تاریخ ۴۰ ساله ای با یکدیگر دشمنی دارند و بحث ۱۵۰۰ تحریم، فعالیت های هسته ای ایران و موضوعات عدم اشاعه در میان است، مخالفان بسیار قدرتمندی در داخل ایران تا داخل آمریکا در سطح منطقه و بین المللی دارد، بنابراین یک ماه مذاکره برای چنین پروژه بزرگی طولانی نیست.
او افزود: برخی از افراد در ابتدا تصور می کردند، به همان راحتی که ترامپ با چرخش یک خودکار روی کاغذ از برجام خارج شد، با همان چرخش آمریکا به برجام برمی گردد که البته دچار اشتباه بودند. توافق هسته ای موضوعی نیست که در یک هفته، دو هفته، یک و دوماه به نتیجه برسد، بلکه ابعاد سیاسی، اقتصادی امنیتی، حقوقی و فنی دارد و همه این ها زمانبر است. از همه مهم تر اگر اعتمادی بین تهران و واشنگتن وجود داشت هم از بین رفته است و ایران به آمریکا اعتمادی ندارد، چراکه ممکن است دوباره از برجام خارج شود و در مقابل واشنگتن هم چنین حسی دارد، لذا یک ماه زمان زیادی نیست.
تلاش می کنیم پایان دولت، پایان تحریم و کرونا باشد
