احساسات در سرمایه گذاری و نحوه مقابله با آن ها 

پایش فعال و بی وقفه سبد دارایی برای همگام شدن با فراز و نشیب بازارهای مالی بسیار حیاتی است. با این حال، برای سرمایه گذاران فردی هم بسیار مهم است که از سرمایه گذاری احساسی که می تواند با بالا و پایین شدن بازار ایجاد شود، دوری کنند.سؤال اصلی اینجا است که سرمایه گذاران چگونه می توانند با بازارهای پرنوسان ارز دیجیتال همگام باشند و در عین تنوع بخشی به سبد دارایی برای کسب بیشترین سود، بر احساسات خود هم مسلط باشند؟ کلید اصلی، درک انگیزه های پشت سرمایه گذاری احساسی و دوری از تله های خوشی و ناامیدی است که منجر به تصمیم گیری ضعیف می شوند. با ما همراه باشید تا با شرح کامل مسائل مختلف مرتبط با احساسات سرمایه گذاران، راه حلی برای مدیریت آن ارائه کنیم.

برای تبدیل شدن به یک معامله گر موفق به چه چیزهایی نیاز دارید؟

صبر، تمرکز، نظم، تصمیم گیری و مهمتر از همه کنترل احساسات هستند که به شما کمک می کنند معامله گر موفقی شوید. در واقع تنها 10% از تریدرها هستند که موفق می شوند و فقط 5% از آنها می توانند سرمایه خود را افزایش دهند. این در حالیست که مابقی شکست می خورند که دلیل آن می تواند زمانبندی ضعیف، عدم ریسک پذیری، عدم آگاهی، نداشتن نظم معاملاتی و یا انتظارات بالا و غیر منطقی باشد. همه این موارد صحیح هستند اما شما پس از یک بررسی ساده متوجه میشوید که دلیل مهمتری وجود دارد که موجب عدم موفقیت شما میشود و آن رابطه بین احساسات و تصمیمات شما می باشد.در واقع ترید مجموعه ای از رفتارهای افراد مختلف می باشد. مجموعه ای از ترس ها یا خوش بینی ها که بازار را به سمت شناخت روانشناسی می برد.بنابراین همانطور که در ابتدا اشاره شد اولین و مهمترین مرحله تبدیل شدن به یک تریدر و فرد موفق، کنترل داشتن بر احساسات می باشد. برای موفقیت باید بدانید که چگونه احساسات خود را مهار نمایید.

احساسات مخرب در سرمایه گذاری

در روندهای صعودی یا نزولی بازار سهام، میانگین سود سرمایه گذاران همواره کمتر از میزان فراز و فرود شاخص سهام بوده است. علت این عملکرد ضعیف تر این است که سرمایه گذاران اغلب در روندهای نزولی دارایی خود را می فروشند و بعد از شروع یک روند صعودی و معمولاً در قله ها شروع به خرید می کنند.این همان سرمایه گذاری احساسی است که مانع سوددهی می شود. مهمترین احساساتی که مانع کسب سود از سرمایه گذاری می شود عبارتند از: ترس، طمع، درماندگی و عجله.

ترس

مارس 2009 یکی از سال های مهم در بازار سهام بود؛ زیرا فرصتی بسیار خارق العاده برای خرید سهام شرکت های عظیم جهان با قیمتی بسیار پایین ایجاد کرده بود. سهام شرکت هایی مثل Bank of America ،General Electric و Wells Fargo با ارقام تک رقمی معامله می شدند. بسیاری از این سهام ها حالا سودی بیش از 500 درصدی ایجاد کرده اند.

با این حال، ترس باعث شد که بسیاری از کارگران طبقه متوسط از بازار سهام خارج شوند. در اواسط دهه 2000، تقریباً 65 درصد از کل آمریکایی ها در بازار بورس سرمایه گذاری کرده بودند ولی بعد از رکود بزرگ بازار، این آمار به 50 درصد رسید.همین سرمایه گذاران ترسیده، یکی از طولانی ترین روندهای صعودی تاریخ که از سال 2009 تا 2020 به طول انجامید را از دست دادند. در واقع آنها اجازه دادند که ترس مانع ثروت سازی شود.

طمع

همین وضعیت در این سوی معادله هم صدق می کند. یعنی همان سرمایه گذارانی که با ریزش بازار با ترس و وحشت دارایی خود را فروخته بودند، بعد از شروع روند صعودی و تغییر شرایط بازار، شروع به خرید می کنند.ولی احتمالاً آن زمانی که صرف تماشا و ایجاد اعتماد دوباره شده بود، روند صعودی بخش زیادی از حرکت خود را تکمیل کرده بود. در واقع بهترین زمان برای ورود به روند صعودی، هفته ها و ماه های ابتدایی هستند. به همین خاطر است که سرمایه گذارانی که با طمع وارد بازار می شوند، معمولاً بخشی زیادی از روند صعودی را از دست می دهند.

درماندگی و عجله

تا حالا شده یک دارایی را به خاطر خستگی و درماندگی از حرکات بی روند آن فروخته باشید و کمی بعد شاهد جهش قیمت عظیم آن شده باشید؟ خشم و درماندگی می تواند باعث شود که یک سرمایه گذار، دارایی بسیار ارزشمندی را بفروشد تا از شر انتظار برای صعود نجات یابد.البته گاهی اطلاعات جدید می تواند نظر و تحلیل یک سرمایه گذار را تغییر دهد؛ از این رو یک سرمایه گذار باید منعطف باشد و با لجبازی در یک روند بازنده باقی نماند. از طرف دیگر اگر یک دارایی، فاندامنتال یا بنیاد خوبی دارد، نباید به خاطر حرکات بی روند یا خستگی آن را از دست داد.

گاوها و خرس های بازار

روندهای صعودی یا گاوی دوره هایی هستند که قیمت ها حرکتی افزایشی دارند و گاهی این حرکت بسیار انفجاری و سریع است. وقتی روند صعودی آغاز و جو کلی بازار مثبت شود، ممکن است سرمایه گذاران متوجه فرصت های سرمایه گذاری شوند و حتی به توصیه دیگران بخواهند سرمایه گذاری در بازارهای مالی را امتحان کنند. این هیجان می تواند منجر به این شود که سرمایه گذاران سعی کنند از دارایی هایی که به خاطر وضعیت صعودی بازار در حال افزایش قیمت هستند، سود کسب کنند.

از طرف دیگر، وقتی سرمایه گذاران مقالاتی درباره وضعیت بد اقتصادی می خوانند یا اخباری درباره نوسان یا وضعیت بد بازار می شنوند، ترس از ضرر می تواند منجر به فروش دارایی ها شود. روندهای نزولی یا بازارهای خرسی همیشه در کمین هستند و اخطارهای خاص خودشان را دارند که درک و توجه به آنها برای سرمایه گذاران اهمیت زیادی دارد. برخلاف بازارهای گاوی، گاهی ممکن است بازارهای مالی برای ماه ها و حتی سال ها حرکات ریزشی داشته باشند.

معمولاً بازارهای نزولی به خاطر عوامل محیطی مثل افزایش نرخ بهره ایجاد می شود؛ زیرا این اتفاق باعث می شود که دارایی ها از گزینه های پرریسکی مثل سهام یا ارز دیجیتال به سمت گزینه های کم ریسک بروند. تعامل با روندهای نزولی می تواند بسیار دشوار باشد؛ زیرا سرمایه گذاران به عینه می بینند که ارزش دارایی آنها کاهش می یابد و از طرف دیگر دارایی های امن جذاب تر می شوند. در طول این دوره ها، انتخاب بین خرید دوباره همان سهام در قیمت های پایین تر و نقد کردن دارایی و خرید محصولات سودده دشوار می شود.

زمان بندی بد

سرمایه گذاری احساسی معمولاً در زمان بندی بد در بازار رخ می دهد. دنبال کردن رسانه ها و خبرگزاری ها یک راه خوب برای تشخیص روندهای صعودی و نزولی است؛ زیرا گزارش های روزانه بازار سهام یا ارز دیجیتال کاهش می یابد و فعالیت در وبسایت های مختلف کمرنگ می شود.به طور کلی، سرمایه گذاران فردی مسئول تصمیمات معاملاتی خود هستند؛ به همین خاطر باید در هنگام یافتن فرصت سرمایه گذاری بر اساس اخبار، توجه کافی داشته باشند. استفاده از تفکر منطقی و واقع گرایانه برای درک زمان مناسب برای سرمایه گذاری، در ارزیابی فرصت های جالب توجه و مقاومت در برابر سرمایه گذاری احساسی بسیار حیاتی است.

یک فرضیه معتبر

این نظریه که بسیاری از مشارکت کنندگان بازار در قله ها خرید می کنند و در کف های بازار می فروشند، به وسیله تحلیل گذشته جریان پول قابل اثبات است. تحلیل جریان پول در واقع به میزان جریان سرمایه در صندوق های سرمایه گذاری مشترک اشاره دارد و معمولاً ثبت قله یا دره بازار را نشان می دهند.شرایط غیر عادی در بازار مثل بحران ها می توانند دوره های زمانی مفیدی برای مشاهده این پدیده باشند. در طول بحران اقتصادی سال 2007 تا 2008، سرمایه گذاران پول خود را از بازارها برداشت کردند و این باعث منفی شدن جریان پول از صندوق های سرمایه گذاری شد. خروج سرمایه از صندوق ها در کف بازار به قله خود رسید؛ چیزی که همواره در کف ها رایج است و در آخر منجر به تغییر روند کلی بازار و حرکت صعودی آن می شود.

استراتژی هایی برای دوری از سرمایه گذاری احساسی

بخش قابل توجهی از تصمیمات انسان ها در نتیجه احساسات اتفاق افتاده و باعث واکنش های لحظه ای و تصمیمات سریع می شوند. تصمیمات سرمایه گذاری از جمله مواردی هستند که باید تمام و کمال بر اساس منطق و دانش سرمایه گذاری اتخاذ شوند. در واقع در ارتباط با برخی مسائل، تصمیم گیری بر اساس احساسات، ایرادی ندارد اما در مورد مسائل مالی نمی توان چنین ریسکی را پذیرفت. واقعیت این است که احساسات همیشه به نفع ما عمل نمی کنند. با توجه به اینکه به لحاظ علمی و تجربی ثابت شده که انسان ها در رفتارهایشان درگیر خطاهای شناختی بسیار هستند، باید در سرمایه گذاری، به طور آگاهانه از این خطاها دوری کنیم. در ادامه به نکاتی اشاره می کنیم که می توانند در مدیریت این احساسات موثر باشند.

1- یک هدف مشخص کنید و کاملا به آن پایبند باشید.

اهداف شبیه کمربند ایمنی عمل می کنند. اگر زمانی که در اتومبیل نشسته اید، کمربند ایمنی خود را نبندید، اتفاقی مانند یک ترمز شدید کافی است که به شدت به سمت جلو پرتاب شوید و آسیب ببینید. داشتن هدف مشخص در سرمایه گذاری نیز به همین صورت عمل می کند. تصور کنید هدف مشخصی از سرمایه گذاری دارید؛ مثلا می خواهید سرمایه تان را به قصد خرید خانه مورد علاقه خود افزایش دهید. در نظر داشتن چنین هدفی، مانع از این می شود که تحت تأثیر احساسات، اقدام اشتباهی انجام دهید که شما را از هدف اصلی تان دور کند. بنابراین هدف گذاری به عنوان یک بازدارنده، در مقابل رفتارهای غیرمنطقی سرمایه گذاران عمل می کند.

2- روندهای تکرار شونده بازار را همواره در ذهن داشته باشید.

یکی از نظریات مطرح در علم اقتصاد، نظریه سیکل های تجاری است. طبق این نظریه در طول زمان، دوران رونق و رکود، به صورت سینوسی، به دنبال هم می آیند. در واقع این نظریه بیان می کند که تاریخ تکرار می شود. با آگاهی از سیکل های تجاری و دوران تکرار شونده رونق و رکود، نوسانات موقت شما را تحت تاثیر قرار نمی دهند. چرا که به خوبی آگاه هستید که از پس هر نزولی که در بازار رخ می دهد، صعودی در پیش خواهد بود.

3- شبکه های اجتماعی مشاور سرمایه گذاری شما نیستند.

شبکه های اجتماعی علی رغم فواید بسیارشان، باعث شده اند تحلیل های پیچیده اقتصادی، ساده به نظر برسند یا تحلیل های غیرقابل اتکا به سادگی در اختیار افراد قرار گیرند. در واقع، کافی است تنها نام یک نماد را جستجو کنید تا با چندین تحلیل مختلف در ارتباط با آن روبرو شوید. یا با یک جستجوی ساده می توانید صدها کانال تحلیلی پیدا کنید که با ظاهری حرفه ای، بی اساس ترین تحلیل ها و سیگنال های خرید را منتشر کرده و افراد را به سرمایه گذاری های اشتباه ترغیب می کنند. بنابراین بسیار مهم است که خود را از این تحلیل ها دور نگه دارید.اما انتشار تحلیل های اشتباه، تنها آسیبی نیست که شبکه های اجتماعی به بازار سرمایه وارد می کنند. علاوه بر امکان انتشار محتوای بی پایه و اساس در این شبکه ها، اخبار نیز با سرعت بسیار بالایی منتشر و دست به دست می شوند. باید در نظر داشت که پیگیری اخبار نیز می تواند باعث اتخاذ تصمیماتی غیرمنطقی، بر پایه احساسات و آسیب زا شود.

4- دنباله روی دیگران نباشید.

گاهی ترس جا ماندن از کاری که عموم مردم در حال انجام آن هستند، می تواند منجر به اتخاذ تصمیمات غیرمنطقی شود. تصور کنید یک روز همه آنچه در شبکه های اجتماعی، اخبار و صحبت های اطرافیانتان می شنوید و می خوانید درباره این باشد که قیمت سکه به شدت رو به افزایش است. در چنین شرایطی ممکن است به خاطر اینکه دوست ندارید از سودی که همه از آن صحبت می کنند جا بمانید، تمایل پیدا کنید که شما هم سکه بخرید. در نظر داشته باشید که این تصمیم صرفاً بر این اساس استوار بوده که انسان ها به صورت کلی دوست ندارند از فعالیتی که همه اطرافیانشان در حال انجام آن هستند، جا بمانند و پایه و اساس منطقی ندارد. پس به جای تصمیم گیری بر اساس صحبت های اطرافیان یا اخبار، تصمیماتتان را بر تحلیل های علمی و درست استوار کنید.

5- تنوع را در سبد دارایی خود حفظ کنید.

به لحاظ تاریخی دیده نشده که در یک زمان ثابت تمام بازارها یا صنایع دارای روند نزولی باشند. بنابراین سرمایه گذاری در چند بازار یا بخش های مختلف یک بازار(مثلا خرید سهام شرکت هایی از صنایع مختلف بورسی) می تواند با ایجاد تنوع در دارایی های شما، علاوه بر توزیع ریسک، باعث شود نوسانات کمتری را نیز تجربه کنید. علت این امر از آن رو است که عموماً انتظار نمی رود وضعیت تمام بازارها به صورت هم زمان نزولی باشد. این مسئله به حفظ آرامش شما و در نتیجه جلوگیری از تصمیم گیری های احساسی کمک می کند.