به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از خبرآنلاین، همه چیز از یک پیش بینی شروع شد و بعد «اسفند دیوانه» بر سر زبان ها افتاد. در اسفندماه قرار است چه اتفاقی بیفتد که حسین اردکانی، پیشکسوت صنعت هواشناسی درباره آن هشدار داده و گفته موج سرمای آن می تواند محصولات کشاورزان را با خسارت های جدی مواجه کند؟ درحالی که برخی کارشناسان معتقدند این قبیل از پیش بینی ها آن هم با فاصله چندین روزه بیشتر می تواند در حد یک گمانه زنی باشد.
طی سال های گذشته درپی بارش های ناگهانی در شهرهای مختلف سیل هایی جاری شد که خسارت زیادی به بار آورد، از همان زمان برخی انتقادات به سازمان هواشناسی درخصوص عدم پیش بینی دقیق وضع هوا مطرح شد. شاید یکی از آخرین آن ها همین چند روز قبل توسط حسین اردکانی گفته شد که خودش قبل تر رئیس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی بوده است. او بیست ویکم بهمن ماه در گفت وگویی بیان کرد: «هواشناسی بی دقتی و ضعف مدیریتی دارد و از اطلاعات موجود هواشناسی در سطح جهان به درستی نمی توانند استفاده کنند و لازم است برای حداقل ۲ هفته آینده بتوانند پیش بینی های صحیح ارائه دهند.»
او همچنین با بیان یک پیش بینی گفت: «بین ۲۹ بهمن ماه تا ۴ اسفند موج جدیدی از هوای سرد در کشور حاکم خواهد شد و بیشتر از همه در خراسان ها و سیستان و بلوچستان احساس می شود، سپس مرکز کشور و تهران و در آخر شمال غرب کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. اسفند ماه دو جبهه هوای گرم و دو جبهه هوای سرد داریم که من نام اسفند دیوانه را برای این رویداد گذاشته ام.»
مسئولیت پیش بینی وضعیت هوا با ما است
این اظهار نظر موجی از واکنش ها را درپی داشت طوری که سحرتاج بخش، رئیس سازمان هواشناسی در یک برنامه تلویزیونی بیان کرد: «وظیفه ذاتی سازمان هواشناسی ارائه پیش بینی های دقیق و علمی برای تمام کاربران متخصص و عام است، استفاده از برخی اصطلاحات(اشاره به اسفند دیوانه) ممکن است جذابیت داشته باشد اما چون ما مسئولیت داریم سعی می کنیم از مواردی استفاده کنیم که برای مردم معمول باشد و کاربران متخصص بتوانند برای آن برنامه ریزی کنند لذا سعی کنیم چیزی که قطعاً اتفاق می افتد را در بازه زمانی مناسب ارائه کنیم.»
درهمین باره صادق ضیاییان، رئیس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی درباره عدم پیش بینی های دقیق در این سازمان می گوید: «این صحبت را قبول ندارم، اما ایشان استاد من هستند و فکر می کنم نظرشان بیشتر درباره پیشرفت سازمان هواشناسی است و حتما این را مدنظر داشته اند که کارها می تواند بهتر انجام شود و این مسئله هم در همه زمینه های اجرایی کشور وجود دارد، مطمئناً در همه بخش ها می شود بهتر فعالیت کرد و ما هم تلاش می کنیم به آن جامع عمل بپوشانیم.»
کارشناس هواشناسی: اسفند دیوانه در راه استتحریم و نبود تجهیزات هواشناسی
همچنین در واکنشی دیگر نوید حاجی بابایی، رئیس مرکز پیش بینی هواشناسی استان اصفهان می گوید: «باید از ایشان پرسید چرا موقعی که در هواشناسی بودند چنین نقدی را نداشتند، ایشان تا مدتی قبل خودشان در جلسات هواشناسی شرکت داشتند؛ این حرف ها غیرعلمی است، جو ویژگی پیچیده ای دارد، الگوهای جوی در زمان های بسیار کوتاه مدت می توانند تقویت یا تضعیف شوند، بنابراین این که از دو ماه قبل بگوییم سیل دارد جاری می شود ممک نیست چراکه الگوها تغییر می کنند، بنابراین پیش بینی های دقیق برای سه چهار روز قبل است. شاید از الان بشود پیش آگاهی داد کاری که ما در اصفهان انجام دادیم و به سازمان ها گفتیم اسفند سردتر می شود اما این که از دو هفته قبل پیش بینی دقیقی انجام شود ممکن نیست و بیشتر شبیه حدس و گمان است.»
او ادامه می دهد: «حتی پیشرفته ترین دستگاه ها هم از یک ماه قبل نمی توانند پیش بینی های دقیقی داشته باشند چراکه الگوهای جوی متنوع و متغیر هستند، گاهی مشاهده می شود زمان شکل گیری تا نابودی یک پدیده یک ساعت است، بنابراین از یکی دو هفته قبل پیش بینی دقیقی وجود ندارد بلکه فقط می شود آگاهی داد؛ اما تجهیزات در دقت پیش بینی های کوتاه مدت موثرند، در دنیا هم تلاش دارند پیش بینی های کوتاه مدت خودشان را قوی کنند.»
همچنین یحیی قائمی پور، رئیس مرکز پیش بینی هوای استان خراسان رضوی می گوید: «ما معمولاً پیش بینی های دو هفته آینده را داریم و تلاش می کنیم با توجه به تجهیزات پیش بینی های دقیقی داشته باشیم و هشدارها را از ۴۸ تا ۷۲ ساعت زودتر اعلام کنیم، دراین باره جزء کشورهای شاخص در منطقه و کشورهای برتر در آسیا هستیم. البته اگر تجهیزات مناسب تر شود پیش بینی ها هم دقیق تر خواهد شد، الان در منطقه شرق کشور از خراسان رضوی تا سیستان و بلوچستان حتی یک رادار هواشناسی نداریم، متاسفانه به دلیل تحریم ها و برخی کوتاهی ها این تجهیزات تهیه نشده است، به هرصورت مسائل تحریم سبب شده از برخی استانداردها فاصله داشته باشیم اما با این وجود در منطقه جزو کشورهای شاخص هستیم.»
آیا اسفندماه هوا به شدت سرد می شود؟
ضیائیان در پاسخ به این پرسش که آیا در اسفندماه سامانه سرمایی شدیدی وارد کشور می شود بیان می کند: «دراین مدت اولین سامانه جدی که وارد کشور می شود مربوط به اواخر این هفته است که برای بررسی جزئیات بیشتر باید همان موقع صحبت کرد، چیزی که الان نقشه ها نشان می دهد باید گفت حوالی ششم اسفند به مدت دو سه روز ممکن است هوای سردی را در مناطق کشور داشته باشیم.»
وی ادامه می دهد: «اما در مجموع باید گفت درصد صحت و دقت پیش بینی های بلند مدت کم است، یک پیش بینی مربوط به احتمالات است و هرچه به وقوع نزدیکتر باشد صحت و دقت آن بیشتر است، معمولاً پیش بینی ماهانه و فصلی با دقتی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد بیان می شود، از این منظر انتظار داریم حداقل بارش ها در نیمه اول اسفندماه نرمال باشد، نرمال به این معنا نیست که بارشی نباشد بلکه بارش وجود دارد. در مجموع بارش اسفندماه با میانگین سی چهل ساله کشور همخوانی دارد و اتفاق فرانرمالی نخواهد بود.»
او درباره اصطلاح اسفند دیوانه می گوید: «برداشت من از مطرح شدن اصطلاح اسفند دیوانه همان تغییرات ناگهانی است که ممکن است ایجاد شود که این یک وضعیت طبیعی برای این فصل است. اسفندماه ماهی است که با تغییر فصل همراه است، لذا با تغییراتی که در جو اتفاق می افتد مقداری دگرگونی زیاد می شود، کشاورزان هم اواخر این فصل هست که می توانند گرفتار سرمای بهاره شوند و خسارتی ببینند.»
واکنش سازمان هواشناسی به «اسفند دیوانه»سرمای اسفندماه در خراسان رضوی و اصفهان
یحیی قائمی پور، رئیس مرکز پیش بینی سازمان هواشناسی در استان خراسان رضوی درباره سرمای اسفند می گوید: «نقشه هایی که ما داریم فعلاً تایید کننده این پیش بینی نیست و تغییرات شاخصی دیده نمی شود که مثلاً سامانه سیبری نفوذ پیدا می کند، مگر این که در آینده تغییری بر روی نقشه ها ایجاد شود، فعلاً تا پنجم اسفند دما نرمال است و سرمای شدیدی وجود ندارد. البته هرچه فاصله زمانی نسبت وقوع یک پدیده هواشناسی کمتر باشد درصد دقت پیش بینی آن بهتر است، ما معمولاً در مواجه با چنین مسائلی یک هفته قبل اطلاع رسانی می کنیم.»
همچنین نوید حاج بابایی، رئیس مرکز پیش بین هواشناسی استان اصفهان می گوید: «ما سه نوع پیش بینی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت داریم؛ پیش بینی های ما عمدتاً کوتاه مدت است که حداکثر در بازه های ده روز انجام می شود، صحت این پیش بینی ها با ۸۵ تا ۹۵ درصد در بازه زمانی ۲۴ تا ۷۲ ساعت قابل قبول است. پیش بینی های میان مدت در بازه یک تا سه ماه انجام می شود و صحت آن ها بین ۶۵ تا ۷۰ درصد است و حتما با خطا مواجه هستند. درخصوص پیش بینی های بلند مدت باید گفت که پیش بینی دقیقی وجود ندارد و فقط یک سناریو از وضعیت احتمالی در آینده اعلام می شود.»
او درباره احتمال وقوع سرمای شدید در اسفندماه بیان می کند: «امسال زمستان سردتر از معمول بود، در ماه های دی و بهمن دمای کمینه بین یک تا دو درجه از حد نرمال کمتر بود، به نظر می رسد این کاهش دمای کمینه در اسفندماه هم در اصفهان دیده شود. اما ممکن است در اسفندماه کمینه دما در بازه های سه چهار روزه بیشتر از یکی دو درجه و حتی تا سه چهار درجه کاهش پیدا کند، اما از الان این که دقیقاً در کدام بازه زمانی چنین اتفاقی می افتد مشخص نیست، حداقل سه چهار روز قبل از وقوع مشخص می شود که آن را با هشدارهای زرد اعلام می کنیم که عمدتاً در نیمه شمالی اصفهان مشاهده خواهد شد. اما مهم این است که ما در اصفهان به شرکت برق و گاز و جهاد کشاورزی از قبل اعلام کردیم که امسال زمستان سردتر از معمول است و مصرف انرژی بالاتر می رود و بخش کشاورزی هم باید هشداهای لازم را بدهد.»
پیش بینی های بلند مدت اعتبار ندارد
یک کارشناس درخصوص دقت و صحت پیش بینی های هواشناسی می گوید: «فرآینده پیش بینی وضعیت هوا فرآیندی ممتد است، پیش بینی های کوتاه مدت حداکثر برای ۱۰ روز و در برخی مراکز بزرگ حداکثر برای دو هفته انجام می شود، اما اعتبار این پیش بینی ها زیاد نیست چراکه وقتی یک پیش بینی انجام می شود نتایج آن تا ۴ یا ۵ روز آینده قابل قبول است، بنابراین اگر خروجی های سیستم چیزی هم نشان دهد ما آن ها را می پذیریم اما فرض ما این است که این پیش بینی خطا دارد و باید صبر کرد. بنابراین اگر برای چهارم یا پنجم اسفند پیش بینی هایی وجود دارد باید تا اواخر بهمن ماه منتظر ماند و با خطای قابل قبول درباره آن صحبت کرد از طرفی پیش بینی های میان مدت مانند ماهانه یا فصلی فقط اطلاعات حدودی به ما می دهند و پیش بینی های دقیقی نیستند.»
سرمد قادر، عضو هیات عملی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران درباره امکان پیش بینی وقوع سرمای زیاد در اسفندماه از این روزها بیان می کند: «هیچ جای دنیا اینطور نیست، مثال خیلی ساده آن هم سیلی بود که در تابستان گذشته کشورهای اروپایی را غافلگیر کرد، درحالی که آن ها سال ها است که دراین باره درحال مطالعه هستند. اگر مراکز بزرگ دنیا را هم بررسی کنیم پیش بینی کوتاه مدت آن ها بین ۱۰ تا ۱۵ روز است، اما عموماً یک پیش بینی درباره هوا تا دو سه روز آینده قابل اعتماد است و بیشتر از آن با خطا روبه رو خواهد شد، هرکسی هم چنین ادعایی را مطرح کند در واقع خودش را زیر سوال می برد، البته ممکن است به صورت اتفاقی یکبار درست شود اما همیشگی نیست. پیش بینی های کوتاه مدت هر روز دو یا چهار بار انجام می شود، یعنی اگر ساعت صفر امروز درباره ۱۰ روز آینده یک پیش بینی انجام شود، مجدد ۱۲ ساعت بعد این پیش بینی تکرار می شود چراکه می دانند وضعیت اولیه جو دائم درحال تغییر است، بنابراین مراکز به صورت منظم پیش بینی های خودشان را تکرار می کنند تا اگر اصلاحی لازم دارند انجام شود.»
