به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از تجارت نیوز، «از چند ماه پیش تحقیقاتی در کشورهای مختلف دنیا شکل گرفت که نشان می داد تزریق دوز سوم واکسن های کووید-۱۹ می تواند تا حدی ایمنی قوی تری برای مقابله با ویروس سارس-کوو-۲ ایجاد کند. این موضوع با شناسایی واریانت جدید کرونا یعنی اُمیکرون داغ تر شد و بسیاری از کشورها از جمله ایران برای مقابله و پیشگیری از موج همه گیری اُمیکرون تزریق دوز سوم یا دوز تقویت کننده واکسن را به شهروندان شان پیشنهاد کردند. حتی این روزها برخی کشورها دوز چهارم واکسن های کووید-۱۹ را برای گروه های حساس پیشنهاد می کنند.
با این حال برخی محققان معتقدند تزریق دوزهای تقویت کننده مکرر و بی پایان احتمالا سازوکار مناسبی برای مقابله با این ویروس نباشد. برخی می گویند طراحی این واکسن ها از ابتدا برای این شکل از استفاده نبوده و به همین دلیل تزریق چندباره واکسن های اولیه نمی تواند اثرگذاری قابل توجهی داشته باشد. با توجه به همه این موارد و قرارگیری در آستانه موج واریانت اُمیکرون ویروس به ظاهر خستگی ناپذیر سارس-کوو-۲ ادامه روند واکسیناسیون علیه کووید-۱۹ باید چگونه دنبال شود؟
دنی آلتمن، ایمنی شناس امپریال کالج لندن، می گوید: «ما در قلمرو کاملا ناشناخته ای از واکسن شناسی هستیم. ما به طور تصادفی به برنامه ای از دوزهای تقویت کننده های مکرر واکسن ها به عنوان اقدامی اضطراری برخورد کرده ایم اما به نظر نمی رسد که این روش واقعا کارساز باشد.»
ران بالیسر، پزشک بهداشت عمومی، می گوید که از حدود یک ماه پیش برخی کشورها شروع به ارائه دوز چهارم به افراد مسن، دارای نقص ایمنی و کادر درمان کردند؛ به این امید که از گروه های آسیب پذیر در برابر موج عفونت واریانت اُمیکرون محافظت کنند. هفته گذشته، داده های اولیه گروهی از محققان نشان داد که دوز چهارم خطر ابتلا به عفونت و بیماری شدید را کاهش می دهد.
با این وجود بحث داغی میان محققان گروه های تحقیقاتی مختلف شکل گرفته است که آیا دوز سوم برای ایجاد مصونیت پایدار در برابر اُمیکرون و سایر واریانت های نوظهور احتمالی این ویروس در بیشتر افراد کافی خواهد بود یا به دوز چهارم یا حتی تزریق دوزهای تقویت کننده با فواصل مشخص مانند واکسن آنفلوآنزا نیاز خواهد بود.
برخی محققان می گویند پاسخ این سوال به تأثیر مورد نظر بستگی دارد: آیا هدف از تزریق تقویت کننده ها جلوگیری از عفونت و کاهش سرعت انتقال ویروس است یا این که هدف کاهش ابتلا به نوع شدید بیماری و دورنگه داشتن افراد از بستری شدن در بیمارستان است. برخی با اشاره به شواهد معتقدند دوزهای اضافی می تواند پاسخ ایمنی را به اندازه کافی برای شناسایی واریانت های جدید این ویروس گسترش دهد اما بیشتر محققان موافقند ما به واکسن های جدیدی نیاز داریم که محافظت گسترده تری را در برابر واریانت های نوظهور آینده ارائه دهند.
محدودیت تقویت کننده ها
الخاندرو بالاز، ایمنی شناس موسسه راگون در کمبریج ماساچوست، معتقد است اُمیکرون دیدگاه افراد در مورد عملکرد تقویت کننده ها را تغییر داد. به این دلیل که در مواجهه با این نوع، افرادی که قبلا به عنوان کامل واکسینه شده در نظر گرفته می شدند، اکنون «یک پاسخ آنتی بادی برای جلوگیری از عفونت کافی نیست.»
با گسترش شیوع اُمیکرون، از تقویت کننده ها برای افزایش سطح آنتی بادی های خنثی کننده، کاهش شدت بیماری و فشار بر بیمارستان ها استفاده شده اما مساله اینجاست که تقویت کننده ها عفونت ها را برای مدت طولانی مسدود نمی کنند.
داده های جمع آوری شده در یک گروه تحقیقاتی که بین ماه های خرداد تا آذر ۱۴۰۰ زمانی که واریانت دلتا واریانت غالب همه گیری بود نشان می دهد که مصونیت ناشی از تزریق دوز سوم واکسن های ام آران ای ظرف چند ماه کاهش می یابد و میزان ایمنی باقیمانده در بدن مشابه میزان کاهش ایمنی بعد از تزریق دو دوز است. البته این نتایج مورد بررسی همتا قرار نگرفته است.
داده های دنیای واقعی از بریتانیا که ماه های اخیر جمع آوری شد، نشان می دهد که ایمنی حاصل از تقویت کننده ها ممکن است در مقابل اُمیکرون حتی سریع تر از دلتا کاهش یابد. با این حال یک مطالعه آزمایشگاهی دیگر – که به صورت پیش چاپ منتشر شده و هنوز مورد بررسی همتا قرار نگرفته است – نشان می دهد آنتی بادی های خنثی کننده ای که با دوز سوم تحریک می شوند، می توانند محافظت در برابر عفونت های اُمیکرون را تا چهار ماه حفظ کنند.
کانتا ساببارائو، ویروس شناس موسسه عفونت و ایمنی پیتر دوهرتی در ملبورن استرالیا، می گوید: «از آنجا که محافظت ایجادشده با دوزهای تقویت کننده ظاهرا کوتاه مدت است، استفاده مداوم و بی پایان دوزهای تقویت کننده که احتمالا به قیمت ایمن نشدن افراد در کشورهای کم درآمد تمام می شود یک استراتژی بلندمدت جهانی قابل اجرا یا معقول نیست.»
سازمان جهانی بهداشت در بیانیه ای که در ۲۱ دی / ۱۱ ژانویه منتشر شد، هشدار داد که «راهبرد واکسیناسیون مبتنی بر دوزهای تقویت کننده مکرر از ترکیب اصلی واکسن ها بعید است مناسب یا پایدار باشد.»
مایلز داونپورت، ایمنی شناس محاسباتی دانشگاه نیوساوت ولز در سیدنی استرالیا، نیز می گوید که کارایی تزریق دوزهای تقویت کننده مکرر واکسن های موجود نیز احتمالا از نظر محافظت در برابر سویه های آینده کمتر و کمتر خواهد شد. او اضافه می کند واکسن های جدیدی که واریانت های خاصی را هدف قرار دهند احتمالا بسیار موثرتر خواهد بود.
داونپورت می گوید این که آیا تزریق دوز چهارم واکسن سطح آنتی بادی های مسدودکننده عفونت را به میزان معناداری بیشتر از دوز سوم افزایش می دهد هنوز مشخص نیست اما با این وجود کشورهایی از جمله شیلی، کامبوج، دانمارک و سوئد را از ارائه دوز چهارم به گروه های خاص منصرف نکرده است.
با این حال، داده های اولیه منتشرشده در هفته گذشته از گروهی از محققان که دوز چهارم را به شرکت کنندگان بالای ۶۰ سال تزریق کرده بودند، نشان می دهد تزریق دوز چهارم حداقل چهار ماه پس از تزریق سوم، سطح آنتی بادی را احیا می کند و در مقایسه با تزریق سه دوز واکسن مقاومت در برابر عفونت اُمیکرون را دو برابر افزایش می دهد و محافظت در برابر بستری شدن را سه برابر ارتقا می دهد.
محافظت گسترده و طولانی مدت
مطالعات دیگری که بخش های مختلف پاسخ ایمنی بدن را بررسی کردند، نشان می دهند که تزریق سوم ممکن است در بیشتر موارد ایمنی طولانی مدتی ایجاد کند. محافظت در برابر ابتلا به نوع شدید بیماری ماندگارتر به نظر می رسد که احتمالا ناشی از به وجودآمدن سلول های B و T خاطره است که حتی با کاهش سطح آنتی بادی در خون قادر به مبارزه با اُمیکرون باقی می مانند.
داده های دنیای واقعی از ایالات متحده، بریتانیا و برخی کشورهای اروپایی دیگر نشان می دهد تزریق سوم (تقویت کننده) واکسن های ام آران ای از بیشتر افراد تا پنج ماه در برابر بستری شدن در بیمارستان در مواجهه با واریانت دلتا و تا سه ماه یا بیشتر در برابر اُمیکرون محافظت می کند. بالیسر می گوید: «این ایمنی بادوام تر نیز قطعا کاهش می یابد، اما به میزان کمتری»، به این معنی که تزریق سوم ممکن است برای پیشگیری از ابتلا به نوع شدید بیماری در افراد کافی باشد.
پژوهش انجام شده در تیم تحقیقاتی بالا نیز نشان می دهد که دوز سوم واکسن های ام آران ای که در کشورهای غربی به طور گسترده ای تزریق شده است، نه تنها سطح آنتی بادی را بازیابی می کند بلکه به طور بالقوه میزان پاسخ به واریانت های مختلف را نیز افزایش می دهد. او می گوید: «پس از تزریق دوز سوم، آنتی بادی ها به مراتب در برابر اُمیکرون اثربخش تر خواهند بود.»
بالاز می افزاید: «به احتمال زیاد تزریق سوم برای بیشتر افراد در جلوگیری از بیماری شدید و محافظت در برابر عفونت کافی باشد.» اما برخی مطالعات نشان می دهد افرادی که با واکسن های ویروس غیر فعال واکسینه شده اند، مانند واکسن های کرونوواک و سینوفارم چین که به طور گسترده در کشورهای با درآمد متوسط و کم استفاده می شود، ممکن است برای مبارزه با اُمیکرون به دو دوز اضافی از واکسن های ام آران ای نیاز داشته باشد.
آلتمن می گوید که با توجه به سطوح متفاوت ایمنی طبیعی نسبت به عفونت های گذشته در جوامع سراسر جهان و افرادی که ترکیب های زیادی از واکسن های مختلف برای بیماری های گوناگون را مصرف کرده اند، شاید بد نباشد پیش از هر اقدام شتابزده ای نفس عمیقی بکشیم و دوباره ارزیابی کنیم که کدام رویکردها واقعا پایدارترین مصونیت را می تواند در برابر این بیماری ایجاد کند.
راه حلی بهتر از تقویت کننده های تمام نشدنی
ران بالیسر، متخصص بهداشت عمومی، می گوید به جای تزریق مکرر و تمام نشدنی واکسن های تقویت کننده، راه بهتر برای کاهش سرعت همه گیری، ساخت واکسن های جدیدی است که اثر طولانی تر و بادوام داشته باشند و امکان محافظت کافی در برابر چند سویه موجود و در حال ظهور را فراهم کنند.
انتظار می رود اولین داده ها در مورد واکسن های خاص اُمیکرون در چند ماه آینده منتشر شود؛ اگر چه حتی ممکن است با توجه به سرعت انتشار این واریانت، چند ماه دیگر هم خیلی دیر باشد. مارم کیلپاتریک، بوم شناس بیماری در دانشگاه سانتا کروز کالیفرنیا می گوید در حال حاضر توسعه واکسن کروناویروس کاملی که همه سویه ها و همچنین ویروس های مرتبط را پوشش دهد، می تواند بسیار اثربخش باشد. اما هنوز این مساله که آیا به طور کلی امکان توسعه چنین واکسنی وجود دارد یا نه مشخص نیست. همیشه در برخورد با ویروس ها عدم قطعیت بسیار زیادی وجود دارد، زیرا در بیشتر موارد رفتار و تکامل ویروس ها غافلگیرکننده است.
پیتر مک اینتایر، متخصص بیماری های عفونی در دانشگاه اوتاگو در دوندین نیوزیلند، استدلال می کند تا زمانی که واکسن های جدیدی نداشته باشیم، سازوکارها باید محافظت از افراد در برابر ابتلا به نوع شدید بیماری و تقویت محافظت از گروه های آسیب پذیر و استفاده از داروهای ضدویروسی برای دورنگه داشتن افراد مبتلا به این بیماری از بیمارستان را در اولویت قرار دهند. او می گوید: «ما باید تمرکز خود را روی محافظت در برابر بیماری شدید حفظ کنیم و آن را به عنوان معیاری برای قضاوت در خصوص میزان موفقیت در مقابله با این بیماری در نظر بگیریم.»
نحوه فعالیت اصناف در شرایط جدید کرونایی
