به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از فرارو، با اینکه نتایج بسیار نویدبخش بوده، اما هنوز زود است بتوان درباره کارآمدی این واکسن قضاوت کرد و باید در جمعیت بزرگتری آزمایش شود.
دولت بریتانیا پیشاپیش صدمیلیون دُز از این واکسن را سفارش داده است.
این واکسن چه می کند؟
این واکسن کرونا در دانشگاه آکسفورد با سرعت بی سابقه ای ساخته شده است. دانشمندان با مهندسی ژنتیک از ویروسی که در شمپانزه ها ایجاد سرماخوردگی می کند ویروس جدیدی ساخته اند. این ویروس بشدت دستکاری شده تا اول اینکه خود بیماری زایی نداشته باشد و دوم اینکه "شبیه" واکسن کرونا به نظر سیستم ایمنی برسد.
برای این کار پژوهشگران دستورالعمل ژنتیکی ساخت پروتئین خاری -مهمترین سلاح کرونا برای حمله و ورود به سلول انسان- را به ویروس سرماخوردگی شمپانزه منتقل کرده اند. به این ترتیب ویروس دستکاری شده شبیه ویروس کرونا به نظر سیستم ایمنی می رسد و می تواند یاد بگیرد چگونه با آن مبارزه کند.
واکسن باعث تولید پادتن و سلول تی شد
در مقابله با ویروس کرونا توجه بیشتر معطوف به پادتن ها (آنتی بادی ها) بوده، اما پادتن فقط بخشی از سیستم ایمنی ماست.
پادتن پروتئین کوچکی است که سیستم ایمنی تولید می کند و به ویروس می چسبد. آن ها می توانند ویروس را خنثی یا آن را نشاندار کنند تا سلول های ایمنی ویروس را شناسایی و نابود کنند.
گلبول های سفید خون وظیفه مقابله با عوامل بیماری زا را دارند و یکی از انواع آن ها سلول تی نام دارد. سلول های تی فعالیت های دفاعی سیستم ایمنی را هماهنگ می کنند و تشخیص می دهند عفونت در کجا ایجاد شده و بعد آن را نابود می کنند.
تقریبا تمام واکسن های موثر باعث می شوند سیستم ایمنی هم پادتن تولید کند هم سلول تی.
پس از تزریق این واکسن میزان سلول تی پس از ۱۴ و پادتن پس از ۲۸ روز به حداکثر رسید، اما این کارآزمایی اینقدر ادامه نیافته است تا مصونیت آن در درازمدت ارزیابی شود.
این واکسن آزمایشی در نود درصد داوطبان باعث تولید پادتن های خنثی کننده ویروس شد و ده نفر برای تولید این پادتن ها به تزریق دوم احتیاج داشتند.
پروفسور اندرو پولارد یکی از دانشمندان این تحقیق گفت سوال اصلی این است که آیا این واکسن مصونیت ایجاد می کند یا نه و برای جواب آن باید انتظار کشید. او گفت: "هنوز نمی دانیم چقدر واکسن برای مصونیت احتیاج است، اما می دانیم پاسخ سیستم ایمنی را می توانیم یا یک دُز دیگر به حداکثر برسانیم. "
آیا این واکسن بی خطر است؟
بله، اما عوارض جانبی دارد، عوارض جانبی آن خطرناک نبوده، ولی در هفتاد درصد افراد ایجاد تب و سردرد کرده است که پژوهشگران می گویند با استامینوفن رفع می شده است.
پروفسور سارا گیلبرت استاد دانشگاه آکسفورد گفت: "کار زیادی مانده تا مطمئن شویم واکسن ما به مقابله با همه گیری کرونا کمک می کند، اما نتایج اولیه امیدوارکننده بوده اند. "
مرحله بعدی چیست؟
با اینکه نتایج امیدوارکننده بوده، اما مهمترین نکته اطمینان از بی خطربودن واکسن است. این تحقیق هنوز نشان نمی دهد که آیا این واکسن می تواند مانع بیماری شود یا علائم آن را تخفیف دهد.
در مرحله بعد ده هزار نفر در بریتانیا در کارآزمایی شرکت می کنند، اما شیوع بیماری در بریتانیا پایین است برای ارزیابی بهتر تاثیر واکسن، کارآزمایی بعدی در کشور های دیگر هم انجام می شود، با سی هزار داوطلب در آمریکا، پنچ هزار نفر در برزیل و دو هزار نفر در آفریقای جنوبی.
صحبت از کارآزمایی چالشی هم به میان آمده، یعنی آلوده کردن عمدی کسانی که واکسینه شده اند به کرونا، اما، چون این بیماری هنوز درمان شناخته شده ندارد برای این کار ملاحظات اخلاقی وجود دارد.
واکسن از کی در دسترس است؟
این احتمال هست که تا آخر سال ۲۰۲۰ ثابت شود این واکسن موثر است، اما در سطح وسیع در دسترس نخواهد بود.
احتمالا کارکنان بهداشت و درمان و گروه های آسیب پذیر در مقابل کرونا در اولویت خواهند بود.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش رود، در زودترین زمان ممکن، واکسن در سال آینده میلادی در سطح وسیع در دسترس قرار خواهد گرفت.
آیا واکسن های دیگری هم هستند؟
واکسن دانشگاه آکسفورد اولین واکسنی نیست که به این مرحله رسیده است و نتایج مشابهی در آمریکا و چین منتشر شده اند.
اولین بار شرکت آمریکایی مدرنا بود که با استفاده از بخشی از فرمول ژنتیکی ویروس کرونا (RNA) واکسنی را آزمایش کرد که نتایجش امیدوارکننده ای داشت. دو شرکت دارویی دیگر هم با استفاده از RNA کرونا مشغول ساخت واکسن هستند.
همزمانی کرونا و آنفلوآنزا سلامت جامعه را بیش از پیش تهدید می کند
